Επιστήμονες: Η κλιματική αλλαγή προκάλεσε χιλιάδες θανάτους στην Ευρώπη το φετινό καλοκαίρι

Περισσότεροι από 15.000 θάνατοι το φετινό καλοκαίρι σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης ενδέχεται να σχετίζονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με προκαταρκτική μελέτη που έχει ήδη προκαλέσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας.

Η μελέτη, η οποία διεξήχθη από ερευνητές του Imperial College London και του London School of Hygiene & Tropical Medicine, επικεντρώθηκε σε 854 ευρωπαϊκές πόλεις. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, το 68% από τους 24.400 θανάτους που συνδέθηκαν με τα κύματα ζέστης του καλοκαιριού αποδίδεται στην κλιματική αλλαγή.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι μεταξύ 15.013 και 17.864 θανάτων δεν θα είχαν συμβεί χωρίς την ανθρωπογενή αύξηση της θερμοκρασίας στις περιοχές αυτές. Αξίζει να σημειωθεί πως τα παραπάνω νούμερα αφορούν περίπου το ένα τρίτο του συνολικού ευρωπαϊκού πληθυσμού.

Αντίκτυπος της ζέστης στην υγεία και τις ευάλωτες ομάδες

Πρόκειται για την πρώτη τόσο εκτενή εκτίμηση του υγειονομικού αποτυπώματος ενός καλοκαιριού, όπου η Ευρώπη επλήγη από πρωτόγνωρες θερμοκρασίες. Κύματα καύσωνα καταγράφηκαν και το καλοκαίρι αποτέλεσε το θερμότερο στην ιστορία χωρών όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο αρνητικός αντίκτυπος των υψηλών θερμοκρασιών στην υγεία είναι γνωστός: επιδείνωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, αφυδάτωση, διαταραχή ύπνου. Ιδιαίτερα κινδυνεύουν οι ηλικιωμένοι, με πάνω από το 85% των σχετικών θανάτων να αφορά άτομα άνω των 65 ετών.

Οι ερευνητές σημειώνουν, πάντως, την ανάγκη προσοχής ως προς την ερμηνεία των στοιχείων, καθώς οι εκτιμήσεις είναι προκαταρκτικές. Στόχος τέτοιων μελετών είναι να προσφέρουν μια αρχική εικόνα για τη θνησιμότητα που συνδέεται με την άνοδο της θερμοκρασίας, εν αναμονή πιο ολοκληρωμένων δημοσιεύσεων.

Μεθοδολογία και προκαταρκτικά συμπεράσματα

Η ομάδα κατασκεύασε μοντέλο για να ερευνήσει πόσο συνέβαλε η κλιματική αλλαγή στην άνοδο της θερμοκρασίας το φετινό καλοκαίρι. Υπολογίζουν πως, χωρίς την κλιματική αλλαγή, οι μέσες θερμοκρασίες θα ήταν χαμηλότερες κατά 2,2 βαθμούς Κελσίου στις πόλεις που μελετήθηκαν.

Στη συνέχεια, συνέκριναν τα ευρήματά τους με ιστορικά δεδομένα θνησιμότητας που σχετίζονται με τη ζέστη κάθε περιοχής. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή συσχετίζεται, για παράδειγμα, με περισσότερους από 800 θανάτους στη Ρώμη, πάνω από 600 στην Αθήνα και περισσότερους από 400 στο Παρίσι.

Όπως τονίζει ο ερευνητής Γαρύφαλλος Κωνσταντινούδης, που συνυπογράφει τη μελέτη, *«αρκεί οι καύσωνες να είναι κατά 2 έως 4 βαθμούς Κελσίου πιο ζεστοί για να χαθούν χιλιάδες ζωές»* και χαρακτηρίζει τους καύσωνες ως *«σιωπηλούς φονιάδες»*.

Ελλείψεις στην αποτύπωση της πραγματικότητας και η ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση

Οι υπολογισμοί αυτοί δεν συμπεριλαμβάνουν την υπέρμετρη θνησιμότητα, όπως αυτή αποτυπώνεται πλήρως σε ετήσιες ανακεφαλαιώσεις. Επιστημονικά δεδομένα που δημοσιεύθηκαν αργότερα στην επιθεώρηση Nature Medicine έκαναν λόγο για περίπου 47.000 θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη στην Ευρώπη το 2023.

Η ερευνήτρια Φριντερίκε Ότο υπενθυμίζει ότι *«αυτή τη στιγμή είναι αδύνατο να έχουμε στατιστικές σε πραγματικό χρόνο»*, προσθέτοντας ωστόσο πως οι εκτιμήσεις «παραμένουν εντός των αναμενόμενων πλαισίων».

Άλλοι ειδικοί που δεν συμμετείχαν στη μελέτη χαιρέτισαν το εύρημα, με τον Ακσάι Ντεόρας, ειδικό στην ατμοσφαιρική επιστήμη, να δηλώνει: *«Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι επιστημονικά στέρεες αλλά επιφυλακτικές. Ο πραγματικός αριθμός θανάτων θα μπορούσε μάλιστα να είναι υψηλότερος»*.

Τα νέα στοιχεία ενισχύουν τις ανησυχίες για τον αυξανόμενο κίνδυνο που δημιουργούν πλέον τα ακραία καιρικά φαινόμενα στη δημόσια υγεία, αναδεικνύοντας την ανάγκη για ισχυρότερες πολιτικές πρόληψης και προστασίας των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ