«Υγρός χρυσός» το ελαιόλαδο, και όχι για την… τιμή του αλλά πιθανότατα για την υγεία μας. Νέα συνεργασία για να διερευνήσουν τoν ρόλο της ουσίας DMB που προσδιορίστηκε πρόσφατα στο ελαιόλαδο, και κυρίως τον τρόπο που αυτή επιδρά κατά των φλεγμονών, των καρδιακών και νευροεκφυλιστικών παθήσεων(Αλτσχάιμερ), στον ανθρώπινο οργανισμό ξεκίνησαν πριν από λίγες ημέρες ο επίκουρος καθηγητής της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Γέιλ (Yale – USA) Τάσσος Κυριακίδης και η επιστημονική ομάδα των Απόστ. Κυριτσάκη- Νίκ. Σακελλαρόπουλου.
O τίτλος της νέας ερευνητικής προσπάθειας είναι «DMB, Gut Microbiota and Heart Health» και το κυρίαρχο θέμα της, είναι ο ρόλος της DMB (3,3 Dimethyl – 1-butanol – 3,3 διμεθυλο-1-βουτανόλη), που προέρχεται από το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στην αναστολή παραγωγής τριμεθυλαμίνης (ΤΜΑ) και Ν-οξειδίου τριμεθυλαμίνης (ΤΜΑΟ) από το εντερικό μικροβίωμα.
Πρόκειται για την πρώτη οργανωμένη επιστημονική προσπάθεια επικεντρωμένη στη νέα αυτή ένωση (DMB) που προσδιορίστηκε με καινοτόμο μέθοδο και σε συνεργασία της ομάδας του Απόστολου Κυριτσάκη σε πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης στα τέλη του περασμένου Ιουνίου, ανοίγοντας νέους δρόμους προκειμένου να μελετηθεί ο ρόλος της καθώς και άλλων βιοενεργών – ωφέλιμων συστατικών του ελαιολάδου στην ανθρώπινη υγεία.
Έως τώρα καμία μέθοδος δεν είχε δημοσιευτεί, που να προσδιορίζει εργαστηριακά και με ασφάλεια τις συγκεντρώσεις της ουσίας αυτής στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Όπως σημειώνουν οι συμμετέχοντες στην αρχική μελέτη, «είναι η πρώτη φορά που επιβεβαιώνεται εργαστηριακά, βάσει μιας αξιόπιστης επιστημονικής μεθόδου, η παρουσία του συστατικού DMB στο ελαιόλαδο και προσδιορίζονται οι τιμές της με εντυπωσιακά αποτελέσματα».
Στα τέλη του περασμένου Ιουνίου του 2025, η διεθνής επιστημονική ομάδα, με επικεφαλής τον ομότιμο καθηγητή του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας και επίτιμο μέλος της Αμερικάνικης Ένωσης Χημικών Λαδιών (AOCS Fellow – USA) κ. Απόστολο Κυριτσάκη, δημοσίευσε στο διεθνές, επιστημονικό και έγκριτο περιοδικό Journal of Food Bioactives τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της πρωτοποριακής μελέτης, υπό τον γενικό τίτλο «Quantification of 3,3-dimethyl-1-butanol (DMB) in olive oil: a rapid and novel method».
H έρευνα αυτή έδωσε, παράλληλα, οριστική απάντηση στο βασικό ερώτημα της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας του ελαιολάδου: «εάν υπάρχει πράγματι η DMB στο ελαιόλαδο».
DMB ελαιολάδου, εναντίον τριμεθυλαμίνης
Με βάση τη δημοσίευση, το γνωστό περιοδικό INFORM της Αμερικανικής Ένωσης Χημικών Λαδιών (AOCS), στο τεύχος Οκτωβρίου του 2025 σε ειδικό άρθρο του με τον τίτλο ” Scientists study a valuable ingredient in olive oil¨ (Επιστήμονες μελετούν ένα πολύτιμο συστατικό στο ελαιόλαδο), γίνεται ιδιαίτερη και ευρεία αναφορά στην ένωση DMB και στον ρόλο της στην ανθρώπινη υγεία. «Σε ζωικά μοντέλα το ένζυμο της τριμεθυλαμίνης( σ. σ. αυτό που αντιμάχεται η DMB ) δημιουργεί μια ένωση στο ήπαρ που φαίνεται να διευκολύνει τη συσσώρευση λίπους και χοληστερόλης στις αρτηρίες» ,σημειώνει χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων το ΙΝFORM.
Το περιοδικό κάνει ιδιαίτερα αναφορά στην επιστημονική ομάδα που προσδιόρισε το συστατικό αυτό με επικεφαλής τον ομότιμο καθηγητή του ΔΙΠΑΕ Απόστολο Κυριτσάκη, στον καθηγητή Ahmet Ceyhan Goren πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης, στον καθηγητή της Σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Γέιλ κ. Τάσσο Κυριακίδη καθώς και στη συμβολή αλλά και τον κομβικό ρόλο των ελαιώνων Σακελλαρόπουλου στην ανακάλυψη αυτή.
«Όταν οι επιστήμονες, πριν από μερικές δεκαετίες άρχισαν να ασχολούνται με το θαυμαστό περιεχόμενο της ελιάς και του ελαιολάδου επικεντρώθηκαν στις βιοενεργές φαινόλες (ελαιοκανθάλη, υδροξυτυροσόλη κ.λ.π.)» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Δημόσιας Υγείας του Γέιλ Τάσσος Κυριακίδης ο οποίος είναι ενεργό και σημαντικό μέλος στην νέα μελέτη. Η DMB, πρόσθεσε «είναι εντελώς καινούριο συστατικό. Είναι μια αλκοόλη η οποία φαίνεται ότι αποτελεί καινοτόμα ουσία με υγειοπροστατευτική αξία. Εκτός από τις φαινόλες στην ελιά, που το 1978 πρώτος προσδιόρισε τη μεταβολή τους με την πρόοδο ωρίμανσης του ελαιόκαρπου ο ομότιμος καθηγητής κ. Απόστολος Κυριτσάκης, υπάρχει λοιπόν και η DMB και πιθανόν υπάρχουν κι άλλες ενώσεις τις οποίες δεν γνωρίζουμε ακόμα, και οι οποίες πιθανόν επιδρούν συνεργατικά στο ελαιόλαδο και του προσδίδουν ξεχωριστή αξία».
Οι μέχρι τώρα έρευνες φέρουν την DMB να έχει θετική δράση κατά των επιβλαβών ενώσεων της τριμεθυλαμίνης (Trimethylamine, TMA) και στο οξείδιο τριμεθυλαμίνης (Trimethylamine oxide, TMAO) που σχετίζονται με την πρόκληση αθηροσκλήρωσης, την εμφάνιση φλεγμονών σε διάφορες καρδιαγγειακές και νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Ειδικά η επιβλαβής ουσία TMAO είναι ένας μεταβολίτης που εξαρτάται από την εντερική μικροχλωρίδα, σχετίζεται με φλεγμονώδεις ασθένειες, των οποίων οι ανοσολογικές διεργασίες αντικατοπτρίζουν εκείνες της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
«Πρώτος στόχος της εργαστηριακής έρευνας» αναφέρει ο κ. Κυριακίδης «είναι να εξετάσουμε πώς η DMB επηρεάζει κάποιες σειρές κυττάρων και την πορεία των καρδιαγγειακών κι άλλων παθήσεων που σχετίζονται με τις φλεγμονές. Θα ξεκινήσουμε από τα κύτταρα που βρίσκονται στο εντερικό μικροβίωμα για να εξακριβώσουμε σε ποιο βαθμό η DMB δρα θετικά στο μικροβίωμα και αποτρέπει τη δημιουργία της ανεπιθύμητης ουσίας ΤΜΑ, ως αναστολέας της. Ουσιαστικά θα γίνει μια επιστημονική ανίχνευση στις σειρές των κυττάρων για να δούμε ποιά θα είναι αυτά που θα επωφεληθούν από τη DMB και κατόπιν θα ακολουθήσουν κλινικές μελέτες».
«Η DNB επιδρά στη φλεγμονή, στα καρδιαγγειακά και νευροεκφυλιστικά νοσήματα»
Ο καθηγητής του Γέιλ χαρακτηρίζει την ουσία DMB πολύ σημαντική. Πιστεύει «ότι επιδρά στην φλεγμονή και κατά συνέπεια στα καρδιαγγειακά και νευροεκφυλιστικά νοσήματα. «Προσωπικά, εκτιμώ ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα επίδρασης της υγειοπροστατευτικής ουσίας DMB και σε ανοσοποιητικά προβλήματα, επειδή οι φλεγμονές σχετίζονται και με το ανοσοποιητικό σύστημα» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Για αυτό θα “σκρινάρουμε” βακτήρια στο εντερικό μικροβίωμα επειδή το κάθε βακτήριο έχει μια συγκεκριμένη αποστολή. Εάν βρούμε τους στόχους των βακτηρίων, η εικόνα θα ξεκαθαρίσει και θα υπάρξουν οι ανάλογες επιστημονικές ανακοινώσεις».
«Από ότι έχουμε αντιληφθεί έως σήμερα η DMB δεν επιδρά μόνο σε μία «μερίδα» νοσημάτων αλλά σε πολλά και διαφορετικά…» υπογράμμισε ο κ. Κυριακίδης.
Οι επόμενες έρευνες και μελέτες πρόκειται να επικεντρωθούν στο πολυποικιλιακό ελαιόλαδο Plus Health DMB EVOO των βιολογικών ελαιώνων Σακελλαρόπουλου και στο οποίο εντοπίστηκαν οι υψηλότερες συγκεντρώσεις της ουσίας DMB.
Από τους συγκεκριμένους ελαιώνες της Σπάρτης προέρχονται και τα δείγματα εξαιρετικών παρθένων ελαιολάδων με τις υψηλότερες συγκεντρώσεις, στο σύνολο αυτών που αναλύθηκαν εργαστηριακά κατά την ανακάλυψη της μεθόδου προσδιορισμού της DMB.
«Η επιστημονική έρευνα για τα οφέλη των ελαιοπροϊόντων μας, σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητές, βρίσκεται στον πυρήνα των βιολογικών ελαιώνων Σακελλαρόπουλου» είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος παραγωγής και χημικός μηχανικός M.Sc. Νίκος Σακελλαρόπουλος. «Έχοντας συμμετάσχει στην ομάδα επιστημόνων από πολλές χώρες η οποία, με επικεφαλής τον ομότιμο καθηγητή του ΔΙΠΑΕ Απόστολο Κυριτσάκη δημοσίευσε για πρώτη φορά τη νέα και καινοτόμο μέθοδο μέτρησης της ουσίας DMB στο ελαιόλαδο, ξεκινάμε αυτή τη συνεργασία με σκοπό να αναδειχθούν τα ωφέλη της βιοενεργής αυτής ουσίας στην υγεία του ανθρώπου».
«Έχουμε ήδη υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας για αυτή τη νέα έρευνα και μελέτη. Η συνεργασία αυτή, με τον κ. Κυριακίδη της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Yale, και τον ομότιμο καθηγητή του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος κ. Κυριτσάκη βασίζεται στο γεγονός ότι στην αρχική δημοσίευση τα ελαιόλαδά μας εμφάνισαν συστηματικά υψηλές συγκεντρώσεις DMB. Είναι ιδιαίτερη τιμή για εμάς να συμμετέχουμε σε τέτοιου είδους έρευνες, που τα αποτελέσματά τους μπορούν να βελτιώσουν την υγεία και κατά συνέπεια την ποιότητα ζωής των ανθρώπων».
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ομ καθηγητής Απ Κυριτσάκης δήλωσε αισιόδοξος για τα αναμενόμενα αποτελέσματα της προγραμματιζόμενης μελέτης και πιστεύει ότι η DMB θα ανοίξει νέους ορίζοντες για το βιοενεργό συστατικό του ελαιολάδου και θα αποτελέσει το εφαλτήριο για νέες έρευνες και ανακαλύψεις όπως έχει γίνει μέχρι τώρα με τις φαινόλες και με άλλα μικροσυστατικά του».
Τα πρώτα αποτελέσματα των μελετών δεν αναμένονται πάντως πριν από τις αρχές της άνοιξης του 2026, διευκρίνισε ο καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Γέιλ Τάσσος Κυριακίδης. Αφού ανακαλύψουμε τον ακριβή μηχανισμό λειτουργίας της DMB ως αναστολέα των επιβλαβών ενώσεων TMA και ΤΜΑΟ, οδηγούμαστε στη συνέχεια στις εξειδικευμένες κλινικές μελέτες. Βέβαια τα αποτελέσματα είναι αυτά που θα καθορίσουν την πορεία των ερευνών καθώς και την περαιτέρω εξέλιξη με τα οφέλη για την υγεία του ανθρώπου.
«Πρωτεύον στην παρούσα φάση είναι ο ρόλος της DMB μέσω της διατροφής στην καταπολέμηση επιβλαβών ενώσεων στον ανθρώπινο οργανισμό, τονίζουν τα μέλη της ομάδας. Σε μεταγενέστερο χρόνο θα ερευνηθεί το πως και ποιες ποικιλίες ελιάς είναι αυτές που «δίνουν» περισσότερο DMB.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
