Ζελένσκι: Θα περιμένω τον Πούτιν στην Κωνσταντινούπολη – Ο Πούτιν θέλει να ορίσει την ατζέντα – Η «θολή» παρέμβαση του Τραμπ – Η «σφήνα» της Τουρκίας
Του Σάββα Μιχάλαρου
Σε διπλωματικό θρίλερ με πρωταγωνιστές από κάθε γωνιά του πλανήτη και -για πρώτη φορά- με την καθοριστική παρέμβαση των Ευρωπαίων ηγετών, εξελίσσεται η κρίση στην Ουκρανία. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να κινηθούν παρεμβατικά και να ρισκάρουν, καλώντας από το Κιεβο το Σάββατο, τον Βλαντιμίρ Πούτιν, να δεχθεί άνευ όρων εκεχειρία 30 ημερών. Μία κίνηση – ματ, που προκάλεσε ένα ντόμινο εξελίξεων και που απέδειξε στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι η δράση είναι πάντα πολύ πιο «ενδιαφέρουσα», σε σύγκριση με την αδράνεια.
Το παράδειγμα του Ντόναλντ Τραμπ είναι χαρακτηριστικό. Ο Αμερικανός πρόεδρος από πριν αναλάβει τα ηνία των ΗΠΑ, είχε ήδη κινήσει τα νήματα, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων. Από τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου και τις σχέσεις μεταξύ κρατών, μέχρι το Μεσανατολικό και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Για μία και μοναδική φορά από την εκλογή του προέδρου των ΗΠΑ, η Ευρώπη έδειξε ότι… υπάρχει, ότι μπορεί να καθορίσει τις εξελίξεις, αρκεί να τολμήσει και να μην επιμείνει στην τακτική της αδράνειας και της ατολμίας.
Το Σάββατο, η δημόσια πρόταση από Μακρόν, Μερτς, Στάρμερ, Τουσκ και Ζελένσκι, προκάλεσε μία σειρά από εξελίξεις, οι οποίες δεν αποκλείεται να οδηγήσουν, μέσα από μία -είναι η αλήθεια- εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία, σε μία κάποια λύση, σε μία έξοδο, από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Για να μην γινόμαστε γραφικοί και ονειροπόλοι, κανείς δεν φαντάζεται ότι η διαδικασία θα είναι απλή, εύκολη ή ότι θα έχει οποωσδήποτε μία δίκαιη κατάληξη.
Η Ρωσία δεν είναι ένας απλός «παίκτης». Είναι μία τεράστια πυρηνική δύναμη, μία χώρα με ικανή αυτάρκεια, με ανυπολόγιστη πυρηνική και στρατιωτική δύναμη, μία χώρα με αντοχές που κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει στη σωστή της βάση και που πολύ αμφιβάλουμε αν θα μπορούσε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα να αντέξει κάτι ανάλογο.
Το τι μέλλει γενέσθαι σε μία κατάσταση που -τουλάχιστον στην παρούσα φάση- δεν δείχνει να έχει διέξοδο, πόσω μάλλον μία δίκαιη κατάληξη, είναι άδηλο. Τα γεγονότα ωστόσο των τελευταίων ωρών, είναι ικανά να καθορίσουν τις εξελίξεις στο αμέσως επόμενο διάστημα ή και στο βαθύ μέλλον.
Η κίνηση των Ευρωπαίων «προθύμων» το Σάββατο, προκάλεσε την αντίδραση του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε, μετά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, απευθείας συνομιλίες με την Ουκρανία, στο ουδέτερο έδαφος της Κωνσταντινούπολης. Μάλιστα, όρισε την ερχόμενη Πέμπτη ως ημέρα διεξαγωγής τους.
Ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος δεν αναφέρθηκε σε κατάπαυση πυρός, πολύ δε περισσότερο 30 ημερών και ακόμη περισσότερο άνευ όρων. Μάλιστα, οι εκπρόσωποι της ρωσικής κυβέρνησης κατέστησαν σαφές ότι η συζήτηση με την Ουκρανία δεν θα αφορά μία κατάπαυση πυρός, αλλά τους «αρχικούς λόγους» για τους οποίους έγινε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Με άλλα λόγια, ο Πούτιν επιδιώκει να φέρει τη συζήτηση και την όποια μορφή συνομιλιών, στα δικά του δεδομένα, επιβάλλοντας ο ίδιος την ατζέντα και όχι η Δύση ή -πολύ περισσότερο- το Κίεβο.
Αναλυτές του ουκρανικού ζητήματος έκαναν λόγο για μία προσπάθεια του Πούτιν να διχάσει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ. Αν κρίνουμε από την άμεση αντίδραση της Ουάσινγκτον και του Ντόναλντ Τραμπ, σε ικανό ποσοστό ο ρωσικός στόχος επιτεύχθηκε. Ο Τραμπ εξέφρασε, με ανάρτησή του στο Trut Social, μία θέση που απέχει από εκείνη των Ευρωπαίων «προθύμων» και μάλλον εξυπηρετεί τα σχέδια του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Με παρέμβασή του, ο Αμερικανός πρόεδρος άφησε αιχμές για το Κίεβο ότι μπορεί και να μην θέλει μία συμφωνία και πίεσε δημοσίως τον Ζελένσκι να αποδεχθεί την πρόταση για απευθείας συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη.
Το ερώτημα που τίθεται για τη στάση του Τραμπ είναι ένα: Ήταν τυχαία η ανάρτηση και η στάση του;
Ενδεχομένως και όχι. Όποιος πιστεύει ότι ο Τραμπ λειτουργεί στην… τύχη, πλανάται πλάνη οικτρά. Μπορεί να είναι παρορμητικός, μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικό από οτιδήποτε άλλο έχουμε γνωρίσει σε πολιτικό, ωστόσο οι κινήσεις του, κάθε του λέξη, μόνο τυχαία δεν είναι. Ο Τραμπ λατρεύει να προκαλεί και με αυτόν τον τρόπο να κινεί τα γρανάζια. Ακολουθεί το δικό του σκεπτικό -σωστό ή λάθος θα το κρίνει η το αποτέλεσμα και τελικά η ιστορία-, δεν ακολουθεί κανόνες και νόρμες και λειτουργεί ως επιχειρηματίας και όχι ως πολιτικός με την παραδοσιακή έννοια.
Ο Τραμπ λοιπόν, φαίνεται ότι δεν είναι διατεθειμένος να θυσιάσει τις απευθείας συνομιλίες των ΗΠΑ με τη Ρωσία, για την Ουκρανία. Ναι μεν θέλει την παύση του πολέμου, αλλά -και είναι μεγάλο αυτό το «αλλά»- δεν θα ρισκάρει σε καμία περίπτωση την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία. Το «γιατί», θα αποδειχθεί επίσης απο την εξέλιξη της ιστορίας και θα κριθεί γι’ αυτό. Ενδεχομένως να αφορά τις δικές του δουλειές. Άλλη ερμηνεία είναι ότι πιστεύει όντως στην ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Ρωσία. Υπάρχει και μία τρίτη ερμηνεία, πολύ πιο… εγωιστική, αλλά -μην ξεχνάμε- πρόκειται για τον Τραμπ. Σύμφωνα με την τελευταία αυτή ανάλυση, το κίνητρο του Ρεπουμπλικανού προέδρου ενδέχεταιν να είναι πολύ πιο προσωπικό, καθώς, ένας από τους στόχους του, δεν είναι άλλος από το Νόμπελ Ειρήνης, κάτι που αν ανατρέξουμε στο πάρελθόν, δεν το έχει κρύψει στις δηλώσεις του. Όλα τα παραπάνω θα τα δείξει και θα τα αποδείξει η ιστορία.
Μετά λοιπόν την αντιπρόταση Πούτιν και την παρέμβαση Τραμπ, δύο είναι τα νέα στοιχεία στη σκακιέρα της Ουκρανίας: Πρώτον, η Ευρώπη βγήκε και πάλι εκτός παιχνιδιού -τουλάχιστον στο επίπεδο που εμφανίστηκε το Σάββατο- και σφήνα μπήκε η Τουρκία, μετά και την επικοινωνία Ερντογάν-Πούτιν.
Δεύτερον, ο Πούτιν, με τη συμβολή και του Τραμπ, κατάφερε να θέσει τη νέα ατζέντα και να αντιστρέψει το πεδίο που δημιούργησε η αιφνιδιαστικά τολμηρή κίνηση των Ευρωπαίων. Ο Ρώσος πρόεδρος επανέφερε την ατζέντα στη βάση που θέλει να συζητήσει η Ρωσία και απέκλεισε την κατάπαυση πυρός, πριν υπάρξει οποιαδήποτε εξέλιξη στις απευθείας συνομιλίες.
Το διπλωματικό θρίλερ, ωστόσο, δεν εξαντλήθηκε με τη νέα παρέμβαση Τραμπ. Λίγα λεπτά μετά την ανάρτηση του Αμερικανού προέδρου, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έσπευσε να αντιδράσει. Οι αιχμές του Τραμπ για το Κίεβο εγκυμονούσαν έναν μεγάλο κίνδυνο. Την επιστροφή στην προ-παρέμβασης των «προθύμων» κατάσταση, δηλαδή στον Τραμπ να κατηγορεί τον Ζελένσκι ότι δεν επιθυμεί την ειρήνη.
Ο Ζελένσκι επιχείρησε το κόλπο γκρόσο, λέγοντας: «Θα περιμένω τον Πούτιν στην Κωνσταντινούπολη την Πέμπτη», ποντάροντας σε ένα δεδομένο: Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ο Πούτιν εννοεί τις άμεσες διαπραγματεύσεις με την παρουσία του ιδίου.
Το σκάκι για την Ουκρανία έχει ξεκινήσει προ πολλού, ωστόσο το παιχνίδι φαίνεται να λαμβάνει πλέον πολύ πιο σοβαρές διαστάσεις, καθώς οι κινήσεις από κάθε πλευρά, ολοένα και περιορίζονται. Η Ρωσία παίζει με τη στρατιωτική της υπεροχή, με τα εδάφη που έχει ήδη κατακτήσει, με τον Τραμπ που δεν δείχνει διατεθειμένος να κλιμακώσει εναντίον της – το αντίθετο μάλιστα- και με μια Ευρώπη που δεν τολμά και δεν μπορεί να απειλήσει στα σοβαρά τη Μόσχα.
Η Ουκρανία, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, έχει ελάχιστα έως και μηδαμινά χαρτιά στα χέρια της. Μοναδική διέξοδος είναι η στήριξη των ΗΠΑ και -πολύ- δευτερευόντος, της Ευρώπης. Η ενίσχυση με όπλα, δεν επιστρέφει τα εδάφη που έχουν χαθεί. Στην καλύτερη περίπτωση, μπόρεί μόνο να σταματήσει την περαιτέρω ρωσική επέλαση.
Η εβδομάδα που ξεκινά, λοιπόν, είναι ίσως η πλέον κρίσιμη για τις επόμενες εξελίξεις, από το ξεκίνημα της διαδικασίας… Τραμπ. Πού και αν θα οδηγήσει κάπου; Άδηλο. Όμως σε κάθε περίπτωση, η δράση είναι προτιμότερη από την αδράνεια για την επίλυση ενός θέματος. Η Ευρώπη φαίνεται να το κατάλαβε σε ένα ποσοστό. Όμως έχει την τόλμη να το συνεχίσει; Όλα θα κριθούν στο πεδίο… Στην περίπτωση της Ουκρανίας, τόσο στο πεδίο των μαχών, όσο και στο διπλωματικό.
Πηγή: skai.gr
