Τα ισραηλινά χτυπήματα στοχεύουν άμεσα τη ραχοκοκαλιά της στρατιωτικής δύναμης του εχθρού: το Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν, σημειώνει η Wall Street Journal.
Αλλά οι επιθέσεις αυξάνουν επίσης την πιθανότητα μιας αλλαγής στην ηγεσία που θα συγκεντρώσει την εξουσία στα χέρια της ελίτ στρατιωτικής δύναμης, με πιθανό αποτέλεσμα ένα ακόμα πιο αντι-ισραηλινό Ιράν.
Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις εξελίξεις από τον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν
ΆλλαΣχετικά άρθρα
Τα πρόσφατα ισραηλινά πλήγματα σκότωσαν πολλά ανώτερα στελέχη της Φρουράς, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου διοικητή της και του αρχιτέκτονα του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν. Οι Φρουροί της Επανάστασης απάντησαν με καθημερινές πυραυλικές επιθέσεις πάνω από το Τελ Αβίβ, μεταξύ άλλων σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις και ένα νοσοκομείο την Πέμπτη, και προειδοποίησαν τις ΗΠΑ να μην εμπλακούν.
Τι θα συμβεί εάν σκοτωθεί ή ανατραπεί ο Χαμενεΐ
Ο πόλεμος έχει επιφέρει το σοβαρότερο πλήγμα στο Ιράν εδώ και τέσσερις δεκαετίες και το έχει ωθήσει σε κίνδυνο επιβίωσης. Η διακυβέρνηση του ανώτατου ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αφοσίωση της φρουράς. Εάν ο Χαμενεΐ ανατραπεί ή σκοτωθεί, η Επαναστατική Φρουρά πιθανότατα θα παρέμβει και θα υπαγορεύσει έναν νέο κυβερνήτη -και με αυτόν τον τρόπο, θα αναλάβει πρωτοφανή εξουσία.
«Η ισορροπία δυνάμεων στο Ιράν μετά από αυτό θα μετατοπιστεί προς την κατεύθυνση του στρατού, προς την κατεύθυνση της Φρουράς», δήλωσε ο Ray Takeyh, ειδικός στο Ιράν και ανώτερος συνεργάτης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Αυτοί που θα έχουν το πάνω χέρι θα είναι οι άνδρες με τα όπλα. Και θα προσπαθήσουν να επαναφέρουν κάποιο είδος θρησκευτικής ηγεσίας, διότι, στο κάτω κάτω, πρόκειται για μια Ισλαμική Δημοκρατία», πρόσθεσε.
Οι φρουροί της Επανάστασης
Από τη σύστασή του το 1979, το Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, ή IRGC, είναι ο ισχυρότερος κλάδος των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν και είναι ξεχωριστός -και ισχυρότερος- από τον εθνικό στρατό. Διαθέτει τις δικές του χερσαίες δυνάμεις, το ναυτικό, την αεροπορία, τις υπηρεσίες πληροφοριών και τις ειδικές δυνάμεις, με συνολικό προσωπικό περίπου 125.000 ατόμων. Είναι επίσης βαθιά ενσωματωμένο στο οικονομικό σύστημα, τις πολιτικές υποθέσεις και τον κοινωνικό ιστό του Ιράν.
Η Ισλαμική Δημοκρατία δεν είναι μια μονοκρατορία, αλλά ένας συνασπισμός κέντρων εξουσίας που συσπειρώνονται υπό την εξουσία του ανώτατου ηγέτη. Σε μια κατακερματισμένη χώρα, η Φρουρά της Επανάστασης αναδείχθηκε με την πάροδο του χρόνου ως ο μοναδικός ισχυρότερος παράγοντας, εν μέρει λόγω μιας εκτεταμένης οικονομικής αυτοκρατορίας.
Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να περιορίσουν την επιρροή της Φρουράς, χαρακτηρίζοντάς την τρομοκρατική οργάνωση το 2019 και στοχοποιώντας την με οικονομικές κυρώσεις. Το 2020, κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του Τραμπ, ένα αμερικανικό στρατιωτικό πλήγμα σκότωσε τον Κασέμ Σουλεϊμανί, τον επικεφαλής της διεθνούς δύναμης Quds Force της Φρουράς και πιο επιφανή διοικητή της.
Μια οικονομική αυτοκρατορία
Η Φρουρά κυριαρχεί σε όλους τους σημαντικούς τομείς υποδομών, συμπεριλαμβανομένων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, των κατασκευών και των τηλεπικοινωνιών. Εμπορεύεται καταναλωτικά αγαθά και επωφελείται από ημικρατικές φιλανθρωπικές οργανώσεις που λειτουργούν εκατοντάδες θυγατρικές εταιρείες από τη γεωργία μέχρι τον τουρισμό.
«Εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από την οικονομική αυτοκρατορία της Φρουράς της Επανάστασης», δήλωσε ο Ali Alfoneh, ειδικός για την IRGC στο Ινστιτούτο Αραβικών Κρατών του Κόλπου στην Ουάσινγκτον και συγγραφέας ενός βιβλίου για τη Φρουρά.
Κατά μία έννοια, είπε, η Φρουρά της Επανάστασης του Ιράν είναι παρόμοια με τον στρατό στην Αίγυπτο, ο οποίος κυριαρχεί στο κράτος από το 1952, ή στο Πακιστάν, όπου οι ένοπλες δυνάμεις ασκούν τον έλεγχο από το 1947, μεταξύ άλλων και μέσω τριών μεγάλων πραξικοπημάτων.
Ενώ οι εξωτερικές επιχειρήσεις της Φρουράς έχουν παρεμποδιστεί σοβαρά από τη στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ, η κυριαρχία της στο εσωτερικό δεν έχει παρεμποδιστεί. Εάν ο ανώτατος ηγέτης ανατραπεί και οι ξένοι εχθροί προσπαθήσουν να υποδαυλίσουν τη δημόσια αναταραχή βομβαρδίζοντας τη χώρα, επιβάλλοντας ζώνη απαγόρευσης πτήσεων και ασκώντας οικονομική πίεση -όπως έκαναν κατά του Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν τη δεκαετία του 1990-, η Φρουρά θα χρησιμοποιήσει ωμή βία για να διατηρήσει την εξουσία, δήλωσε ο Alfoneh.
«Το IRGC ως οργάνωση είναι ικανό να διεξάγει έναν εμφύλιο πόλεμο και να επικρατήσει σε έναν εμφύλιο πόλεμο, ενάντια σε μια αντιπολίτευση [ενδεχομένως] χρηματοδοτούμενη και οπλισμένη από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ», είπε.
Αν και οι προσωπικότητες έχουν σημασία στην Επαναστατική Φρουρά -οι διοικητές της συμβουλεύουν τον ανώτατο ηγέτη- η ηγεσία της είναι κυρίως συλλογική και σε κάποιο βαθμό άτυπη, αποτελούμενη από εν ενεργεία και απόστρατους αξιωματικούς από διαφορετικές παρατάξεις. Παρά τους πρόσφατους θανάτους ανώτερων διοικητών, το IRGC παρέμεινε αρκετά συνεκτικό ώστε να εξαπολύει καθημερινά πυρά κατά του Ισραήλ.
Συγκροτήθηκε μετά την επανάσταση που ανέτρεψε τον υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ σάχη, ο αρχικός σκοπός της Επαναστατικής Φρουράς ήταν η προστασία του εκκολαπτόμενου κράτους από εγχώριες και ξένες απειλές, στρατιωτικές καθώς και ιδεολογικές. Πολλοί από τους σημερινούς διοικητές της είναι βετεράνοι του οκταετούς πολέμου του Ιράν με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980, μια από τις πιο θανατηφόρες παγκόσμιες συγκρούσεις του περασμένου αιώνα.
Ο πόλεμος, κατά τον οποίο το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, σκότωσε εκατοντάδες χιλιάδες Ιρανούς, μεταξύ άλλων και με χημικά όπλα, εξακολουθεί να διαμορφώνει τις απόψεις της Φρουράς για τους γείτονές της και τη Δύση και αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του θρησκευτικού-εθνικιστικού της δόγματος.
Οι Basij
Για την οικοδόμηση υποταγής, το IRGC δημιούργησε τοπικά κοινοτικά δίκτυα, κυρίως μέσω των Basij, μιας παραστρατιωτικής ομάδας που είναι περισσότερο γνωστή στη Δύση για τη βίαιη καταστολή διαδηλώσεων, αλλά η οποία συμμετέχει επίσης σε πολιτικές και κοινωνικές δραστηριότητες.
Οι Basij εμπλέκονται με Ιρανούς σε ολόκληρη τη χώρα, από το νηπιαγωγείο έως την ενηλικίωση. Προσφέρει θρησκευτικές και ιδεολογικές διδασκαλίες και εξωσχολικές δραστηριότητες. Χορηγεί αθλητικές εκδηλώσεις όπως η άρση βαρών, η πάλη και το ταεκβοντό. Τα μέλη μπορούν να αγοράζουν είδη παντοπωλείου με έκπτωση.
«Ο κύριος λόγος για τον οποίο οι Basij κατάφεραν να προσελκύσουν κόσμο στο παρελθόν είναι ότι δίνει στα φτωχά παιδιά κάτι να κάνουν», δήλωσε ο Afshon Ostovar, αναπληρωτής καθηγητής στη Naval Postgraduate School στο Monterey της Καλιφόρνια και συγγραφέας ενός βιβλίου για το IRGC. «Στις χαμηλότερες βαθμίδες του είναι οι πρόσκοποι. Είναι ένα πατριωτικό κίνημα», είπε. «Αλλά μόλις φτάσεις στις βαθμίδες του γυμνασίου, αρχίζουν να παίρνουν από τους Basij ανθρώπους που μπορούν να είναι χρήσιμοι σε εργασίες ασφαλείας».
Εάν το IRGC αναγκαστεί να εδραιώσει μια νέα διακυβέρνηση, οι Basij θα είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της εσωτερικής ασφάλειας, δήλωσε ο Ostovar.
Μια αλλαγή καθεστώτος που θα εκτοπίσει πλήρως τους Φρουρούς της Επανάστασης δεν θα επιφέρει μόνο πολιτική αλλαγή, αλλά θα διαλύσει και τον κοινωνικό ιστό σε τμήματα της ιρανικής κοινωνίας. Ωστόσο, όπως συμβαίνει συχνά στις καθεστωτικές αλλαγές, πολλές οικονομικές δομές και επιχειρήσεις πιθανότατα θα επιβιώσουν, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του IRGC, δήλωσε ο Esfandyar Batmanghelidj, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Ιδρύματος Bourse and Bazaar, μιας οικονομικής δεξαμενής σκέψης.
«Τα άτομα και τα δίκτυα που απαρτίζουν το IRGC είναι ενσωματωμένα σε κρατικούς θεσμούς και σε οικονομικές οντότητες, εμπορικές οντότητες, σε βαθμό που νομίζω ότι θα υπάρξει συνέχεια, ακόμη και αν υπάρξει μεγάλη πολιτική μετάβαση», δήλωσε ο Batmanghelidj. «Και αυτό είναι κάτι που σπάνια βλέπω να αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι», επεσήμανε.
Ανεξάρτητα από την έκβαση του σημερινού πολέμου με το Ισραήλ, η Ισλαμική Δημοκρατία αντιμετωπίζει μια ιστορική αναμέτρηση. Πολλοί Ιρανοί θα κατηγορήσουν την ηγεσία, και ιδιαίτερα τους Φρουρούς της Επανάστασης, ότι έσυραν τη χώρα σε έναν καταστροφικό πόλεμο. Η οικονομική κυριαρχία της αποτελεί επίσης πηγή οργής μεταξύ των Ιρανών που έχουν βαρεθεί τις οικονομικές δυσκολίες, την ώρα που ορισμένα μέλη της Φρουράς έχουν επωφεληθεί.
Πηγή: skai.gr
