Ευρώπη: Διχασμένα συνδικάτα, κοινές προκλήσεις

Ανήμερα την Εργατική Πρωτομαγιά τα συνδικάτα καλούν σε μαζικές κινητοποιήσεις, συχνά με αντικυβερνητικό πρόσημο, ψάχνοντας απαντήσεις αλλά και κοινή δράση. Μια ματιά στην Τουρκία, την Ιταλία και τη Γαλλία. Ανήμερα την Εργατική Πρωτομαγιά τα δικαιώματα των εργαζομένων βρίσκονται έστω και πρόσκαιρα στο επίκεντρο. Στις περισσότερες χώρες του πλανήτη η ημέρα αυτή γιορτάζεται – με απεργία και όχι αργία, που λέει και το γνωστό σύνθημα – με τη συμμετοχή της πλειοψηφίας των εργαζομένων και μαζικές κινητοποιήσεις των συνδικάτων της εκάστοτε χώρας.

Τουρκία: Ημέρα αγώνα για όλη την αντιπολίτευση

Στην Τουρκία η Πρωτομαγιά είναι ημέρα αγώνα όχι μόνο για τα συνδικάτα, αλλά για την αντιπολίτευση συνολικά – παρ’ ότι από το 2009 ο Ερντογάν την καθιέρωσε ως επίσημη αργία, προκειμένου να την «αποφορτίσει» πολιτικά.

Ιδίως μετά τις μαζικές διαδηλώσεις του 2013 η Πρωτομαγιά αποτελεί παραδοσιακά ημέρα «σύγκρουσης» μεταξύ της αντιπολίτευσης και της κυβέρνησης. Μετά τις κινητοποιήσεις του Γκεζί ο Ερντογάν απαγόρευσε τις διαδηλώσεις στην Πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, όπου μαζεύονταν παραδοσιακά τα τουρκικά συνδικάτα ανήμερα την Πρωτομαγιά. Από τότε μέχρι και σήμερα κάθε χρόνο αυτήν την ημέρα η κυβέρνηση κλείνει ήδη από το προηγούμενο βράδυ την Πλατεία – χωρίς όμως αυτό να εμποδίζει τα συνδικάτα να συγκεντρωθούν παρ’ όλα αυτά εκεί.

Φέτος βέβαια η Εργατική Πρωτομαγιά θα εορταστεί διαφορετικά: η αριστερή συνδικαλιστική ομοσπονδία DISK αποφάσισε να μεταφέρει τις κινητοποιήσεις στο Καντικόι, το κέντρο της ασιατικής πλευράς της Κωνσταντινούπολης. Ο λόγος; Να λάβει χώρα μία μαζική, αντιπολιτευτική κινητοποίηση με ένα βασικό αίτημα: την απελευθέρωση του κρατούμενου δημάρχου Κωνσταντινουπόλεως, Εκρέμ Ιμάμογλου, αλλά και εκατοντάδων άλλων πολιτικών κρατουμένων.

Μαζικές κινητοποιήσεις και στην Ιταλία

Δεκάδες χιλιάδες πολίτες θα κατέβουν στους δρόμους και της Ιταλίας – από το Μιλάνο και το Τορίνο ως τη Ρώμη και τη Νάπολη, αλλά και σε πολλές μικρότερες πόλεις. Οι τρεις μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις της χώρας, οι CGIL, CISL και UIL, μετρούν περίπου 11 εκατομμύρια μέλη και καλούν τον κόσμο από κοινού να διαδηλώσει.

Στην Ιταλία η κατάσταση είναι αρκετά άσχημη για τους εργαζομένους και τα κοινωνικά στρώματα χαμηλότερου και μεσαίου εισοδήματος. Η χώρα έχει τη χειρότερη μισθολογική εξέλιξη από όλα τα κράτη του ΟΟΣΑ: ενώ κατά το διάστημα 1990-2020 οι πραγματικοί μισθοί αυξήθηκαν σχεδόν παντού, στην Ιταλία μειώθηκαν κατά 3%. Και τα συνδικάτα απέτυχαν να ασκήσουν επαρκείς πιέσεις, προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του υψηλού πληθωρισμού, που ιδίως τα τρία τελευταία χρόνια επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση. Η δεξιά κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει με τα συνδικάτα.

Εξίσου άσχημη είναι η εικόνα και όσον αφορά την ανάπτυξη του ΑΕΠ και την παραγωγικότητα της χώρας, μιας και η Ιταλία έχει τις χειρότερες επιδόσεις σε ολόκληρη την ΕΕ κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Οι μικροεπιχειρήσεις κυριαρχούν στο ιταλικό επιχειρηματικό τοπίο – και παρ’ ότι τα συνδικάτα μετρούν εκατομμύρια μέλη, είναι συνήθως αδρανή.

Την ίδια στιγμή οι τρεις μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι διχασμένες σε πολιτικό επίπεδο. Η αριστερή CGIL και η UIL αντιτίθενται σαφώς στις πολιτικές της κυβέρνησης, ενώ η CISL όχι. Έτσι, η τελευταία απέρριψε για παράδειγμα προσφάτως την πρόταση των CGIL και UIL για θέσπιση κατώτατου μισθού, επιδιώκοντας αντιθέτως την αναθεώρηση του εργασιακού δικαίου, με στόχο να καταστεί πιο ευέλικτη η αγορά εργασίας – κάτι που αντιστοίχως δεν βρίσκει σύμφωνες τις άλλες δύο συνδικαλιστικές οργανώσεις. Γι’ αυτό και οι τρεις οργανώσεις αδυνατούν να ασκήσουν πολιτική πίεση – ακόμη και αν την Πρωτομαγιά καλούν συντονισμένα τον κόσμο να κατέβει στους δρόμους.

Κοινά αιτήματα από τα γαλλικά συνδικάτα

Στο Παρίσι αντιθέτως οι μεγάλες συνδικαλιστικές ενώσεις γιορτάζουν μεν χωριστά την Εργατική Πρωτομαγιά, εκφράζοντας όμως αρκετά παρόμοια αιτήματα.

Μία από τις βασικές θέσεις στις οποίες συμφωνούν τα συνδικάτα στις κινητοποιήσεις τους είναι αυτή για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2023: η γαλλική κυβέρνηση και ο πρόεδρος Μακρόν πρέπει να αναθεωρήσουν για την αντιδημοφιλή μεταρρύθμιση και να αποσύρουν αναιρέσουν την αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης. Αναλόγως με το πού τοποθετείται βέβαια το κάθε συνδικάτο στο πολιτικό φάσμα, άλλα είναι περισσότερο και άλλα λιγότερο διαλλακτικά στην ιδέα μίας μεταρρύθμισης γύρω από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τη συνταξιοδότηση. Το ίδιο ισχύει και για άλλα φλέγοντα ζητήματα της γαλλικής πολιτικής, όπως είναι για παράδειγμα οι επενδύσεις στους εξοπλισμούς και η στροφή στη λεγόμενη «πολεμική οικονομία».

Εδώ και πολλά χρόνια πάντως τα γαλλικά συνδικάτα αντιμετωπίζουν προβλήματα στην προσέλκυση και συσπείρωση των μελών τους. Μετά τον πόλεμο το 30% των εργαζομένων ανήκε σε κάποια συνδικαλιστική ένωση – το εν λόγω ποσοστό όμως μειώθηκε στο 15% το 1980 και από το 2000 και έπειτα έχει περιοριστεί μόλις στο 10%. Αυτός είναι και ο λόγος που στη Γαλλία δεν έλαβε ποτέ χώρα ένας πραγματικός κοινωνικός διάλογος, στον οποίο ο λόγος των συνδικάτων να έχει πραγματικά την απαραίτητη βαρύτητα.

Τα συνδικάτα είναι ιδιαιτέρως ισχυρά περισσότερο στον δημόσιο τομέα, ειδικά στους τομείς των μεταφορών και της παιδείας. Και δεδομένου ότι η γαλλική κυβέρνηση σκοπεύει να μειώσει τις δαπάνες για την παιδεία, είναι βέβαιο πως σύντομα θα έρθει και η επόμενη σύγκρουση με τα συνδικάτα, όπως και ένα νέο κύμα απεργιών.

Γερμανία: Ο φακός σε Κέμνιτς, Βερολίνο, Αμβούργο

Στην Γερμανία η κεντρική εκδήλωση της Ομοσπονδίας των Γερμανικών Συνδικάτων πραγματοποιήθηκε στην πόλη Κέμνιτς της ανατολικής πλευράς της χώρας για να σταλεί και το απαραίτητο πολιτικό μήνυμα. Κάποτε η πόλη λεγόταν Καρλ Μαρξ. Στο επίκεντρο βρέθηκαν τα αιτήματα προς τη νέα κυβέρνηση του Βερολίνου, που αναμένεται να ορκιστεί εκτός απροόπτου την ερχόμενη Τρίτη εν μέσω ανησυχιών για την αύξηση των επιβαρύνσεων στον κοινωνικό τομέα και μέτρα που θα μπορούσαν να θέσουν υπό απειλή την διασφάλιση της οκτάωρης εργασίας.

Στην ίδια την γερμανική πρωτεύουσα περίπου 6.000 αστυνομικοί είναι στο πόδι από νωρίς το πρωί, όπως μεταδίδει η Δήμητρα Κυρανούδη, καθώς από το μεσημέρι και μετά είναι προγραμματισμένες πάνω από 30 συγκεντρώσεις και πορείες.

Κάποιες από αυτές έχουν μια αρκετά ζωηρή παράδοση, όπως η βραδινή «Επαναστατική πορεία» σε Κρόιτσμπεργκ και Νόικελν. Το ίδιο ιχύει και για το Αμβούργο, όπου παραδοσιακά διεξάγεται η «μαυροκόκκινη» πρωτομαγιάτικη πορεία του μπλοκ των αναρχικών με σύνθημα «Αγωνιζόμαστε για την ουτοπία – Υπερασπιζόμαστε τη ζωή». Ο πρώτος εορτασμός της εργατικής Πρωτομαγιάς στη Γερμανία χρονολογείται από το 1890.

Πηγή: taz, tagesschau

Πηγή: Deutsche Welle