Η επίσκεψη φαίνεται να είναι επιτυχημένη ακόμη και πριν πραγματοποιηθεί: Τη Δευτέρα, ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας, Αχμέντ αλ Σάρα, θα γίνει δεκτός στον Λευκό Οίκο. Στη συνάντηση, αναμενόταν ευρέως ότι θα ζητούσε βοήθεια από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κυρίως σε ένα σημείο: να πείσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να άρει τις κυρώσεις του ΟΗΕ που του έχουν επιβληθεί.
Αυτό έχει ήδη συμβεί: Αργά την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου το ισχυρότερο όργανο του ΟΗΕ ενέκρινε σχεδόν ομόφωνα ένα ψήφισμα που κατέθεσαν οι ΗΠΑ. Μόνο η Κίνα απείχε. Σύμφωνα με την απόφαση, ο αλ Σάρα και ο υπουργός Εσωτερικών του, Ανάς Χασάν Χατάμπ, θα αφαιρεθούν από τον κατάλογο κυρώσεων για άτομα και ομάδες που έχουν δεσμούς με την τρομοκρατική ομάδα Ισλαμικό Κράτος (IS) και το τρομοκρατικό δίκτυο Αλ Κάιντα. Προηγουμένως, υπόκεινταν σε ταξιδιωτική απαγόρευση, δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και εμπάργκο όπλων.
Όχι μια συνηθισμένη επίσκεψη
Από την αρχή, η συνάντηση ήταν οτιδήποτε άλλο παρά συνηθισμένη. Ποτέ πριν, πρόεδρος της Συρίας δεν είχε φιλοξενηθεί από έναν πρόεδρο των ΗΠΑ. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ήταν πολύ τεταμένες κατά τη διάρκεια του καθεστώτος Άσαντ για να είναι δυνατή μια τέτοια συνάντηση.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ήδη συναντηθεί με τον αλ Σάρα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη Σαουδική Αραβία τον Μάιο του τρέχοντος έτους. Αυτή η νέα συνάντηση, ειδικά στην Ουάσινγκτον, υποδηλώνει ότι και οι δύο πρόεδροι θέλουν να θέσουν μια νέα βάση για τις σχέσεις των χωρών τους.
Μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση
Τον Μάιο, ο Τραμπ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να άρει τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της Συρίας, δήλωσε η Γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ σε συνέντευξη Τύπου. Η κίνηση αυτή στοχεύει να δώσει στη χώρα μια «πραγματική ευκαιρία για ειρήνη». «Και νομίζω ότι η κυβέρνηση, υπό τη νέα της ηγεσία, έχει σημειώσει καλή πρόοδο σε αυτό το θέμα», συνέχισε.
Στην πραγματικότητα, οι κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της χώρας έχουν πλέον αρθεί σε μεγάλο βαθμό. Τώρα, οι κυρώσεις του ΟΗΕ κατά του αλ Σάρα προσωπικά έχουν επίσης αρθεί – με πρωτοβουλία των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ είχαν προηγουμένως υποβάλει σχέδιο ψηφίσματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για να το επιτύχουν αυτό. Οι κυρώσεις είχαν τεθεί σε ισχύ από το 2014, όταν ο αλ Σάρα ήταν ακόμα ο πιο υψηλόβαθμος διοικητής της ισλαμιστικής ομάδας Hayat Tahrir al-Sham (HTS).
Οι κυρώσεις εναντίον του και άλλων πρώην μελών του HTS περιελάμβαναν απαγόρευση ταξιδιού και ενέκριναν τη δέσμευση των περιουσιακών τους στοιχείων. Ο ίδιος είχε ήδη υποστηρίξει μια νέα σχέση μεταξύ της οργάνωσης και της Συρίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε ήδη άρει τις κυρώσεις της την άνοιξη.
Τραμπ: ενιαίο μέτωπο κατά του Ισλαμικού Κράτους
Οι ΗΠΑ είναι επίσης πιθανό να έχουν συγκεκριμένα συμφέροντα σε αυτή τη συνάντηση. Ο Ντόναλντ Τραμπ πιθανότατα θα προσπαθήσει να ενσωματώσει τη Συρία στον συνασπισμό κατά του «Ισλαμικού Κράτους» (IS) και άλλων τζιχαντιστικών ομάδων. Στο πλαίσιο της αποστολής τους στη Συρία, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να διατηρούν στρατιωτική παρουσία στα βορειοανατολικά της χώρας.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του διαδικτυακού περιοδικού Army Recognition, περίπου 2.000 στρατιωτικοί των ΗΠΑ εξακολουθούσαν να βρίσκονται στη Συρία τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο αριθμός τους πρόκειται να μειωθεί. Μακροπρόθεσμα, οι συριακές δυνάμεις αναμένεται να διασφαλίσουν την άμυνα κατά του ISIS. Ενώ αυτό δεν έχει ακόμη συμβεί, οι συζητήσεις είναι πιθανό να επικεντρωθούν σε μια τέτοια συνεργασία, λέει ο Μπέντε Σέλερ, ειδικός σε θέματα Συρίας στο Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ.
Πρόσκληση στη Γερμανία
Πριν από λίγες ημέρες, ο αλ Σάρα προσκλήθηκε επίσης σε συνομιλίες από τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς. Οι συζητήσεις αναμένεται να επικεντρωθούν κυρίως στην απέλαση εγκληματιών πίσω στη Συρία. Μια αντίστοιχη συζήτηση έχει αναζωπυρωθεί πρόσφατα στη Γερμανία. Μετά από ένα ταξίδι στη Δαμασκό στις αρχές Νοεμβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ εξέφρασε δημόσια αμφιβολίες για το αν πολλοί θα επέστρεφαν οικειοθελώς στη Συρία.
«Σχεδόν κανείς δεν μπορεί πραγματικά να ζήσει μια αξιοπρεπή ζωή εδώ», δήλωσε ο υπουργός – προκαλώντας έτσι την οργή πολλών φωνών εντός του συντηρητικού κόμματός του, της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης. Το ζήτημα του επαναπατρισμού είναι ευαίσθητο, λέει ο Σέλερ. Η Γερμανία έχει υποδεχτεί πολλούς πρόσφυγες από τη Συρία τα τελευταία χρόνια και ως εκ τούτου απολαμβάνει μεγάλης φήμης στη Συρία. «Αυτό δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο τώρα εστιάζοντας κυρίως στον επαναπατρισμό. Γιατί, φυσικά, αυτό στέλνει επίσης ένα μήνυμα – δηλαδή, ότι κάποιος χαίρεται που ξεφορτώνεται τους πρόσφυγες». Η εστίαση θα πρέπει να είναι στην παροχή βοήθειας για την ανοικοδόμηση και τη σταθεροποίηση της χώρας.
Η σχέση με τη Ρωσία
Ωστόσο, είναι πιθανό να συζητηθούν και άλλα θέματα, υποθέτει ο Σέλερ. «Για τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης, είναι σημαντικό το γεγονός ότι η Ρωσία δεν παίζει πλέον ρόλο στη Συρία. Από την οπτική γωνία των περισσότερων πολιτικών, η χώρα δεν θα πρέπει επίσης να έχει πλέον στρατιωτικές βάσεις στη Συρία». Το πώς θα ανταποκριθεί η Συρία σε αυτό το αίτημα είναι προς το παρόν ασαφές. Παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η κυβέρνηση στη Δαμασκό συνεχίζει να συμμετέχει σε συνομιλίες με το Κρεμλίνο. Για παράδειγμα, ο αλ Σάρα και ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν συναντήθηκαν στη Μόσχα στα μέσα Οκτωβρίου.
Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα The Guardian, ο Πούτιν επικεντρώθηκε κυρίως στις δύο ρωσικές στρατιωτικές βάσεις στη Συρία: τη ναυτική βάση της Ταρτούς και το αεροδρόμιο Χμεϊμίμ. Η μελλοντική χρήση αυτών των δύο τοποθεσιών δεν έχει ακόμη οριστικά διευθετηθεί. Σύμφωνα με τον Guardian, κύριο μέλημα του αλ Σάρα είναι ότι ο εκδιωχθείς πρώην πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ, καθώς και άλλοι εκπρόσωποι του καθεστώτος που κατέφυγαν στη Μόσχα, πρέπει να λογοδοτήσουν στα συριακά δικαστήρια.
Θα μπορούσε επίσης να προσπαθήσει να κερδίσει τη Μόσχα ως εταίρο εναντίον του Ισραήλ, το οποίο έχει επανειλημμένα επιτεθεί στη Συρία τους τελευταίους μήνες. Η συριακή κυβέρνηση γενικά αποδίδει μεγάλη σημασία στη διεξαγωγή διαλόγου με όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες, λέει ο Σέλερ. «Αυτό καταδεικνύει την επιθυμία της να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητη και να μην πέσει στην αγκαλιά ενός μόνο εταίρου. Αντίθετα, επιδιώκει σταθερά την ευελιξία».
Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός
Πηγή: Deutsche Welle
