Της Μαρίας Ρηγούτσου
Το μακελειό στα Βορίζια είναι το σύμπτωμα, όχι η αιτία. Στο νησί κυκλοφορούν δεκάδες χιλιάδες όπλα. Υπάρχει κάποιος που δεν το ξέρει; Υπάρχει κάποιος που θέλει να το αντιμετωπίσει; Στην Κρήτη δεν σκοτώνουν τα όπλα.
«Αχ, παιδί μου τι να σου πω; Αυτή είναι η πληγή της Κρήτης. Το νταηλίκι, το καπετανιλίκι», μου είπε μια θεία από το Ηράκλειο όταν τη ρώτησα τη γνώμη της για όσα συνέβησαν στα Βορίζια. «Μην ασχοληθείς καθόλου με αυτούς, αυτοί είναι γκάνγκστερ», μου είπε ένας άλλος συγγενής. «Εγώ τα κοπέλια μου τα στέλνω στο σκοπευτήριο να μάθουν, όχι όπως εμείς που παίζαμε κρυφά», μου είχε πει σε ανύποπτο χρόνο κάποιος άλλος.
Φράσεις σκόρπιες ανθρώπων που δεν θέλουν να ταυτιστούν με τη βία και την ανοχή στο έγκλημα. Και έτσι είναι η πλειονότητα των Κρητικών. Φιλήσυχοι, φιλόξενοι και ειρηνικοί. Στην Κρήτη όμως δεν σκοτώνουν τα όπλα αλλά η νοοτροπία. Η αγάπη των Κρητικών για τα όπλα είναι πολύ παλιά. Από την εποχή της Τουρκοκρατίας που έβλεπαν τους κατακτητές να έχουν όπλα και εκείνοι όχι. Μάλιστα οι Οθωμανοί είχαν μια συνήθεια να ρίχνουν στον αέρα για να δείξουν την ισχύ τους. Και όχι μόνο. Όταν διασταυρώνονταν δυο προύχοντες Οθωμανοί στο δρόμο συνήθιζαν να ρίχνουν στον αέρα σε ένδειξη καλής θέλησης και ευγένειας. Με τις επαναστάσεις οι Κρητικοί κατάφεραν να πάρουν και να χρησιμοποιήσουν τα όπλα. Αργότερα συμμετείχαν στον Μακεδονικό Αγώνα, ενώ ήταν ξεχωριστή η αντίσταση τους απέναντι στους Ναζί στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η αγάπη για τα όπλα τότε ταυτιζόταν με αξίες όπως η ελευθερία. Και σήμερα ταυτίζεται με αξίες, μόνο που αυτές άλλαξαν. Οι αξίες πλέον είναι το χρήμα και η επίδειξη του ως μέσο επιβολής και ισχύος. Άρα όποιος κατέχει τα όπλα έχει ισχύ και μια κακώς νοούμενη ανδρεία, την οποία εκτρέφουν και στηρίζουν μανάδες, αδελφές και σύζυγοι. Στην Κρήτη κυκλοφορούν πάνω από 100.000 νόμιμα όπλα για το κυνήγι ή οικογενειακά κειμήλια από διάφορες εποχές, αλλά και χιλιάδες άλλα παράνομα. Η μεγάλη ποσότητα των παράνομων όπλων και κυρίως καλάσνικοφ έφθασε όταν άνοιξαν οι φυλακές της Αλβανίας τη δεκαετία του 1990. Ακόμη γίνεται λαθρεμπόριο μέσω θαλάσσης κοντά σε έρημες ακτές, ενώ η αστυνομία έχει κάνει κατασχέσεις εκατοντάδων χιλιάδων σφαιρών που ήταν για παράδειγμα κρυμμένες σε νταλίκες, όπως μου ανέφερε πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της αστυνομίας.
Επίσης: Yπάρχει κάποιος υπεύθυνος στο νησί που δεν γνωρίζει ότι σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης όταν γίνονται γάμοι και βαφτίσεις ρίχνουν μπαλωθιές; Όχι παντού. Η πλειονότητα δεν εγκρίνει τέτοιου είδους συμπεριφορές. Ποιος τολμάει όμως να καλέσει την αστυνομία, εάν δεν συμφωνεί; Και θα πάει η αστυνομία; Και ποιος θα καταθέσει; Η ομερτά, η σιωπή, είναι άγραφος νόμος. Και ποιος θα τους πειράξει; Όλοι αυτοί είναι ψηφοφόροι.
Η διένεξη λοιπόν στα Βορίζια είναι το σύμπτωμα μιας κοινωνίας που νοσεί. Που δεν μπορεί να επιβάλει τον νόμο, που μια κακώς νοούμενη ανυπακοή ως ένδειξη ανδρείας και η παραβίαση των ορίων από μικρές ομάδες απαίδευτων ανθρώπων είναι αποδεκτή. Η έλλειψη σεβασμού απέναντι στον άλλον είναι αποδεκτή και δεν νομίζω πως υπάρχει πολιτικός καταγόμενος από την Κρήτη που να μην γνωρίζει τι συμβαίνει. Αλλά ως γνωστόν στο νησί «Κιανείς δεν κατέει πράμα».
Πηγή: Deutsche Welle













