Εκλογές στη Γροιλανδία: Οι φιλοδοξίες για ανεξαρτησία από τη Δανία και η «σφήνα» του Τραμπ

Εκλογές σήμερα, Τρίτη, στη Γροιλανδία, διαδικασία η οποία θεωρείται από κάποιους κατοίκους ως μια ιστορική ευκαιρία να απελευθερωθεί η χώρα από την κυριαρχία της Δανίας, τη στιγμή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει προσφερθεί να επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια εάν ενταχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η εκλογή των 31 βουλευτών του κοινοβουλίου θα μπορούσε δυνητικά να ενισχύσει την επιρροή των ΗΠΑ στη Γροιλανδία, ένα αραιοκατοικημένο νησί στο επίκεντρο μιας γεωπολιτικής κούρσας για την κυριαρχία στην Αρκτική, καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη λιώνει τους πάγους κάνοντας τους πόρους της πιο προσιτούς και ανοίγοντας νέους ναυτιλιακούς δρόμους.

Η Κίνα και η Ρωσία έχουν εντείνει τη στρατιωτική δραστηριότητα στην περιοχή, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να προσπαθούν να συμβαδίσουν.

Η Γροιλανδία, επικράτεια της Δανίας από το 1953, είναι τριπλάσια από το Τέξας αλλά έχει πληθυσμό μόλις 57.000 κατοίκους. Το νησί απέκτησε κάποια αυτονομία το 1979, όταν σχηματίστηκε το πρώτο του κοινοβούλιο, αλλά η Κοπεγχάγη ελέγχει τις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα και τη νομισματική πολιτική και παρέχει κάτι λιγότερο από 1 δισ. δολάρια ετησίως στην οικονομία.

Η τοπική κυβέρνηση απέκτησε μεγαλύτερη αυτονομία το 2009, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να ανακηρύξει την πλήρη ανεξαρτησία μέσω δημοψηφίσματος, αν και δεν το έκανε λόγω ανησυχίας ότι το βιοτικό επίπεδο θα μειωνόταν χωρίς την οικονομική υποστήριξη της Δανίας.

Το νησί διαθέτει σημαντικούς φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων κρίσιμων ορυκτών, όπως οι σπάνιες γαίες που χρησιμοποιούνται σε βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, από ηλεκτρικά οχήματα έως πυραυλικά συστήματα.

Ωστόσο, η Γροιλανδία άργησε να τα εξαγάγει λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών, έντονων καιρικών φαινομένων και του σχεδόν απόλυτου ελέγχου του κλάδου από την Κίνα.

Το αποτέλεσμα των εκλογών είναι αβέβαιο, καθώς δεν υπάρχουν πρόσφατες δημοσκοπήσεις ή exit poll. Μια δημοσκόπηση του Ιανουαρίου έδειξε ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της Γροιλανδίας υποστηρίζει την ανεξαρτησία, αλλά είναι διχασμένοι ως προς το χρονοδιάγραμμα και τον πιθανό αντίκτυπο στο βιοτικό επίπεδο.

Από τότε που ανέλαβε την εξουσία τον Ιανουάριο, ο Τραμπ έχει εκφράσει επανειλημμένα ενδιαφέρον για την απόκτηση της Γροιλανδίας, λέγοντας ότι το νησί είναι ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ.

Επενδυτικές δεσμεύσεις

Αρχικά δεν απέκλεισε τη στρατιωτική επέμβαση, προκαλώντας ανησυχία στους Γροιλανδούς, αν και αργότερα άμβλυνε τη στάση του, δηλώνοντας ότι θα σεβόταν τη βούληση των κατοίκων της περιοχής και ότι ήταν «έτοιμος να επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια» εάν ενταχθούν στις ΗΠΑ.

Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Mute Egede έχει δηλώσει ότι το νησί δεν είναι προς πώληση και υποστήριξε μια κυβέρνηση ευρείας συμμαχίας για να αντισταθεί στην εξωτερική πίεση. Σε συνέντευξη που μεταδόθηκε τη Δευτέρα από το δανικό τηλεοπτικό δίκτυο DR, απέρριψε την προσφορά του Τραμπ ως ασεβή, εκφράζοντας την προθυμία του να συνεργαστεί με άλλες χώρες.

Ωστόσο, το ενδιαφέρον του Τραμπ έχει κλονίσει το καθεστώς στη Γροιλανδία και, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη υπερηφάνεια των ιθαγενών για την κουλτούρα των Ινουίτ, το θέμα της ανεξαρτησίας τέθηκε στο επίκεντρο των εκλογών.

«Το ζήτημα της ανεξαρτησίας τέθηκε στα στεροειδή από τον Τραμπ», δήλωσε ο Masaana Egede, συντάκτης της τοπικής εφημερίδας Sermitsiaq. «Έχει βάλει καπάκι σε θέματα της καθημερινότητας».

Και τα έξι βασικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του κυβερνώντος Inuit Ataqatigiit και του εταίρου του κυβερνητικού συνασπισμού Siumut, υποστηρίζουν την ανεξαρτησία, αλλά διαφωνούν ως προς το πώς και πότε θα μπορούσε να επιτευχθεί.

Το υπέρ της ανεξαρτησίας κόμμα Naleraq, το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης, κέρδισε δυναμική ενόψει των εκλογών, ενισχυμένο από το ενδιαφέρον των ΗΠΑ και τις νέες κατηγορίες για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Γροιλανδίας από τη Δανία.

Το κόμμα πιστεύει ότι τα αμερικανικά συμφέροντα ενισχύουν τη θέση της Γροιλανδίας στις συνομιλίες απόσχισης από τη Δανία και στοχεύει να φέρει σε ψηφοφορία μια συμφωνία με την Κοπεγχάγη πριν από τις επόμενες εκλογές, σε τέσσερα χρόνια.

Το Reuters μίλησε με περισσότερους από 12 Γροιλανδούς στην πρωτεύουσα Nuuk, οι οποίοι δήλωσαν όλοι ότι τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας, αν και πολλοί εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι μια ταχεία μετάβαση θα μπορούσε να βλάψει την οικονομία και να εξαλείψει τις σκανδιναβικές υπηρεσίες πρόνοιας όπως η καθολική υγειονομική περίθαλψη και το δωρεάν σχολείο.

Η Γροιλανδία βασίζεται στη Δανία για περίπου το ήμισυ του κρατικού προϋπολογισμού της.

Πηγή: skai.gr