Πριν από μια δεκαετία, ένα πορτρέτο του Βρετανού μονάρχη προκάλεσε ένταση στην πολιτική σκηνή του Καναδά. Τώρα, ο βασιλιάς προσκλήθηκε να εκφωνήσει ομιλία – Τι άλλαξε;
Πριν από μια δεκαετία, ένα πορτρέτο του Βρετανού μονάρχη προκάλεσε ένταση στην πολιτική σκηνή του Καναδά. Τώρα, ο βασιλιάς προσκλήθηκε να εκφωνήσει ομιλία. Τι άλλαξε;
Το 2011, σημειώνει το BBC, λίγο μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης Συντηρητικής πλειοψηφίας, ο Καναδός πρωθυπουργός Στίβεν Χάρπερ προκάλεσε εθνική αναταραχή όταν προσπάθησε να τονίσει τους δεσμούς του Καναδά με τη βρετανική μοναρχία. Σε ένα παράδειγμα, αντικατέστησε δύο έργα τέχνης ενός ζωγράφου από το Κεμπέκ με ένα πορτρέτο της βασίλισσας.
Κάποιοι επέκριναν τη χειρονομία ως μη συμβατή με τη σύγχρονη εποχή. Ο Καναδάς, καθ’ όλη τη διάρκεια της 157χρονης ιστορίας του, επεδίωξε την αυξανόμενη ανεξαρτησία του από τη βρετανική μοναρχία, παραμένοντας ωστόσο μέρος της Κοινοπολιτείας (Commonwealth).
Όταν ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό διαδέχθηκε τον Χάρπερ τέσσερα χρόνια αργότερα, το πορτρέτο της βασίλισσας έφυγε, ενώ οι πίνακες του ζωγράφου από το Κεμπέκ επέστρεψαν.
Φτάνοντας στο 2025, μια παράδοξη αλλαγή έχει συμβεί στη σχέση του Καναδά με το Στέμμα. Σε μια διαφανή επίδειξη της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας του Καναδά απέναντι στις απειλές του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ – ένας Φιλελεύθερος – προσκάλεσε τον βασιλιά Κάρολο Γ΄ να απευθύνει μια ιστορική ομιλία στο Κοινοβούλιο.
Η κίνηση αυτή αποτελεί «μια τεράστια επιβεβαίωση και δήλωση για τη μοναδικότητα του Καναδά και των παραδόσεών του», δήλωσε στο BBC ο Justin Vovk, ένας Καναδός βασιλικός ιστορικός. Πρόκειται για «μια θεατρική επίδειξη που έχει σκοπό να δείξει τι κάνει τους Καναδούς να ξεχωρίζουν από τους Αμερικανούς» και όχι, όπως έχει επαναλάβει συχνά ο Τραμπ, ότι είναι «51η πολιτεία».
Και οι δύο χώρες είναι πρώην βρετανικές αποικίες, αλλά οι ιδρυτές της Αμερικής ακολούθησαν διαφορετικό δρόμο και διέκοψαν όλους τους επίσημους δεσμούς με το Στέμμα πριν από σχεδόν 250 χρόνια.
Ο διαχωρισμός του Καναδά από τη μοναρχία έγινε σταδιακά και οι δεσμοί δεν έσπασαν ποτέ εντελώς. Το κοινοβουλευτικό σύστημα του Καναδά έχει ως πρότυπο το Σύστημα Γουεστμίνστερ (Westminster system) της Βρετανίας. Ο Βρετανός μονάρχης εξακολουθεί να είναι τυπικά ο αρχηγός του κράτους, αλλά τα καθήκοντά του συχνά εκτελούνται από τον εκπρόσωπό του στον Καναδά, που ονομάζεται γενικός κυβερνήτης.
Η πίστη στο Στέμμα θεωρούνταν σημαντική για τους πολιτικούς του Καναδά τον 19ο αιώνα, οι οποίοι ήθελαν να διατηρήσουν τον διαχωρισμό από τις ΗΠΑ, δήλωσε η Καναδή βασιλική ιστορικός και σχολιάστρια Carolyn Harris.
Αυτό άλλαξε αργότερα στη δεκαετία του 1960, καθώς το Κεμπέκ – η κατά πλειοψηφία γαλλόφωνη επαρχία του Καναδά – άρχισε να διεκδικεί τη δική της ξεχωριστή ταυτότητα και να απειλεί με διαχωρισμό. Αυτό οδήγησε σε μια εποχή πολιτικών όπως ο Lester B Pearson και ο Pierre Elliott Trudeau, οι οποίοι εργάστηκαν για να αποδεσμεύσουν τον Καναδά από το βρετανικό αποικιακό παρελθόν του.
Το 1982, ο πρωθυπουργός Πιερ Τριντό αναθεώρησε το σύνταγμα του Καναδά, δίνοντας πλήρη νομοθετική εξουσία στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τις επαρχίες και αφαιρώντας την από το βρετανικό κοινοβούλιο.
Η Harris σημείωσε ότι ο Καναδάς παρέμεινε συνταγματική μοναρχία σε όλες αυτές τις περιόδους. Αυτό που κυμαινόταν, ωστόσο, ήταν το πόσο ο εκάστοτε πρωθυπουργός επέλεγε να ενστερνιστεί αυτή τη σύνδεση.
Η πρόσκληση του Κάρνεϊ στον βασιλιά Κάρολο Γ’ δείχνει ότι η κυβέρνησή του θα είναι πολύ πιο υποστηρικτική προς το Στέμμα, δήλωσε ο Vovk, δίνοντας «έναν πολύ διαφορετικό τόνο» από τους προηγούμενους Φιλελεύθερους.
Βρετανός μονάρχης έχει να εκφωνήσει ομιλία στον Καναδά από το 1977 και έχει να ανοίξει ολοκαίνουργια σύνοδο του κοινοβουλίου από το 1957, γεγονός που καθιστά την επικείμενη επίσκεψη του βασιλιά μια πραγματικά ιστορική. Και έρχεται σε μια σημαντική στιγμή για τον Καναδά.
Ο Κάρνεϊ έκανε έντονη προεκλογική εκστρατεία απέναντι στον Τραμπ, αφού ο Αμερικανός πρόεδρος πέρασε μήνες υπονομεύοντας την κυριαρχία του Καναδά λέγοντας ότι θα ήταν καλύτερα ως πολιτεία των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ επέβαλε επίσης μια σειρά δασμών που απειλούν την οικονομική σταθερότητα του Καναδά, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της χώρας.
Όταν ανακοίνωσε την επίσκεψη τον περασμένο μήνα, ο Κάρνεϊ τη χαρακτήρισε «ιστορική τιμή που ανταποκρίνεται στο βάρος της εποχής μας». Πρόσθεσε ακόμη ότι η επίσκεψη του βασιλιά «υπογραμμίζει την κυριαρχία της χώρας μας».
Και οι δύο ιστορικοί, οι Vovk και Harris, σημείωσαν ότι το μεγαλύτερο μέρος του σύγχρονου πληθυσμού του Καναδά είναι αδιάφορο για τη βρετανική μοναρχία. Ορισμένοι μάλιστα την επικρίνουν.
Η στέψη του βασιλιά Καρόλου Γ’ το 2023 επανέφερε το ζήτημα της ιστορικής κακομεταχείρισης των ιθαγενών από το Στέμμα στον Καναδά και ερωτήματα σχετικά με το αν ο νέος μονάρχης θα κινηθεί προς την κατεύθυνση της συμφιλίωσης.
Οι πολιτικοί του Κεμπέκ εξακολουθούν επίσης να ζητούν από τον Καναδά να διακόψει τους δεσμούς του με τη μοναρχία. Την Παρασκευή, το αυτονομιστικό κόμμα Bloc Québécois ανέφερε ότι θα επιδιώξει και πάλι να καταργήσει την ανάγκη να ορκίζονται πίστη στον βασιλιά οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι.
Ορισμένοι Καναδοί θα εντυπωσιαστούν από τη λαμπρότητα και τη μεγαλοπρέπεια της επίσκεψης του βασιλιά, δήλωσε ο Vovk, αλλά ο κύριος σκοπός της επίσκεψης είναι να στείλει ένα πολιτικό μήνυμα από τον Καναδά στον κόσμο.
Είναι επίσης ένας τρόπος για τον πρωθυπουργό Κάρνεϊ να βελτιώσει τη σχέση του με τον Τραμπ, ο οποίος ως γνωστόν είναι οπαδός της βρετανικής μοναρχίας και της ιστορίας της.
«Η ενίσχυση της σχέσης με τη μοναρχία δίνει μια σφραγίδα νομιμότητας που υπερβαίνει τα επιμέρους κόμματα και το σημερινό πολιτικό κλίμα», δήλωσε ο Vovk. «Οι πολιτικοί έρχονται και φεύγουν, αλλά η μοναρχία πάντα παρέμενε σταθερή».
Φέρνει επίσης τον Καναδά πιο κοντά στην Ευρώπη – ένας βασικός στόχος του Κάρνεϊ, ο οποίος έχει μιλήσει για την ανάγκη να βρει ο Καναδάς νέους συμμάχους.
Η επίσκεψη είναι αξιοσημείωτη και για το Στέμμα. Θα είναι η πρώτη επίσκεψη του βασιλιά στον Καναδά ως μονάρχη. Ο ίδιος και η βασίλισσα σκόπευαν να τον επισκεφθούν πέρυσι, αλλά ακύρωσαν τα σχέδιά τους λόγω της διάγνωσης του καρκίνου του.
Το παλάτι υποσχέθηκε μια ομιλία που θα «σηματοδοτήσει μια σημαντική στιγμή μεταξύ του αρχηγού του κράτους και του καναδικού λαού».
Και ενώ το ταξίδι θα είναι σύντομο – ο βασιλιάς και η βασίλισσα θα φτάσουν το πρωί της Δευτέρας και θα αναχωρήσουν το βράδυ της Τρίτης – το παλάτι ελπίζει ότι το ταξίδι θα έχει «αντίκτυπο».
Πηγή: skai.gr
