ΆλλαΣχετικά άρθρα
Η Μονή υπήρξε έδρα της αρχιεπισκοπής Πωγωνιανής από τον 12ο έως τον 17ο αιώνα. Από τον 14ο αιώνα λειτουργούσε εκεί και σχολή χειρογράφων
Του Νικόλα Μπάρδη
Στους πρόποδες του όρους Νεμέρτσικα, κοντά στη συμβολή του Αώου με τον Σαραντάπορο και μόλις 400 μέτρα από την ελληνοαλβανική μεθόριο, βρίσκεται χτισμένη η ιστορική Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μολυβδοσκέπαστης. Το ιδιαίτερο όνομα της Μονής προέρχεται από τις μολύβδινες πλάκες που σκεπάζουν το καθολικό της, αντί για κεραμίδια ή πέτρινες πλάκες που συναντούμε σε άλλες μονές. Σύμφωνα με την παράδοση, το μοναστήρι ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Πωγωνάτο, καθώς επέστρεφε από την εκστρατεία του στη Σικελία (671–672 μ.Χ) και αργότερα ανακαινίστηκε από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Παλαιολόγο (1328– 341 μ.Χ.). Στα χρόνια που ακολούθησαν ανακαινίστηκε εκ νέου από τους κατοίκους της Πωγωνιανής, οι οποίοι και αγιογράφησαν το καθολικό της, το μακρινό 1522.
Η Μονή υπήρξε έδρα της αρχιεπισκοπής Πωγωνιανής από τον 12ο έως τον 17ο αιώνα. Από τον 14ο αιώνα λειτουργούσε εκεί και σχολή χειρογράφων, στην οποία ιεροδιδάσκαλοι δίδασκαν χειρογραφία τόσο σε μοναχούς, όσο και σε λαϊκούς. Μάλιστα, πολλοί λόγιοι και συγγραφείς της εποχής αποφοίτησαν από τη συγκεκριμένη σχολή. Τον Ιούλιο του 1943 γράφτηκε η πιο μελανή σελίδα στην ιστορία της μονής, καθώς βομβαρδίστηκε από τους Ναζί, κάηκαν όλα τα κελιά και η τραπεζαρία, ενώ το καθολικό της λεηλατήθηκε.
[embedded content]
Το σημερινό μοναστήρι της Μολυβδοσκέπαστης διατηρεί την αρχοντική, φρουριακή του όψη, έχει ανακαινισμένα κελιά, δύο καμπαναριά και έναν προσεγμένο κήπο. Το καθολικό της είναι βυζαντινού ρυθμού, με ψηλό τρούλο και καλοδιατηρημένες αγιογραφίες του 13ου – 18ου αιώνα, ενώ στη δυτική πλευρά του νάρθηκα βλέπουμε τοιχογραφίες, που απεικονίζουν τον Κωνσταντίνο Πωγωνάτο και τον Ανδρόνικο Παλαιολόγο. Ακόμη, το ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας στηρίζεται πάνω σε υπολείμματα παλιότερου μαρμάρινου τέμπλου. Η μονή σήμερα είναι ένα ενεργό ανδρικό μοναστήρι και γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο. Προηγείται αγρυπνία από το βράδυ στις 14 Αυγούστου και ακολουθεί λειτουργία τα ξημερώματα. Στην αυλή του Μοναστηριού, πίσω από το Ιερό, υπάρχει ο τάφος του μακαριστού Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης Σεβαστιανού.
Η χρονολόγηση αγιογραφήσεως της εικόνας της Μολυβδοσκέπαστης δεν μας είναι γνωστή. Μετά από κλοπή και παραμονή της στην ύπαιθρο υπέστη πολλές φθορές. Κόπηκαν τα σάπια μέρη και επιζωγραφίστηκε λόγω φθορών. Μάλιστα, λέγεται ότι κάποιες από τις φορές που εκλάπη, επέστρεψε πίσω με θαυματουργό τρόπο. Ένας από τους πιο διάσημους θρύλους που συνοδεύουν τη μονή, αφορά την περίοδο που θα γινόταν η οριοθέτηση των συνόρων ανάμεσα στην Ελλάδα και στο νεοσυσταθέν κράτος της Αλβανίας. Αρχικά η Ιερά Μονή είχε αποφασιστεί να βρίσκεται στην αλβανική επικράτεια, όμως τα άλογα στα οποία επέβαιναν οι αρμόδιοι για την οριοθέτηση των συνόρων ξαφνικά αγρίεψαν και τους έριξαν κάτω. Αποτέλεσμα; Αυτοί αναθεώρησαν την απόφασή τους, και έτσι το μοναστήρι βρίσκεται σήμερα στην ελληνική πλευρά, μόλις 400 μέτρα μακριά από τα σύνορα.
Μία επίσκεψη στο μοναστήρι θα σας κάνει να νιώσετε την ιδιαίτερη ενέργεια που «κουβαλάει» ο τόπος, ενώ θα απολαύσετε και μία απέραντη γαλήνη. Οι μοναδικές τοιχογραφίες στο εσωτερικό της μονής θα σας τραβήξουν αναμφίβολα την προσοχή, καθώς «ξεδιπλώνουν» μπροστά στα μάτια σας ένα μέρος της σπουδαίας βυζαντινής ιστορίας της περιοχής. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως το εν λόγω μοναστήρι αποτελεί ένα από τα πιο εκλεκτά μνημειακά συγκροτήματα της Ηπείρου και σημείο αναφοράς για την ελληνική επικράτεια. Η μονή αποτέλεσε στο παρελθόν σημαντικό πνευματικό, πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο των Ιωαννίνων, και ακόμη και σήμερα ακτινοβολεί ομορφιά, πίστη και ελπίδα.
Πηγή: skai.gr
