«Δεν επιθυμούμε καμία κλιμάκωση» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά «αντιθέτως, θέλουμε να υπάρχει συνετός διάλογος», δήλωσε πριν από λίγο ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών Κρίστοφερ Μπούργκερ, επαναλαμβάνοντας ταυτόχρονα τη χθεσινή δήλωση του υπουργού εξωτερικών Χάικο Μάας από την Αθήνα, ότι «θέλουμε πρόοδο στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, αλλά αυτή είναι δυνατή μόνο εφόσον η Άγκυρα εγκαταλείψει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».
«Ασφαλώς δεν θέλουμε καμία κλιμάκωση. Αντιθέτως, θέλουμε να υπάρχει συνετός διάλογος και για αυτόν το λόγο ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι θέλουμε πρόοδο στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, αλλά αυτή είναι δυνατή μόνο εφόσον η Άγκυρα εγκαταλείψει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο», ανέφερε ο κ. Μπούργκερ απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη στάση που θα τηρήσει η Γερμανία ως προεδρεύουσα του Συμβουλίου της ΕΕ, σε περίπτωση κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δύο χωρών.
Από την πλευρά της καγκελαρίας, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Ουλρίκε Ντέμερ επιβεβαίωσε τις πληροφορίες περί τηλεφωνικής συνομιλίας της Άγγελα Μέρκελ με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Σε ό,τι αφορά την επικοινωνία της με τον κ. Ερντογάν, δήλωσε ότι έγινε χθες το βράδυ και στο πλαίσιό της «συζητήθηκαν διάφορα θέματα, ιδιαίτερα η κατάσταση στην Λιβύη και στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και διάφορα διμερή ζητήματα».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν οι τουρκικές γεωτρήσεις αποτέλεσαν θέμα της συνομιλίας με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, η κ. Ντέμερ δήλωσε: «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι θέμα ήταν η Ανατολική Μεσόγειος. Η θέση μας επί της αρχής σε ό,τι αφορά τις γεωτρήσεις, για το θέμα των θαλασσίων συνόρων και την εκμετάλλευση φυσικών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι γνωστή. Υπάρχει και απόφαση για κυρώσεις από την ΕΕ».
O Γερμανικός Τύπος
Για κίνδυνο κλιμάκωσης της διαμάχης Ελλάδας-Τουρκίας για τα ενεργειακά αποθέματα κάνει λόγο εκτενής ανάλυση της οικονομικής Handeslblatt που σημειώνει ότι «η σύγκρουση για τις οικονομικές ζώνες στη Μεσόγειο παίρνει νέες διαστάσεις. Η Αθήνα θέτει τις ένοπλες δυνάμεις της σε κατάσταση επιφυλακής και ζητά ευρωπαϊκές κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας».
Όπως αναφέρει η εφημερίδα «η αυξανόμενη ένταση μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας απασχολεί τη Γερμανική Προεδρία στην ΕΕ. Την Τρίτη ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας αντελήφθη πόσο εκρηκτικό είναι το ζήτημα. Την ώρα που στο πλαίσιο επίσκεψής του στην Αθήνα αναζητούσε σημεία σύγκλισης για έναν διάλογο μεταξύ των δυο νατοϊκών εταίρων, καταγραφόταν κλιμάκωση της έντασης: η Τουρκία ανακοίνωνε γεωτρήσεις μπροστά στο ελληνικό Καστελόριζο και σε μια περιοχή την οποία η Ελλάδα ορίζει ως δική της οικονομική ζώνη.
[…] Στην Αθήνα ο Μάας ήθελε να διερευνήσει πώς μπορούν να ξεκινήσουν και πάλι συνομιλίες μεταξύ των δυο αντιμαχόμενων πλευρών και εάν η Γερμανία μπορεί να βοηθήσει. Η ατζέντα του γερμανού υπουργού Εξωτερικών μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα φιλόδοξη. Διότι καμία άλλη σύγκρουση στην Ευρώπη δεν είναι τόσο σύνθετη όσο τα ελληνοτουρκικά. Και πουθενά αλλού στην ήπειρο δεν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος ένοπλης σύρραξης όσο στο Αιγαίο. Αντικείμενο της διαμάχης είναι τα σύνορα και κυριαρχικά δικαιώματα […]. Η ένταση κλιμακώθηκε επικίνδυνα από τη στιγμή που ανακαλύφθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο κοιτάσματα φυσικού αερίου».
[…] Το θέμα της Τουρκίας θα απασχολήσει έκτακτη σύνοδο της ΕΕ το Σεπτέμβριο. Ο ΥΠΕΞ Μάας ελπίζει να έχει φέρει μέχρι τότε τις δυο πλευρές στο τραπέζι του διαλόγου. Το Βερολίνο έμαθε πρόσφατα πόσο άχαρος μπορεί να είναι ο ρόλος του διαμεσολαβητή. Έπειτα από γερμανική πρωτοβουλία συναντήθηκαν στο Βερολίνο δυο υψηλόβαθμοι απεσταλμένοι από Ελλάδα και Τουρκία με τον Γιαν Χέκερ, τον σύμβουλο της καγκελαρίου Μέρκελ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής. Οι συνομιλίες ήταν εμπιστευτικές και συμφωνήθηκε η συνάντηση να παραμείνει μυστική. Παρά ταύτα ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου αποκάλυψε την επομένη τα της συνάντησης. Ελληνικοί κυβερνητικοί κύκλοι αξιολογούν την αδιακρισία αυτή ως προσπάθεια της Τουρκίας να τορπιλίσει τη διαδικασία προσέγγισης πριν καν ξεκινήσει.
Με την έλευση του τουρκικού ερευνητικού Oruc Reis μπροστά στο Καστελόριζο η σύγκρουση παίρνει επικίνδυνες διαστάσεις. Ξυπνά μνήμες της ελληνοτουρκικής διαμάχης για τα Ίμια, δυο ακατοίκητες βραχονησίδες στο Αιγαίο. Στο αποκορύφωμα της κρίσης στις 30 Ιανουαρίου του 1996 βρίσκονται αντιμέτωπα δεκάδες τουρκικά και ελληνικά πλοία του πολεμικού ναυτικού. Σε νυχτερινά τηλεφωνήματα με την Αθήνα και την Άγκυρα ο τότε αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον είχε επιφέρει την ύστατη στιγμή αποκλιμάκωση της σύγκρουσης. Αυτή τη φορά ενδέχεται να ζητηθεί από τη Γερμανική Προεδρία στην ΕΕ να αναλάβει το ρόλο του πυροσβέστη».
Η Süddeutsche Zeitung σχολιάζει: «Εδώ και καιρό η Ελλάδα επιχειρεί να διασφαλίσει τους συμμάχους της προς όλες τις κατευθύνσεις. Νέες αφορμές δίνει κάθε τόσο η συμπεριφορά της γειτονικής Τουρκίας. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου απευθύνθηκε πρόσφατα στον Πάπα Φραγκίσκο ζητώντας τη συνδρομή του στη διαμάχη με την Άγκυρα για το στάτους της Αγίας Σοφίας. […] O Φραγκίσκος διαβεβαίωσε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί, επαίνεσε τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ελλάδα για να βελτιώσει την κατάσταση των προσφύγων, ενώ δήλωσε ότι αποδέχεται την πρόσκληση που του απηύθυνε η ελληνική κυβέρνηση να επισκεφτεί την Αθήνα την επόμενη χρονιά.
Καταρχήν όμως υπήρξε μια ”κοσμική” επίσκεψη υπό τη μορφή του γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας, ο οποίος συναντήθηκε στην Αθήνα καταρχάς με τον έλληνα ομόλογό του Νίκο Δένδια. Μετά τη συνάντηση ο Μάας δήλωσε ότι ”πρέπει να τηρηθεί το διεθνές δίκαιο” και πως πρόοδος στις σχέσεις ΕΕ και Τουρκίας ”μπορεί να υπάρξει μόνο εάν η Άγκυρα τερματίσει τις προκλήσεις στην ανατολική Μεσόγειο”. Παράλληλα θα πρέπει να γίνει ένας αληθινός και ανοιχτός διάλογος με την Τουρκία. Ο Μάας δεν μίλησε καταρχήν για νέες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας. Έτσι το Βερολίνο παραμένει σε μια μάλλον εξισορροπημένη γραμμή, σε αντίθεση, για παράδειγμα με την γαλλική κυβέρνηση που προκρίνει μια πιο επιθετική στάση έναντι της Τουρκίας».
Το σχόλιο της Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Η επίσκεψη εργασίας του γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας στην Αθήνα τον τροφοδότησε με την ενθαρρυντική διαπίστωση ότι οι παλιές πληγές στην ΕΕ μπορούν να επουλωθούν. Ενώ πριν από πέντε χρόνια και εν μέσω της ευρωκρίσης πολλοί Έλληνες διακατέχονταν από την οργή του θιγμένου έναντι της Ευρώπης και κυρίως της Γερμανίας, σήμερα ο Νίκος Δένδιας περιγράφει τα συναισθήματα ως εξής: ”Πολλοί Έλληνες αισθάνονται σήμερα πολύ καλύτερα στην ΕΕ. Είναι πολύ πιο ευχάριστο να ανήκεις σε αυτή την ΕΕ”».
Με τίτλο «H Μέρκελ απέτρεψε μια σύρραξη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας» η γερμανική εφημερίδα Βild σχολίασε τα γεγονότα του τελευταίου 24ωρου. Μάλιστα αναφέρει ότι η αποκλιμάκωση που παρουσιάζεται τις τελευταίες ώρες στο Καστελόριζο, οφείλεται κυρίως στις τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχε διαδοχικά η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ τόσο με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λίγο πριν τα μεχάνυχτα.
Για το ίδιο θέμα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών παρέπεμψε και πάλι στις δηλώσεις του κ. Μάας από την Αθήνα: Ο υπουργός «επανέλαβε τη θέση της γερμανικής κυβέρνησης, ότι πρέπει να τηρηθεί το διεθνές δίκαιο και ότι πρόοδος στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας θα είναι εφικτή μόνο εάν η Τουρκία εγκαταλείψει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα βλέπουμε στην ΕΕ την αναγκαιότητα για έναν διάλογο με την Τουρκία, διότι η Τουρκία είναι μια στρατηγικά σημαντική χώρα», δήλωσε ο κ. Μπούργκερ και υπενθύμισε ότι κατά το τελευταίο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ το θέμα των σχέσεων με την Τουρκία «ήταν πολύ ψηλά στην ημερήσια διάταξη». Ανέφερε επίσης ότι το ζήτημα «θα εξακολουθήσει να αποτελεί θέμα το οποίο θα χειριζόμαστε κατά προτεραιότητα κατά την προεδρία μας στην ΕΕ».
