«Μου ράγισε την καρδιά». Ο Σουράντζελ Γουίπς, πρόεδρος της μικρής χώρας του Παλάου στον Ειρηνικό, καθόταν στην πρώτη σειρά της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ έβγαλε ένα μακρύ και ασυνάρτητο λόγο στις 23 Σεπτεμβρίου, τον πρώτο του στον ΟΗΕ μετά την επανεκλογή του, σημειώνει ο Guardian.
Ο Γουίπς ήταν προετοιμασμένος για την οργή και τη μεγαλοστομία του προέδρου των ΗΠΑ, αλλά αυτό που ακολούθησε ήταν συγκλονιστικό. Η φλυαρία του Τραμπ για την κλιματική κρίση – μια «πράσινη απάτη», «η μεγαλύτερη απάτη που έχει διαπραχθεί ποτέ», «προβλέψεις που έγιναν από ηλίθιους ανθρώπους» – ήταν μια άνευ προηγουμένου επίθεση στην επιστήμη και τη διεθνή δράση από έναν σημαντικό παγκόσμιο ηγέτη.
Το Παλάου, που απειλείται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τις πλημμύρες και τις πιο έντονες καταιγίδες, φιλοξενεί σχεδόν 20.000 ανθρώπους, οι οποίοι είναι πιθανό να γίνουν πρόσφυγες αν η υπερθέρμανση του πλανήτη ξεπεράσει τους 1,5 °C για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, κάτι που προσπαθεί απεγνωσμένα να αποτρέψει. Γνωρίζει ότι είναι μόνο η αρχή, η πρώτη γραμμή. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα σπίτια και τα μέσα διαβίωσης εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων θα καταστραφούν από την κλιματική κατάρρευση μέσα σε λίγες δεκαετίες.
«Τα παιδιά μας χρειάζονται ελπίδα, χρειάζονται έμπνευση», λέει ο Γουίπς. «Πρέπει να μας δουν να ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να λύσουμε τα προβλήματα».
Το κύμα του λαϊκισμού
Η απογοήτευση του Γουίπς είναι αισθητή σε ευάλωτες χώρες σε όλο τον κόσμο. Μετά από χρόνια κατά τα οποία φαινόταν ότι ο κόσμος άρχιζε να αναλαμβάνει δράση για την κλιματική κρίση, ένα κύμα λαϊκισμού ανατρέπει ή απειλεί την πρόοδο σε πολλές δημοκρατίες.
Τα λόγια του Τραμπ ήταν απλώς η πιο ακραία έκφραση μιας παγκόσμιας δεξιάς τάσης. Στην ΕΕ, ακροδεξιές πολιτικές ομάδες καθυστέρησαν σημαντικές αποφάσεις σχετικά με τους στόχους των εκπομπών και επιδιώκουν την περαιτέρω εγκατάλειψη των κλιματικών δράσεων. Το κόμμα Reform του Ηνωμένου Βασιλείου, που βρίσκεται στην κορυφή των δημοσκοπήσεων, υποστηρίζει ανοιχτά την άρνηση της κλιματικής αλλαγής. Στην Αργεντινή, ο σύμμαχος του Τραμπ, Χαβιέρ Μιλέι, έχει επιτεθεί με το αλυσοπρίονο του στην κλιματική πολιτική καθώς και στην οικονομία.
Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων – 89% παγκοσμίως – ανησυχούν για την κλιματική κρίση και θέλουν να ληφθούν μέτρα. Και υπήρξαν απροσδόκητες νίκες για πολιτικούς που υποστηρίζουν το κλίμα: ο Μαρκ Κάρνι στον Καναδά, ο Άντονι Αλμπανέζε στην Αυστραλία και η Κλαούντια Σέινμπαουμ – κλιματολόγος – στο Μεξικό.
Αυτή την εβδομάδα, αυτές οι ισχυρές γεωπολιτικές δυνάμεις θα συγκρουστούν στη μικρή πόλη Μπελέμ του Αμαζονίου. Η σύνοδος κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, COP30, ξεκινά τη Δευτέρα, με ένα πυκνό πρόγραμμα για τους Βραζιλιάνους οικοδεσπότες – 145 θέματα στην ημερήσια διάταξη που πρέπει να αποφασιστούν σε δύο εβδομάδες, που κυμαίνονται από ζητήματα μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου, οικονομικής βοήθειας για τις φτωχές χώρες, δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών, προώθησης της καθαρής ενέργειας και προστασίας των δασών.
Οι διαμάχες μεταξύ των χωρών, οι μεγαλοστομίες και τα ανταγωνιστικά εθνικά συμφέροντα είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Η φύση δίνει τη δική της εκδοχή. Έξω από τις κλιματιζόμενες αίθουσες συνεδριάσεων, οι θερμοκρασίες αυξάνονται ραγδαία και εδώ και δύο χρόνια έχουν ξεπεράσει το σχετικά ασφαλές όριο του 1,5 °C πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα που οι χώρες είχαν δεσμευτεί να διατηρήσουν.
Τα στοιχεία για την κλιματική κατάρρευση συσσωρεύονται γρήγορα: ο τυφώνας Μελίσα που κατέστρεψε την Τζαμάικα τον περασμένο μήνα, οι θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 50 °C στη Μέση Ανατολή και η ραγδαία άνοδος της θερμοκρασίας των ωκεανών. Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι το πρώτο από μια σειρά «σημείων καμπής» –η λεύκανση των κοραλλιών των ωκεανών– φαίνεται να έχει ήδη επιτευχθεί.
Στο επίκεντρο της COP30 θα βρίσκονται δύο βασικά ερωτήματα: τι μπορεί να κάνει ο κόσμος για να σταματήσει την περαιτέρω και ταχύτερη επιτάχυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη; Και μπορεί αυτό να γίνει εγκαίρως για να αποφευχθεί μια αναπόφευκτη καταστροφή;
«Το Μπελέμ είναι η δοκιμασία»
Η προεδρία της Βραζιλίας στην Cop30, την 30η διάσκεψη στο πλαίσιο της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή από την υπογραφή της στη Διάσκεψη για το Περιβάλλον στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992, επικεντρώνεται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, και η κορυφαία προτεραιότητα της χώρας που φιλοξενεί τη διάσκεψη είναι να προσπαθήσει να διατηρήσει την ενότητα εν μέσω των έντονων παγκόσμιων διαιρέσεων.
Αυτή η διάσκεψη χαρακτηρίζεται από ορισμένους ως η πιο σημαντική Cop από την υπογραφή της συμφωνίας του Παρισιού πριν από 10 χρόνια. Στο Παρίσι, οι χώρες έθεσαν εθνικούς στόχους για τον περιορισμό ή τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά αυτοί δεν ήταν επαρκείς για να διατηρηθεί το όριο των 1,5 °C που όριζε η συνθήκη.
Έξι χρόνια αργότερα, στη COP26 στη Γλασκόβη, μια νέα σειρά δεσμεύσεων μείωσε περαιτέρω την προβλεπόμενη αύξηση της θερμοκρασίας, αλλά μόνο σε περίπου 2,7 °C. Σε αυτή τη COP, οι χώρες θα πρέπει να αναθεωρήσουν εκ νέου τους στόχους τους, αλλά με τις θερμοκρασίες να αυξάνονται ταχύτερα από το αναμενόμενο, αυτές οι αναθεωρήσεις πρέπει να είναι επείγουσες και βαθιές.
«Η συμφωνία του Παρισιού είναι η αποστολή μας. Το Μπελέμ είναι η δοκιμασία», λέει ο Μπαν Κι-μουν, ο οποίος ήταν γενικός γραμματέας του ΟΗΕ κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του Παρισιού. «Σε έναν διχασμένο κόσμο, η συμφωνία του Παρισιού παραμένει η μόνη συμφωνία που δείχνει ότι η ανθρωπότητα μπορεί να ενεργήσει ενωμένη – αλλά χρειάζεται αναζωογόνηση μέσω δράσης, όχι ρητορικής. Αν το κάνουμε αυτό, η συμφωνία του Παρισιού θα γίνει ένα ζωντανό σχέδιο που προστατεύει τους ανθρώπους και ενισχύει τις οικονομίες. Αν αποτύχουμε, κινδυνεύουμε να θέσουμε σε κίνδυνο τόσο την υπόσχεσή της όσο και τους ανθρώπους που προορίζεται να προστατεύσει».
Για να διευκολυνθούν οι διαπραγματεύσεις, οι ηγέτες κλήθηκαν στο Μπελέμ αυτή την εβδομάδα, όπου συναντήθηκαν την Πέμπτη και την Παρασκευή για να κινητοποιήσουν τους υπουργούς και τους αξιωματούχους τους πριν από την επίσημη έναρξη. Ο Τραμπ, φυσικά, δεν ήταν μεταξύ τους. Ούτε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, η εισβολή του οποίου στην Ουκρανία έφερε εκατοντάδες δισεκατομμύρια σε απροσδόκητα κέρδη στα ταμεία της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων, τα οποία επενδύθηκαν σε περισσότερα ορυκτά καύσιμα.
Ο Σι Τζινπίνγκ της Κίνας επίσης δεν πήγε, αλλά συμμετείχε εικονικά σε προπαρασκευαστικές συναντήσεις, στις οποίες υποσχέθηκε περαιτέρω δράση για τη μετάβαση της Κίνας σε μια πράσινη οικονομία. Η Ινδία επίσης έστειλε ενθαρρυντικά μηνύματα: αν και ο πρωθυπουργός της χώρας, Ναρέντρα Μόντι, δεν παρευρέθηκε στη σύνοδο κορυφής, επισκέφθηκε τη Μπραζίλια τον Ιούλιο, και το σκληρό τέλος της περσινής COP –όταν οι διαπραγματευτές της Ινδίας αρνήθηκαν να αποδεχθούν αυτό που θεωρούσαν ανεπαρκή δέσμευση 300 δισ. δολαρίων (230 δισ. λιρών) για τη χρηματοδότηση της κλιματικής αλλαγής από τον πλούσιο κόσμο– μπορεί να αποφευχθεί αυτή τη φορά.
Η Σαουδική Αραβία, η Ρωσία και μερικοί σύμμαχοί τους έχουν ιστορικό παρεμπόδισης των COP, και η Αργεντινή ενδέχεται να προστεθεί σε αυτούς. Θα υπάρξουν διαμάχες και πιθανές τακτικές υπονόμευσης.
Ένα τεράστιο «κενό εκπομπών»
Ο καλύτερος τρόπος για τις χώρες που υποστηρίζουν την προστασία του κλίματος να αποτρέψουν αυτή την απειλή θα ήταν να καταρτίσουν ισχυρά εθνικά σχέδια για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, εκτός από λίγες εξαιρέσεις, αυτό δεν έχει συμβεί.
Οι εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (NDC) αποτελούν το θεμέλιο της συμφωνίας του Παρισιού. Καθορίζουν σε ποιο βαθμό, με ποιο ρυθμό και με ποια μέσα οι χώρες θα περιορίσουν ή θα μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με τον στόχο περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε 1,5 °C πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα.
Περίπου 100 χώρες είχαν υποβάλει τις NDC τους, αν και η επίσημη προθεσμία έληξε τον Φεβρουάριο. Η Κίνα και η ΕΕ υπέβαλαν τις NDC τους μόλις λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της διάσκεψης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΗΕ, το σύνολο των NDC που έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής θα επιτύχει μόνο το ένα έκτο των μειώσεων εκπομπών που απαιτούνται για την επίτευξη του στόχου των 1,5 °C.
Η Βραζιλία έχει δείξει απροθυμία να αντιμετωπίσει την ανεπάρκεια των NDC. Η προεδρία επέμεινε ότι δεν αποτελούν επίσημο μέρος της εντολής της Cop30, καθώς η κατάρτισή τους εναπόκειται σε κάθε χώρα ξεχωριστά. Μόνο μετά από διαμαρτυρίες δημιουργήθηκε χώρος στην ημερήσια διάταξη για να συζητηθούν τα NDC, και εξακολουθεί να είναι ασαφές εάν θα υπάρξει αποτέλεσμα που θα επιβάλλει σαφή μέτρα για να καλυφθεί το τεράστιο «κενό εκπομπών» μεταξύ των δεσμεύσεων και των αναγκών.
Η Βραζιλία δηλώνει ότι θέλει να επικεντρωθεί στην «υλοποίηση» και όχι σε συζητήσεις σε κλειστές αίθουσες διαπραγματεύσεων. Και από ορισμένες απόψεις, η δράση για το κλίμα –σε ορισμένες περιοχές και ορισμένους τομείς– ανθίζει με τρόπους που ήταν σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κανείς πριν από μια δεκαετία.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με επικεφαλής την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 90% της νέας ενεργειακής δυναμικότητας που προστέθηκε παγκοσμίως πέρυσι, με την ηλιακή ενέργεια να είναι πλέον η φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια στην ιστορία. Οι παγκόσμιες επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια αναμένεται να φθάσουν τα 2,2 τρισ. δολάρια φέτος, ποσό που είναι περίπου διπλάσιο από τις δαπάνες για ορυκτά καύσιμα.
Πέρσι, ένα στα πέντε νέα αυτοκίνητα που πωλήθηκαν σε όλο τον κόσμο ήταν ηλεκτρικά, και σήμερα υπάρχουν περισσότερες θέσεις εργασίας στον τομέα της καθαρής ενέργειας από ό,τι στον τομέα των ορυκτών καυσίμων.
Αυτού του είδους οι δράσεις στον πραγματικό κόσμο είναι αυτές που κάνουν τη διαφορά για τους ανθρώπους –βγάζουν τη δράση για το κλίμα από τις αίθουσες διαπραγματεύσεων και τα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών και την φέρνουν στα σαλόνια των σπιτιών, όπως είπε ο επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα, Simon Stiell.
Απαιτήσεις του παγκόσμιου Νότου
Η Βραζιλία έχει επίσης πλήρη συνείδηση του γεγονότος ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα κρίνουν αυτή τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα (COP) με βάση το βαθμό στον οποίο θα τις βοηθήσει να επιτύχουν τους βασικούς τους στόχους: χρηματοδοτική βοήθεια για να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και επενδύσεις στις οικονομίες τους για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας.
«Χρειαζόμαστε μια δίκαιη συμφωνία», λέει ο Mohamed Adow, διευθυντής του think tank Power Shift Africa. «Δεν πρόκειται για πράξεις φιλανθρωπίας, αλλά για επενδύσεις σε έναν σταθερό, βιώσιμο πλανήτη. Πρέπει να δούμε τον παγκόσμιο Βορρά να μοιράζεται την τεχνολογία καθαρής ενέργειας με τον παγκόσμιο Νότο», επεσήμανε.
Η χρηματοδότηση ήταν το βασικό θέμα της περσινής COP, αλλά η συμφωνία που επιτεύχθηκε άφησε πικρή γεύση σε πολλές φτωχές χώρες. Η COP29 συμφώνησε στον στόχο να διασφαλιστεί ότι 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως θα διατεθούν στις αναπτυσσόμενες χώρες έως το 2035, αλλά οι πλούσιες χώρες συμφώνησαν να παρέχουν μόνο 300 δισεκατομμύρια δολάρια από αυτό το ποσό, αφήνοντας το υπόλοιπο να προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα και μηχανισμούς αύξησης των εσόδων, όπως ο φόρος στη ναυτιλία (που τώρα έχει αναβληθεί) και η χρέωση των συχνών επιβατών, καθώς και οι αγορές άνθρακα και η φιλανθρωπία.
Ωστόσο, χωρίς τις ΗΠΑ, ακόμη και η πενιχρή δέσμευση των 300 δισ. δολαρίων από τον ανεπτυγμένο κόσμο πέρυσι φαίνεται πιο δύσκολο να επιτευχθεί.
Η συνεργασία μεταξύ των χωρών του παγκόσμιου νότου –στις οποίες θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν η Κίνα και ορισμένες από τις χώρες μεσαίου εισοδήματος που έχουν ήδη ξεκινήσει μια πιο πράσινη πορεία– θα είναι επίσης καθοριστικής σημασίας.
Ο Arunabha Ghosh, διευθύνων σύμβουλος ενός ινδικού think tank, του Συμβουλίου για την Ενέργεια, το Περιβάλλον και το Νερό, και ειδικός απεσταλμένος της προεδρίας της Cop30, δήλωσε: «Βρισκόμαστε όλοι υπό συλλογική πολιορκία και όταν είσαι υπό πολιορκία, όσο περισσότερο συσπειρώνεσαι με τους άλλους, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχεις να επιβιώσεις από τους πραγματικούς και μεταφορικούς τυφώνες που μας πλησιάζουν».
Οι παγκόσμιοι ηγέτες που πέταξαν πάνω από το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, με την πράσινη έκτασή του σημαδεμένη από την εκτεταμένη υλοτομία, αγροκτήματα και μικρές ατομικές εκτάσεις, δεν έχουν καμία αμφιβολία ως προς το βασικό αίτημα της Βραζιλίας προς αυτούς: να υπογράψουν το Tropical Forests Forever Facility (TFFF). Για την προεδρία, αυτό θα είναι το πιο σημαντικό επίτευγμα της Cop30: ένα ταμείο που θα χρησιμοποιηθεί για τη διατήρηση των υφιστάμενων δασών.
Η Βραζιλία θέλει να συγκεντρώσει αρχικά 25 δισεκατομμύρια δολάρια για το TFFF, χρησιμοποιώντας τα για να προσελκύσει επιπλέον 100 δισεκατομμύρια δολάρια από τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Τα χρήματα θα διανεμηθούν σε δασικές περιοχές, ανταμείβοντάς τις για τη μείωση της αποψίλωσης και παρέχοντας χρηματοδότηση για εργασίες διατήρησης της βιοποικιλότητας.
Ωστόσο, το θέμα με το οποίο οι οικοδεσπότες φαίνονται πολύ λιγότερο άνετοι είναι η βασική αιτία της κλιματικής κρίσης: τα ορυκτά καύσιμα. Στη Cop28 στο Ντουμπάι το 2023, ελήφθη μια ιστορική απόφαση –ότι ο κόσμος πρέπει να «απομακρυνθεί από τα ορυκτά καύσιμα». Μπορεί να φαίνεται εκπληκτικό ότι αυτή ήταν η πρώτη φορά σε 30 χρόνια διαπραγματεύσεων που το θέμα αντιμετωπίστηκε άμεσα – η αδιαλλαξία των πετρελαιοπαραγωγών κρατών και η ανάγκη για συναίνεση στο πλαίσιο της διαδικασίας του ΟΗΕ είχαν εμποδίσει μια τέτοια κίνηση στο παρελθόν.
Μόλις τελείωσε, τα άλλα πετρελαιοπαραγωγά κράτη –κυρίως η Σαουδική Αραβία– άρχισαν να προσπαθούν να ανατρέψουν τη συμφωνία. Στην Cop29 στο Αζερμπαϊτζάν –μια άλλη οικονομία που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου– οι προσπάθειες για την επιβεβαίωση της απόφασης εμποδίστηκαν.
Οι υποστηρικτές θέλουν να ξαναρχίσουν τον αγώνα φέτος, αν και περίπου 50 χώρες φαίνεται να θέλουν να εμποδίσουν τη συζήτηση του θέματος.
Η Βραζιλία βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα των παγκόσμιων εξαγωγέων πετρελαίου και φυσικού αερίου και αναζητά νέα κοιτάσματα, μερικά από τα οποία βρίσκονται ανοικτά των ακτών του Αμαζονίου. Ο πρόεδρος της χώρας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, έχει υπερασπιστεί σθεναρά τα δικαιώματα των φτωχών χωρών να συνεχίσουν να εκμεταλλεύονται τους πόρους τους, υποστηρίζοντας ότι είναι οι πλούσιες χώρες που έχουν επωφεληθεί από αυτούς για δύο αιώνες και έχουν προκαλέσει την κλιματική κρίση, οι οποίες πρέπει να σταματήσουν.
Για τις επόμενες δύο εβδομάδες, ο ρόλος της Βραζιλίας είναι να διευκολύνει αυτή τη συζήτηση, και οι αποφάσεις της χώρας που φιλοξενεί τη διάσκεψη σχετικά με τον τρόπο χειρισμού του ζητήματος θα είναι κρίσιμες.
Μια δίκαιη μετάβαση
«Η αξιοπιστία της COP υπονομεύεται αν η COP δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα των ορυκτών καυσίμων», λέει ο Leo Roberts από το think tank E3G.
Αν γίνει μια τέτοια συζήτηση, μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας «δίκαιης μετάβασης», υποστηρίζουν ομάδες της κοινωνίας των πολιτών. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι, οι φτωχοί και οι ευάλωτοι δεν θα εγκαταλειφθούν ή θα εκμεταλλευτούν στον αγώνα για την καθαρή ενέργεια.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες, γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, αναγνώρισε το πρόβλημα τον Ιούλιο, λέγοντας: «Τα κρίσιμα ορυκτά που τροφοδοτούν την επανάσταση της καθαρής ενέργειας βρίσκονται συχνά σε χώρες που έχουν υποστεί εκμετάλλευση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και σήμερα, βλέπουμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται. Κοινότητες που κακομεταχειρίζονται. Δικαιώματα που καταπατούνται. Περιβάλλοντα που καταστρέφονται. Έθνη που έχουν κολλήσει στο κατώτατο σημείο της αλυσίδας αξίας, ενώ άλλα αποκομίζουν τα οφέλη. Και μοντέλα εξόρυξης που σκάβουν βαθύτερα χάσματα ανισότητας και βλάβης. Αυτό πρέπει να σταματήσει».
Η Κίνα ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών, αλλά οι ΗΠΑ επιθυμούν να επεκτείνουν το μερίδιό τους. Καμία από τις δύο χώρες δεν έχει δείξει ιστορικά ενδιαφέρον για τις πρωτοβουλίες του ΟΗΕ που επιβάλλουν νέους κανόνες στις αγορές τους, αλλά ο Λούλα είναι από καιρό ένθερμος υποστηρικτής των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Με τις αναπόφευκτες διαμάχες για την ατζέντα, σε συνδυασμό με την έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών και τις πιθανές απειλές από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, η Βραζιλία μπορεί να θεωρήσει νίκη το γεγονός ότι η COP θα προχωρήσει χωρίς σημαντικές διαταραχές. Η δημοκρατία στη Βραζιλία, όπως και σε πολλές χώρες που διχάζονται από λαϊκιστές πολιτικούς και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, βρίσκεται σε ευάλωτη κατάσταση –το να διατηρηθεί η συνοχή είναι από μόνο του αρκετά δύσκολο.
Ωστόσο, οι φτωχοί και οι ευάλωτοι σε όλο τον κόσμο χρειάζονται και αξίζουν πολύ περισσότερα, λέει η Meena Raman, επικεφαλής προγραμμάτων στο Third World Network. Οι μελλοντικές υποσχέσεις για καλύτερη συμπεριφορά δεν θα αρκούν για να τους προστατεύσουν. Χρειάζονται δράση τώρα, χρηματοδότηση τώρα και ένα σαφές σχέδιο για να παραμείνουν όσο το δυνατόν πιο κοντά στους 1,5 °C.
«Δεν αρκεί πλέον να επικαλούμαστε απλώς την ανάγκη να σώσουμε τον πολυμερισμό», προειδοποιεί. «Πρέπει να υλοποιήσουμε τη σωτηρία του πλανήτη και την προστασία των πιο ευάλωτων ανθρώπων στον κόσμο. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι τολμηρή, υπεύθυνη δράση που θα δίνει προτεραιότητα στη δικαιοσύνη, την ισότητα και την επιβίωση», τόνισε.
Πηγή: skai.gr
