Ενώ ο καύσωνας σαρώνει την Ευρώπη φέτος το καλοκαίρι, με τις θερμοκρασίες να σπάνε ρεκόρ, πολλές χώρες δεν έχουν κλιματιστικά, με τους κατοίκους να προσπαθούν να δροσιστούν με ανεμιστήρες, παγοκύστες και κρύα ντους.
Το CNN παρατηρεί πως η Ευρώπη δεν αντιμετωπίζει την ζέστη με τον ίδιο τρόπο όπως οι ΗΠΑ. Ενώ το 90% των νοικοκυριών στην Αμερική έχει κλιματισμό, το ποσοστό στην Ευρώπη είναι περίπου 20%, ενώ σε πολλές χώρες ακόμη χαμηλότερο. Ενδεικτικά, στο Ηνωμένο Βασίλειο μόνο το 5% των σπιτιών έχει κλιματιστικό, ενώ στη Γερμανία το ποσοστό είναι στο 3%.
Ενώ η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε σοβαρότερους και παρατεταμένους καύσωνες, υπάρχει το ερώτημα: γιατί οι πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες είναι απρόθυμες να υιοθετήσουν τον κλιματισμό;
Η απάντηση είναι πως πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ειδικά στο βορρά, δεν τα είχαν ανάγκη. Ανέκαθεν τα καλοκαίρια υπήρχαν κύματα καύσωνα αλλά σπάνια καταγράφονταν πολύ υψηλές θερμοκρασίες και παρατεταμένο κύμα ζέστης.
«Στην Ευρώπη απλά δεν έχουμε την παράδοση του κλιματισμού καθώς μέχρι σχετικά πρόσφατα δεν ήταν σημαντική ανάγκη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μπράιν Μάδεργουεϊ, επικεφαλής του Γραφείου Ενεργειακής Αποδοτικότητας και Μεταβάσεων χωρίς αποκλεισμούς, του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
Το κλιματιστικό, αναφέρει το CNN, θεωρείται πολυτέλεια, η εγκατάσταση και η λειτουργία του είναι δαπανηρή, ενώ το ενεργειακό κόστος σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι υψηλότερο από ό,τι στις ΗΠΑ, ενώ τα εισοδήματα τείνουν να είναι χαμηλότερα.
Οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, καθώς η ΕΕ λαμβάνει μέτρα για να μειώσει σταδιακά την εξάρτησή της από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αν και οι τιμές έχουν σταθεροποιηθεί από την ενεργειακή κρίση του 2022, το κόστος για την τροφοδοσία μιας μονάδας κλιματισμού μπορεί να εξακολουθεί να είναι απλησίαστο για πολλούς Ευρωπαίους.
Εκτός από το κόστος, ρόλο παίζει και η αρχιτεκτονική των σπιτιών στην Ευρώπη.
Ορισμένα κτίρια στις πιο ζεστές, νότιες ευρωπαϊκές χώρες χτίστηκαν με τρόπο ώστε να προστατεύουν από τη ζέστη. Έχουν χοντρούς τοίχους, μικρά παράθυρα που εμποδίζουν τον ήλιο να ακτινοβολεί στο εσωτερικό τους και είναι σχεδιασμένα για να μεγιστοποιούν τη ροή του αέρα. Αυτό συμβάλει στο να διατηρούνται πιο δροσερά τις καυτές μέρες του καλοκαιριού.
Σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ωστόσο, τα σπίτια δεν έχουν σχεδιαστεί με το ίδιο σκεπτικό. «Δεν έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε πώς θα παραμείνουμε δροσεροί το καλοκαίρι. Πραγματικά, είναι ένα σχετικά πρόσφατο φαινόμενο», λέει ο Μάδεργουεϊ.
Για παράδειγμα στην Αγγλία, η οποία έζησε φέτος τον πιο ζεστό Ιούνιο που έχει καταγραφεί ποτέ, ένα στα έξι σπίτια χτίστηκε πριν από το 1900 και είναι δύσκολο αυτά να εξοπλιστούν με κεντρικά συστήματα ψύξης, ενώ μεγάλο εμπόδιο είναι και η γραφειοκρατία. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου συχνά απορρίπτουν αιτήσεις για την εγκατάσταση κλιματιστικών γιατί φαίνεται η εξωτερική μονάδα σε διατηρητέα κτίρια.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη οπτική γωνία. Καθώς η Ευρώπη έχει δεσμευτεί να γίνει «κλιματικά ουδέτερη» έως το 2050, η απότομη αύξηση των κλιματιστικών θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την επίτευξη αυτού του στόχου.
Τα κλιματιστικά όχι μόνο καταναλώνουν ενέργεια, αλλά και ωθούν τη θερμότητα προς τα έξω. Μια μελέτη που εξέτασε τη χρήση κλιματιστικών στο Παρίσι διαπίστωσε ότι μπορούν να αυξήσουν την εξωτερική θερμοκρασία μεταξύ περίπου 2 και 4 βαθμών Κελσίου. Ο αντίκτυπος αυτός είναι ιδιαίτερα σοβαρός στις πυκνές πόλεις της Ευρώπης.
Παράλληλα, ορισμένες χώρες έχουν επιβάλει μέτρα για τον περιορισμό του κλιματισμού. Το 2022, η Ισπανία θέσπισε κανόνες που προβλέπουν ότι ο κλιματισμός σε δημόσιους χώρους δεν πρέπει να είναι χαμηλότερος από 27 βαθμούς Κελσίου, για εξοικονόμηση ενέργειας.
Την ώρα όμως που η Ευρώπη μετατρέπεται σε κλιματικό hotspot, καθώς θερμαίνεται με διπλάσιο ρυθμό σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη, υπάρχουν σκέψεις και προβληματισμοί σχετικά με τη χρήση κλιματισμού.
Η ήπειρος αντιμετωπίζει ένα δίλημμα: να υιοθετήσει τον ενεργοβόρο κλιματισμό, με τις αρνητικές κλιματικές επιπτώσεις που επιφέρει, ή να βρει εναλλακτικούς τρόπους να αντιμετωπίσει το θερμό μέλλον της.
Πηγή: skai.gr
