Γερμανία: Θανατική καταδίκη για ολόκληρα κοπάδια ο αφθώδης πυρετός

Στη Γερμανία δεν υπήρχαν καθόλου κρούσματα αφθώδους πυρετό εδώ και δεκαετίες – συγκεκριμένα από το 1988. Τώρα όμως η χώρα βρίσκεται με μία επιδημία αφθώδους πυρετού, η οποία ξεκίνησε από το Βρανδεμβούργο – εκεί προσβλήθηκε από τον ιό ένα κοπάδι βουβαλιών, με αποτέλεσμα τον θάνατο τριών ζώων και τους κτηνοτρόφους να αναγκάζονται να θανατώσουν και τα υπόλοιπα.

Αντιδρώντας στις εξελίξεις η Νότια Κορέα απαγόρευσε την εισαγωγή χοιρινού κρέατος από τη Γερμανία, ενώ το Υπουργείο Γεωργίας της Σεούλ ανακοίνωσε πως περίπου 360 τόνοι γερμανικού χοιρινού κρέατος έχουν τεθεί σε καραντίνα.

Τι είναι ο ιός αφθώδους πυρετού;

Ο αφθώδης πυρετός είναι ένα ιογενές νόσημα που κατατάσσεται στην οικογένεια των αφθοϊών και προσβάλλει κυρίως οπληφόρα ζώα, όπως μεταξύ άλλων χοίρους, πρόβατα, κατσίκες και βουβάλια, αλλά και καμηλοπαρδάλεις, καμήλες και ελέφαντες.

Τα ζώα που νοσούν εμφανίζουν φουσκάλες με υγρό σε διάφορα μέρη του σώματός τους, όπως στη μουσούδα και στις οπλές – και όταν αυτές οι φουσκάλες σπάνε, ο ιός μπορεί να μολύνει και άλλα ζώα. Επιπλέον, η νόσος μπορεί να μεταδοθεί και μέσω του αναπνευστικού, των κοπράνων, του γάλακτος και του σάλιου νοσούντων ζώων.

Η νόσος του αφθώδους πυρετού συγχέεται συχνά με τη νόσο Χεριών, Ποδιών και Στόματος (ΝΧΠΣ), η οποία έχει παρόμοια συμπτώματα και εμφανίζεται ιδίως στα μικρά παιδιά. Όπως επισημαίνει ωστόσο το Ινστιτούτο Robert Koch, οι δύο ασθένειες δεν έχουν την παραμικρή σχέση – και η ΝΠΧΣ εμφανίζεται αποκλειστικά σε ανθρώπους.

Πόσο επικίνδυνος είναι ο αφθώδης πυρετός;

Έπειτα από μία περίοδο επώασης δύο έως επτά ημέρων, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επίσης υψηλό πυρετό, απάθεια και απώλεια όρεξης.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Friedrich Loeffler, το ομοσπονδιακό ερευνητικό ινστιτούτο για την υγεία των ζώων, η νόσος είναι σπανίως θανατηφόρα για τα ενήλικα ζώα – ωστόσο νοσούν για καιρό και παράγουν πολύ λιγότερο γάλα, στην περίπτωση των αγελάδων για παράδειγμα. Τα μικρότερης ηλικίας ζώα περνούν πιο βαριά τη νόσο και η τελευταία μπορεί να βλάψει τον καρδιακό τους μυ.

Οι άνθρωποι, από την άλλη πλευρά, αντιμετωπίζουν τη νόσο με πιο ελαφρά συμπτώματα, εμφανίζοντας συνήθως χαμηλό πυρετό και φουσκάλες στο στόμα και τα δάχτυλα των ποδιών και των χεριών, οι οποίες υποχωρούν μετά από λίγες ημέρες. Η νόσος μεταδίδεται στους ανθρώπους δύσκολα και μονάχα έπειτα από έντονη επαφή με κάποιο μολυσμένο ζώο. Παρά τα μεμονωμένα περιστατικά που μεταφέρθηκε και σε ανθρώπους, η νόσος δεν κατατάσσεται ως κλασική ζωονόσος, αλλά ως καθαρή επιζωοτία.

Μέχρι στιγμής δεν έχει καταγραφεί περιστατικό μόλυνσης ανθρώπου από άλλον άνθρωπο ή από κάποιο τρόφιμο. Το γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Εκτίμησης Κινδύνου προειδοποιεί πως ο ιός μπορεί να παραμείνει για ολόκληρους μήνες στο απαστερίωτο γάλα ή το γάλα που δεν έχει θερμανθεί αρκετά, όπως και στο κατεψυγμένο και το παστό κρέας χοίρου.

Πώς μεταδίδεται ο αφθώδης πυρετός;

Κρούσματα αφθώδους πυρετού καταγράφονται παντού στον κόσμο – και έχει ενδημική μορφή σε διάφορες περιοχές της Αφρικής, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Friedrich Loeffler, τα τρόφιμα που έχουν εισαχθεί παράνομα από περιοχές που υπάρχει επιδημία αφθώδους πυρετού αποτελούν μία διαρκή απειλή για την Ευρώπη. Εξ ου και απαγορεύεται αυστηρά το τάισμα χοίρων, για παράδειγμα, με υπολείμματα τροφών.

Η παραβίαση αυτής της απαγόρευσης το 2001 στη Μεγάλη Βρετανία είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσει πραγματική επιδημία της νόσου σε όλη τη χώρα. Με στόχο τον περιορισμό της νόσου θανατώθηκαν εκείνη την περίοδο έξι εκατομμύρια ζώα. Η τελευταία φορά που καταγράφηκε η νόσος αφθώδους πυρετού στην ΕΕ ήταν το 2011 στη Βουλγαρία.

Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος;

Μέχρι το 1991, ο εμβολιασμός κατά του αφθώδους πυρετού ήταν υποχρεωτικός στην ΕΕ. Ακόμη και τα εμβολιασμένα ζώα μπορούν όμως να φέρουν τον ιό για χρόνια – γι’ αυτό και εν τέλει η ΕΕ αποφάσισε να απαγορεύσει τον εμβολιασμό.

Πλέον, εάν αρρωστήσει ένα ζώο, πρέπει να θανατώνονται και τα υπόλοιπα ζώα του κοπαδιού, ώστε να μη μεταδίδεται ο ιός. Οι στάβλοι και τα μεταφορικά μέσα πρέπει να απολυμαίνονται επιμελώς, διότι ο ιός είναι πάρα πολύ ανθεκτικός και μπορεί να παραμείνει σε επιφάνειες, στο έδαφος ή τα άχυρα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς