Μπορεί ο νέος πρωθυπουργός του Μακρόν να ενώσει τη Γαλλία;

Η τελευταία προσπάθεια επίλυσης της πολιτικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης της Γαλλίας θα μπορούσε να ονομαστεί «επιστροφή στο μέλλον».

Ο νέος πρωθυπουργός, Φρανσουά Μπαϊρού, ήταν υπουργός Παιδείας όταν ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν ακόμη μαθητής. Ο 73χρονος κεντρώος, τον οποίο ο πρόεδρος διόρισε απρόθυμα την Παρασκευή μετά από μέρες -κεκλεισμένων των θυρών- διαμάχης μετά την πτώση της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ, ήταν ζωτικός σύμμαχος και σύμβουλος του νεαρού Μακρόν όταν δυναμίτισε το πολιτικό σύστημα της Γαλλίας το 2017 για να κερδίσει την προεδρία σε ηλικία 39 ετών.

Ο Μακρόν πίστευε ότι είχε παραδώσει την παλιά πολιτική τάξη και το χάσμα αριστερά-δεξιά στην ιστορία – αποκαλώντας το «le monde d’avant» (ο κόσμος πριν). Τώρα, ο Μπαϊρού ουσιαστικά ανάγκασε έναν διστακτικό Μακρόν να τον διορίσει, σύμφωνα με μαρτυρίες εμπιστευτικών πληροφοριών, απειλώντας διαφορετικά να αποσύρει το κόμμα του MoDem από τη συμμαχία του προέδρου Ensemble (Μαζί).

Οι πιθανότητες του Μακρόν να υπηρετήσει τη θητεία του μέχρι το 2027 και να αποτρέψει την ηγέτιδα της σκληρής δεξιάς Μαρίν Λεπέν από το να τον διαδεχθεί στο Μέγαρο των Ηλυσίων εξαρτώνται από την επιτυχία αυτού του παιχνιδιού.

Ο Μπαϊρού ανακλήθηκε σε μια δεύτερη προσπάθεια να σπάσει ένα κοινοβουλευτικό αδιέξοδο που νίκησε τον Μπαρνιέ και άφησε τη Γαλλία χωρίς προϋπολογισμό και στη γραμμή του πυρός όσων αφορά στην πιστοληπτική της ικανότητα, λόγω του αυξανόμενου χρέους και του χρόνιου ελλείμματος. Η Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας την ημέρα που ο Μπαϊρού ανέλαβε τα γραφεία του Hotel Matignon από τον πρώην διαπραγματευτή του Brexit.

Με την οικονομική πίεση και τη δημόσια δυσαρέσκεια να αυξάνεται, μπορεί ο Μπαϊρού να κάνει κάτι καλύτερο από τον Μπαρνιέ;

Η απάντηση εξαρτάται από την ικανότητά του να πείσει τόσο το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό κόμμα (PS) όσο και τους συντηρητικούς Ρεπουμπλικάνους (LR) να απέχουν από την ανατροπή της κυβέρνησής του, δίνοντάς του τουλάχιστον ένα περιθώριο ανάσα για να δείξει κάποια αποτελέσματα.

Πολλοί σχολιαστές, ειδικά στα αριστερά, έσπευσαν να απορρίψουν την υποψηφιότητα του Μπαϊρού ως «η ίδια παλιά» προσπάθεια του Μακρόν να σώσει τη φιλελεύθερη κληρονομιά του, προτείνοντας κάποιον που μπορούσε να εμπιστευτεί ότι δεν θα καταργήσει τη συνταξιοδοτική του μεταρρύθμιση για την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από 62 σε 64, ή να αντιστρέψει τις φορολογικές του περικοπές για τους δημιουργούς πλούτου.

Όμως η πολιτική εξίσωση άλλαξε από τις αρχές Δεκεμβρίου, όταν μια αφύσικη συμμαχία του Εθνικού Ράλι της Λεπέν (RN) και του αριστερού Νέου Λαϊκού Μετώπου (NPF), με επικεφαλής τον ριζοσπαστικό αριστερό Jean-Luc Mélenchon, κατέλυσε την κυβέρνηση του Barnier για το σχέδιό του να αναβάλει την κάλυψη του πληθωρισμού για τους συνταξιούχους.

Ο ηγέτης των σοσιαλιστών, Olivier Faure, συνειδητοποίησε ότι πολλοί σοσιαλιστές υποστηρικτές δεν ενέκριναν την ψηφοφορία του PS με τα «άκρα» στην πρόταση μομφής και πιστεύουν ότι το κόμμα πρέπει να έρθει σε ρήξη με το LFI και να συμπεριφερθεί πιο εποικοδομητικά ως υπεύθυνη «κυβερνητική αριστερά». Αντιμετωπίζοντας εσωκομματικές προκλήσεις, συμφώνησε σε συνομιλίες με τον Μακρόν και είπε ότι το PS είναι έτοιμο να συμβιβαστεί στη βάση των «αμοιβαίων παραχωρήσεων». Οι Πράσινοι, επίσης, δήλωσαν ότι ήταν ανοιχτοί σε ένα σύμφωνο μη επίθεσης, εάν ο νέος πρωθυπουργός σεβόταν ορισμένες προϋποθέσεις, κυρίως να απέφυγε να χρησιμοποιήσει ένα συνταγματικό εργαλείο για να επιβάλει νόμους στο κοινοβούλιο χωρίς ψηφοφορία.

Ο Μπαϊρού, γιος αγρότη που έχει πιο έντονη κοινωνική συνείδηση ​​από τον Μακρόν ή τον Μπαρνιέ, θα μπορούσε να οικοδομήσει μια κυβέρνηση παλαιών χεριών από την κεντροαριστερά έως την κεντροδεξιά, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα ρίξει κάποιες από τις περικοπές δαπανών του Μπαρνιέ. Στην πρώτη του δήλωση για την ανάληψη των καθηκόντων του, ο νέος πρωθυπουργός, ο οποίος έχει παραμείνει ριζωμένος στην αγροτική νοτιοδυτική περιοχή, κατήγγειλε αυτό που ονόμασε «γυάλινη οροφή» που έκοψε τις ελίτ της Γαλλίας από τους απλούς ανθρώπους και υποσχέθηκε να αποκαταστήσει μια αξιοκρατία στην οποία η σκληρή δουλειά ανταμείβεται.

Πολιτικές πηγές αναφέρουν ότι είναι πιθανό να διατηρήσει τον συντηρητικό υπουργό Εσωτερικών, Bruno Retailleau, ο οποίος έχει δημιουργήσει ένα προφίλ «σκληρού για το έγκλημα και για την παράνομη μετανάστευση» στους τρεις μήνες της θητείας του. Αλλά οι εικασίες είναι διάχυτες ότι ο Μπαϊρού θα προσπαθήσει να φέρει πολιτικά στελέχη από προηγούμενες κυβερνήσεις για να αντικαταστήσει ορισμένους από τους δεύτερους πολιτικούς στην κυβέρνηση του Μπαρνιέ.

Για να ευχαριστήσει τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους – αλλά και το RN της Λεπέν – μπορεί να υποσχεθεί ένα νομοσχέδιο για την εισαγωγή της αναλογικής εκπροσώπησης στις βουλευτικές εκλογές πριν από την εκλογή της επόμενης Εθνοσυνέλευσης. Αυτό θα ευθυγραμμίσει τη Γαλλία με τις περισσότερες άλλες ηπειρωτικές δημοκρατίες, όπου η κυβέρνηση με συνασπισμό είναι ο κανόνας. Θα απαλλάξει το PS και τους Πράσινους από το να χρειάζεται να βασιστούν στις ψήφους του LFI για να κερδίσουν τους δεύτερους γύρους των εκλογικών περιφερειών με το τρέχον σύστημα δύο γύρων. Αλλά θα σήμαινε επίσης ένα πιο αδύναμο, πιο ασταθές σύστημα από το εξαιρετικά κάθετο σύστημα που ίσχυε από τότε που ο Charles de Gaulle ίδρυσε την Πέμπτη Δημοκρατία το 1958.

Βασικά, οι Γάλλοι παλεύουν με την ίδια εξίσωση πολιτικής αστάθειας και δημοσιονομικής συμπίεσης όπως πολλές άλλες γηράσκουσες ευρωπαϊκές κοινωνίες με μικρή οικονομική ανάπτυξη, όπου οι πολιτικοί δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε περικοπές δαπανών που βλάπτουν τους ψηφοφόρους τους. Εκτός αυτού, η Γαλλία είχε ήδη την υψηλότερη φορολογία και δημόσιες δαπάνες ως ποσοστό του εθνικού εισοδήματος από οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ, προτού ο Μακρόν επισπεύσει την πολιτική κρίση διαλύοντας το κοινοβούλιο τον Ιούνιο.

Εάν ο Μπαϊρού δεν μπορεί να οικοδομήσει μια ελάχιστη συναίνεση κομμάτων από την κεντροδεξιά έως την κεντροαριστερά για κοινωνικά ισορροπημένες λύσεις για τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος και την έναρξη μιας ή δύο δημοφιλών μεταρρυθμίσεων, το τελευταίο επεισόδιο στο πολιτικό δράμα της Γαλλίας θα τροφοδοτήσει τις πιθανότητες της Λεπέν να κερδίσει δύναμη.

Πηγή: theguardian.com