Ανησυχητικά υψηλά παραμένουν τα ποσοστά εφήβων 16 ετών στην Ελλάδα που καταναλώνουν ουσίες, αλκοόλ, καπνίζουν ή επιδίδονται σε συμπεριφορές όπως τα τυχερά παιχνίδια και η υπερβολική χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με τα ευρήματα της ετήσιας πανευρωπαϊκής έρευνας ESPAD για το 2024.
Η έρευνα ESPAD, που διεξάγεται σε 37 χώρες σε συνεργασία με τον Οργανισμό της ΕΕ για τα Ναρκωτικά (EUDA), υλοποιείται στην Ελλάδα από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας «Κώστας Στεφανής» (ΕΠΙΨΥ). Το 2024 αποτελεί την 7η συνεχόμενη τετραετία διεξαγωγής της στη χώρα μας.
Όπως καταγράφεται, τα ποσοστά στην Ελλάδα υπερβαίνουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε βασικούς δείκτες όπως η χρήση κάνναβης, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα (παραδοσιακών και ηλεκτρονικών τσιγάρων), αλλά και η ενασχόληση με τυχερά παιχνίδια. Εξαίρεση αποτελεί η μέθη και ο πιθανός εθισμός στα τυχερά παιχνίδια, όπου η Ελλάδα κυμαίνεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
ΆλλαΣχετικά άρθρα
Σημαντική αύξηση καταγράφεται διαχρονικά στους δείκτες χρήσης ουσιών, υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, καπνίσματος και ενασχόλησης με ηλεκτρονικά παιχνίδια, ιδιαίτερα στα κορίτσια. Παράλληλα, αυξάνονται τα προβλήματα που σχετίζονται με τη συχνή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Χρήση ουσιών
Περίπου 13% των 16χρονων στην Ελλάδα έχουν δοκιμάσει τουλάχιστον μία παράνομη ουσία, με την κάνναβη να κυριαρχεί (11%). Το 34% θεωρεί την πρόσβαση στην κάνναβη «εύκολη», ενώ 6,2% αναφέρει πολύ πρόσφατη χρήση. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το 2% δοκίμασε ουσίες σε ηλικία έως 13 ετών. Επιπλέον, 4,8% έχει κάνει χρήση άλλων παράνομων ουσιών.
Το ποσοστό των εφήβων που έχουν κάνει χρήση παράνομων ουσιών αυξήθηκε σημαντικά το 2024 (13%) σε σύγκριση με το 2019 (9,4%), φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας 25ετίας.
Εισπνεόμενες ουσίες
Ένας στους εννέα (11%) 16χρονους στην Ελλάδα έχει χρησιμοποιήσει εισπνεόμενες ουσίες (όπως κόλλα, βενζίνη, σπρέι) για να αλλάξει διάθεση. Αν και το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο της τελευταίας 12ετίας, παραμένει υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (7,5%).
Ψυχοδραστικά φάρμακα
Το 15% των εφήβων έχει κάνει μη ιατρική χρήση συνταγογραφούμενων ψυχοδραστικών φαρμάκων, με 10% να αφορά οπιοειδή και 7,8% ηρεμιστικά/υπνωτικά. Το 26% θεωρεί εύκολη την πρόσβαση σε αυτά. Το ποσοστό μη ιατρικής χρήσης ηρεμιστικών/υπνωτικών αυξήθηκε σημαντικά το 2024 (7,8%) έναντι του 2019 (3,5%).
Συνολικά, η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (14%) ως προς τη μη ιατρική χρήση ψυχοδραστικών φαρμάκων στους 16χρονους.
Κατανάλωση αλκοόλ
Η συντριπτική πλειονότητα (92%) των 16χρονων θεωρεί εύκολη την πρόσβαση στο αλκοόλ, ενώ το 86% έχει καταναλώσει τουλάχιστον ένα ποτό. Το 59% αναφέρει κατανάλωση αλκοόλ τον τελευταίο μήνα, το 37% υπερβολική κατανάλωση (5+ ποτά σε μία περίσταση) και το 13% μέθη.
Παρά τη μείωση στη συνολική κατανάλωση αλκοόλ από το 2015, αυξήθηκαν τα ποσοστά υπερβολικής κατανάλωσης και μέθης το 2024. Οι δείκτες αυτοί είναι υψηλότεροι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Κάπνισμα
Περισσότεροι από τους μισούς (54%) 16χρονους έχουν καπνίσει παραδοσιακό ή/και ηλεκτρονικό/vape τσιγάρο. Το 36% κάπνισε τον τελευταίο μήνα και το 19% καθημερινά. Το 65% θεωρεί εύκολη την πρόσβαση στα παραδοσιακά τσιγάρα και το 77% στα ηλεκτρονικά/vape. Τα ποσοστά αυτά αυξήθηκαν σημαντικά σε σχέση με το 2019 και ξεπερνούν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (48%).
Τυχερά παιχνίδια
Περίπου 36% των εφήβων δήλωσαν ότι έπαιξαν/στοιχημάτισαν χρήματα σε τυχερά παιχνίδια τον τελευταίο χρόνο, κυρίως σε επίγεια καταστήματα (92%) και διαδικτυακές πλατφόρμες (72%). Πιθανό εθισμό στον τζόγο παρουσιάζει το 7%. Το ποσοστό των εφήβων που ασχολούνται με τυχερά παιχνίδια αυξήθηκε σε σχέση με το 2019 και είναι σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (22%).
Ηλεκτρονικά παιχνίδια
Το 71% των 16χρονων έπαιξαν ηλεκτρονικά παιχνίδια τον τελευταίο μήνα, με το 9,2% να παίζει κατά μέσο όρο πάνω από 4 ώρες καθημερινά τις σχολικές ημέρες. Το 21% δηλώνει ότι αντιμετωπίζει προβλήματα λόγω της συχνότητας ενασχόλησης, με το φαινόμενο να είναι εντονότερο στα αγόρια. Το ποσοστό ενασχόλησης με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια αυξήθηκε σημαντικά από το 2019, ιδιαίτερα στα κορίτσια, ωστόσο παραμένει χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σχεδόν οι μισοί (48%) 16χρονοι στην Ελλάδα αναφέρουν προβλήματα που σχετίζονται με τη συχνότητα χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία. Η τάση αυτή παρατηρείται και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν στην ESPAD, με παρόμοια ποσοστά (47% το 2024).
Πηγή: skai.gr
