Ενώ οι ΗΠΑ επικεντρώνονται στην επιβολή δασμών εδώ και έναν αιώνα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει αποστολή να συνάψει εμπορικές συμφωνίες με όλους τους άλλους
Καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ γυρίζει την πλάτη του στο ελεύθερο εμπόριο και, μαζί με αυτό, στη διατλαντική εμπορική σχέση αξίας 1,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ, η Ευρωπαϊκή Ένωση οργανώνεται με σκοπό να συνάψει εμπορικές συμφωνίες σχεδόν με όλους τις άλλες χώρες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσωπεύουν το 13% του παγκόσμιου εμπορίου. Η ΕΕ, η μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο που εκτείνεται σε 27 έθνη και 450 εκατομμύρια ανθρώπους, αντιπροσωπεύει περίπου το 16% — και προσπαθεί να επεκτείνει το προβάδισμά της αυτό.
«Οι χώρες παρατάσσονται για να συνεργαστούν μαζί μας», δήλωσε στο Politico η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Από τότε που επιβεβαιώθηκε η δεύτερη θητεία της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο Δεκέμβριο, η φον ντερ Λάιεν ολοκλήρωσε τις συνομιλίες για μια πολυαναμενόμενη συμφωνία με το μπλοκ Mercosur της Λατινικής Αμερικής. Επίσης, καλείται να συνάψει μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ινδία φέτος και παράλληλα ξεκίνησε συνομιλίες με τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, την Ταϊλάνδη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλες χώρες.
Δείτε λοιπόν, μερικές από τις συμφωνίες που θέλουν να πραγματοποιήσουν οι Βρυξέλλες:
Mercosur
Μέσα σε μια εβδομάδα από την ορκωμοσία της τον περασμένο Δεκέμβριο, η φον ντερ Λάιεν πέταξε στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, για να δώσει τα χέρια με τους ηγέτες των χωρών Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη) σε μια συμφωνία που θα δημιουργούσε μια αγορά με περισσότερους από 700 εκατομμύρια καταναλωτές και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι αγρότες, ειδικά στη Γαλλία, εξακολουθούν να αντιτίθενται στη συμφωνία, η οποία βρίσκεται στα σκαριά εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα, φοβούμενοι τον ανταγωνισμό από τις φθηνές εισαγωγές της Νότιας Αμερικής. Οι πολιτικοί ηγέτες της Γαλλίας έχουν πάρει θέση κατά της συμφωνίας Mercosur με την Πολωνία, το Βέλγιο και την Ιρλανδία να είναι αντίθετες.
Παρόλο που η συμφωνία ορίζει χαμηλές ποσοστώσεις εισαγωγών σε είδη όπως το βόειο κρέας, τα πουλερικά και η ζάχαρη οι αγρότες δεν επιθυμούν μια τέτοια συμφωνία. Επίσης, υπάρχει το ζήτημα της αποψίλωσης των δασών, ειδικά στην περίπτωση της Βραζιλίας, όπου ορισμένοι ανησυχούν ότι οι εταιρείες ενδέχεται να προσπαθήσουν να παρακάμψουν τον κανονισμό της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών (EUDR).
Ινδία
Η φον ντερ Λάιεν πέταξε στην Ινδία τον περασμένο Φεβρουάριο με το νέο της Κολλέγιο των Επιτρόπων για να υποβάλει μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών (FTA) που αποκάλεσε «τη μεγαλύτερη συμφωνία αυτού του είδους οπουδήποτε στον κόσμο». Μια εμπορική συμφωνία θα δημιουργούσε μια κοινή αγορά σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, φέρνοντας την Ινδία πιο κοντά στον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο, την ΕΕ.
Καθώς η Ινδία βρίσκεται σε τροχιά να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο μέχρι το τέλος της δεκαετίας, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η φον ντερ Λάιεν έβαλε μια τέτοια συμφωνία φέτος στο επίκεντρο της ατζέντας της.
Όμως τίποτα δεν είναι δεδομένο όταν πρόκειται για την Ινδία. Το 2013, μια συμφωνία κατέρρευσε μετά από έξι χρόνια και 15 γύρους συνομιλιών, εν μέσω της απογοήτευσης της Ευρώπης σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά σε τομείς που κυμαίνονται από τα αυτοκίνητα μέχρι τα ποτά. Το 2021 οι μακροχρόνιες συνομιλίες πυροδοτήθηκαν για άλλη μια φορά σε μια τριμερή εμπορική συμφωνία με την ελπίδα να λυθούν ζητήματα όπως οι υψηλοί δασμοί της Ινδίας στα εισαγόμενα αυτοκίνητα.
Ο βασικός άνθρωπος του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι στις συνομιλίες, ο υπουργός Εμπορίου Piyush Goyal, έχει κερδίσει τη φήμη του πιο σκληρού εμπορικού διαπραγματευτή στον κόσμο . Ένα άλλο ευαίσθητο θέμα για το Νέο Δελχί είναι ο σχεδιαζόμενος φόρος άνθρακα στα σύνορα της ΕΕ, με τον Goyal να απειλεί με αντίποινα που, όπως λέει, θα ηχούσε «ο θανατηφόρος κώδωνας της μεταποίησης στην Ευρώπη».
Τόσο η πρόεδρος της Κομισιόν όσο και ο Μόντι έχουν ξεκαθαρίσει ότι θέλουν να ολοκληρώσουν τη συμφωνία φέτος ωστόσο, με τον Τραμπ να πιέζει επίσης την Ινδία να ανοίξει την αγορά της, το Νέο Δελχί επιδιώκει λιγότερο καταναγκαστικές και πιο συναινετικές εμπορικές σχέσεις. Ο Goyal αναμένεται στις Βρυξέλλες στις 1-2 Μαΐου για τη δεύτερη επίσκεψή του το 2025, ενόψει ενός ακόμη γύρου επίσημων συνομιλιών από τις 12 έως τις 16 Μαΐου στο Νέο Δελχί.
Αυστραλία
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αυστραλίας και της ΕΕ ξεκίνησαν το 2018, με 15 γύρους συνομιλιών να έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής. Η επίτευξη συμφωνίας θα αυξήσει το ΑΕΠ του μπλοκ κατά περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ΕΕ κατατάσσεται ως ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αυστραλίας σε αγαθά, πριν από τις ΗΠΑ, και δεύτερος στις υπηρεσίες. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες παραμένουν σε μειονεκτική θέση όσον αφορά τις συναλλαγές με την Down Under, καθώς ανταγωνιστές όπως η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν προνομιακή πρόσβαση μέσω της Συνολικής και Προοδευτικής Συμφωνίας για την Εταιρική Σχέση του Ειρηνικού (CPTPP).
Η εξασφάλιση μιας συμφωνίας δεν θα άνοιγε μόνο πρόσβαση στην αγορά για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές αυτοκινήτων και μηχανημάτων, αλλά θα βοηθούσε επίσης την ΕΕ να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα για κρίσιμες πρώτες ύλες – η Αυστραλία είναι πλούσια σε κοιτάσματα ορυκτών όπως λίθιο και κοβάλτιο, καθώς και μέταλλα σπάνιων γαιών.
Οι συνομιλίες ωστόσο, κατέρρευσαν λίγο πριν από τη γραμμή τερματισμού τον Οκτώβριο του 2023, όταν ο Αυστραλός υπουργός Εμπορίου Ντον Φάρελ αποχώρησε παραπονούμενος για έλλειψη πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμαρτυρήθηκε εκείνη την εποχή ότι η αυστραλιανή πλευρά είχε υποβάλει εκ νέου γεωργικές απαιτήσεις που, όπως είπε, «δεν αντικατοπτρίζουν τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις και την πρόοδο που σημειώθηκε μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων».
Οι Αυστραλοί αγρότες εξακολουθούν να θέλουν μεγαλύτερη πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ, αλλά οι εμπορικοί διαπραγματευτές της Επιτροπής δεν έχουν κανένα περιθώριο ελιγμών με το αγροτικό λόμπι της Ευρώπης που είναι εχθρικό προς το ελεύθερο εμπόριο. Ένα άλλο κόλλημα που υπάρχει είναι οι γεωγραφικές ενδείξεις (GI), βάσει των οποίων οι Αυστραλοί παραγωγοί θα έχαναν τα δικαιώματα ονομασίας προϊόντων όπως το Prosecco, η φέτα και το Parmigiano Reggiano.
Όμως, οι γενικές εκλογές της 3ης Μαΐου στην Αυστραλία είναι πιθανό να επιστρέψουν μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του νυν πρωθυπουργού Anthony Albanese και τότε θα μπορούσαν οι συνομιλίες να πάρουν μια νέα ώθηση. Ο Φάρελ, ο άνθρωπος που σκότωσε τη συμφωνία της ΕΕ το 2023, λέει τώρα ότι « ο κόσμος έχει αλλάξει » μετά τη δασμολογική επίθεση του Τραμπ.
Ινδονησία
Η Ινδονησία είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον Σύνδεσμο Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) — μια περιφερειακή εμπορική κοινότητα — και το τέταρτο πολυπληθέστερο έθνος στον κόσμο. Η εμπορική της σχέση με την ΕΕ ωχριά συγκριτικά. Η ΕΕ είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της, αλλά η Ινδονησία, παρά το μέγεθός της, δεν κατατάσσεται καν στους 30 κορυφαίους της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ανεκμετάλλευτες δυνατότητες.
Οι συνομιλίες την τελευταία δεκαετία είχαν προβλήματα, με τις διαφωνίες να καταλήγουν επανειλημμένα ενώπιον του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Η Τζακάρτα ήλπιζε να ολοκληρώσει τις συνομιλίες πριν αναλάβει η νέα κυβέρνησή της την εξουσία τον περασμένο Οκτώβριο, αλλά αυτό αποδείχθηκε πολύ φιλόδοξο.
Το μπλοκ θέλει το μετάλλευμα νικελίου της Ινδονησίας για τις βιομηχανίες χάλυβα και αυτοκινήτων, αλλά η Ινδονησία έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές — τις οποίες η ΕΕ αμφισβήτησε επιτυχώς στον ΠΟΕ. Η Τζακάρτα επιδιώκει επίσης μεγαλύτερο περιθώριο στο πλαίσιο της EUDR — η οποία επιδιώκει να αποτρέψει την εκκαθάριση δασικών εκτάσεων για καλλιέργεια και θα επηρεάσει τη βιομηχανία φοινικέλαιου. Όμως η ΕΕ δεν φαίνεται πρόθυμη να υποχωρήσει.
Νοτιοανατολική Ασία (Φιλιππίνες, Μαλαισία, Ταϊλάνδη)
Η ΕΕ εντείνει επίσης τις προσπάθειες για την ενίσχυση των δεσμών με άλλα έθνη της ASEAN — επανέναρξη εμπορικών συνομιλιών με τη Μαλαισία, την Ταϊλάνδη και τις Φιλιππίνες. Όλοι συγκαταλέγουν την ΕΕ μεταξύ των κορυφαίων εμπορικών τους εταίρων. Η ώθηση έρχεται καθώς το μπλοκ προσπαθεί να καλύψει τη διαφορά με αντιπάλους όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ στην περιοχή.
Με μια αγορά άνω των 660 εκατομμυρίων καταναλωτών, η ASEAN των 10 κρατών είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ εκτός Ευρώπης μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα. Η Μαλαισία είναι επίσης μέλος της CPTPP, η οποία θα μπορούσε να δώσει ώθηση στην προσπάθεια της ΕΕ να ενταχθεί, δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ήδη μέλος της εμπορικής συμμαχίας.
Οι διαφωνίες σχετικά με τη βιομηχανία φοινικέλαιου της Μαλαισίας, τη δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, οδήγησαν τις δύο πλευρές να βάλουν σε αναμονή τη συμφωνία το 2013.
Στην περίπτωση των Φιλιππίνων, οι ανησυχίες για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του προηγούμενου πρωθυπουργού Ροντρίγκο Ντουτέρτε και την εχθρότητα προς τη Δύση έθεσαν τέλος στις συνομιλίες — οι οποίες ξεκίνησαν ξανά το 2023 μετά την παραίτηση του Ντουτέρτε. Ομοίως, ένα στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ταϊλάνδη το 2014 οδήγησε την ΕΕ να θέσει τις συζητήσεις σε αναμονή.
Ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας, Ανουάρ Ιμπραήμ επισκέφθηκε τις Βρυξέλλες τον Ιανουάριο ώστε να ασκήσει πίεση για μια συμφωνία. Οι Βρυξέλλες αναμένουν ότι ο πρώτος γύρος διαπραγματεύσεων θα πραγματοποιηθεί είτε πριν από το καλοκαίρι είτε αργότερα το 2025. Ο υπουργός Εμπορίου της Μαλαισίας, Tengku Zafrul, αναμένει ότι οι συνομιλίες θα ολοκληρωθούν το επόμενο έτος.
Οι συνομιλίες για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου τόσο με τις Φιλιππίνες όσο και με την Ταϊλάνδη προχωρούν, με τους επόμενους γύρους να έχουν προγραμματιστεί για τον Ιούνιο — οι Βρυξέλλες θα φιλοξενήσουν συνομιλίες με τις Φιλιππίνες, ενώ αντιπροσωπεία της ΕΕ θα μεταβεί στην Μπανγκόκ για τις διαπραγματεύσεις στην Ταϊλάνδη. Πολλά ζητήματα έχουν ήδη συμφωνηθεί προσωρινά.
Πηγή: skai.gr
