Γιατί τα χρήματα και η εξουσία επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση των ανδρών

Τα χρήματα που βγάζουμε από τη δουλειά μας μπορεί να επηρεάζουν την ψυχική μας υγεία, ιδίως όταν συγκρινόμαστε με τους άλλους, με τους ειδικούς να αναφέρουν πως αυτό απασχολεί ιδιαίτερα τους άνδρες, ειδικά όταν φέρνουν στο σπίτι λιγότερα από τις γυναίκες. 

«Επηρεάζει την περηφάνια σου όταν η γυναίκα σου είναι αυτή που φέρνει όλα τα χρήματα», λέει στο BBC ο Dave, ένας πατέρας που δεν εργάζεται και μένει στο σπίτι. 

«Τους λες ότι μένεις στο σπίτι και… νομίζουν ότι είσαι ένας θηλυκός τύπος», λέει αντίστοιχα ο Tom.

Και οι δύο συμμετείχαν σε μια εμπεριστατωμένη ερευνητική μελέτη που εξετάζει τον αντίκτυπο του οι γυναίκες να έχουν τον πρώτο ρόλο του σπιτιού.

Ακόμη ένας συμμετέχον στη μελέτη, ο Brendon, είχε έναν καλό λόγο να αισθάνεται ότι τον κρίνουν: Τα μέλη της οικογένειάς του τον χαρακτηρίζουν ως «τη ‘σκύλα’ του σπιτιού». 

Αυτά είναι μόνο τρία παραδείγματα για το πώς βιώνουν οι άνδρες το γεγονός πως δεν εργάζονται και οι σύντροφοί τους είναι αυτές που φέρνουν τα χρήματα στο σπίτι. 

Στη μελέτη, οι άνδρες λένε πως νιώθουν πως τους κρίνουν, λόγω του στερεότυπου που υπάρχει στην κοινωνία πως αυτοί πρέπει να φέρνουν τα χρήματα στο σπίτι.

Αλλά στη σύγχρονη κοινωνία, είναι πολλές οι εργαζόμενος γυναίκες. Και αυτό μεταφράζεται πως έχουν μεγαλύτερη εξουσία τόσο στο σπίτι όσο και στην κοινωνία. 

Και ένας βασικός λόγος για τον οποίο αυτές οι μεταβαλλόμενες οικογενειακές δυναμικές έχουν τόσο μεγάλη επιρροή είναι πως το χρήμα είναι τόσο στενά συνδεδεμένο με την εξουσία. 

Όταν οι άνδρες δεν έχουν το μεγαλύτερο εισόδημα σε ένα νοικοκυριό, μπορεί να  αισθάνονται αποδυναμωμένοι, να μην έχουν καλή ψυχική υγεία, ενώ αυξάνεται έτσι και η πιθανότητα ένα ζευγάρι να πάρει διαζύγιο.

Παγκοσμίως, φαίνεται από έρευνες πως οι άνδρες εξακολουθούν να βγάζουν περισσότερα χρήματα από τις γυναίκες, και στις οικογένειες με παιδιά οι γυναίκες είναι αυτές που φροντίζουν περισσότερο τα παιδιά και κάνουν τις οικιακές εργασίες. 

Εν μέρει αυτό θεωρείται πως οφείλεται στις προσδοκίες των δύο φύλων, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί επίσης να αντανακλά μια οικονομική αναγκαιότητα όπου η καριέρα του υψηλότερα αμειβόμενου τείνει να έχει προτεραιότητα, οπότε οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να επιστρέψουν σε ρόλους μερικής απασχόλησης, πιο ευέλικτους.

Παρά την αύξηση του αριθμού των γυναικών που δουλεύουν και συντηρούν το σπίτι, η στάση των δύο φύλων απέναντι στην αμειβόμενη εργασία και τους ρόλους στο σπίτι αλλάζει πιο αργά. Ακόμα και αν οι γυναίκες είναι οι υψηλότερα αμειβόμενες, εξακολουθούν να κάνουν περισσότερες δουλειές στο σπίτι και να φροντίζουν τα παιδιά σε σχέση με τους λιγότερο αμειβόμενους άνδρες. 

Έρευνες έχουν δείξει πως μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση και την ευτυχία ενός άνδρα εάν η γυναίκα σύντροφός του κερδίζει περισσότερα από αυτόν. Αλλά πόσο σοβαρό είναι πραγματικά το πρόβλημα; Και τι μπορεί να γίνει για να βοηθηθούν οι άνδρες να προσαρμοστούν στη νέα τους πραγματικότητα; 

Τα οφέλη 

Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν πολλές θετικές επιπτώσεις για την οικογένεια όταν οι άνδρες αποσύρονται από την αμειβόμενη εργασία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, οι μπαμπάδες περνούν περισσότερο ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά απ’ ό,τι στο παρελθόν. 

Όπως είναι αναμενόμενο, οι μπαμπάδες που μένουν στο σπίτι φροντίζουν περισσότερο τα παιδιά από ό,τι οι μητέρες ή οι μπαμπάδες που βγάζουν τα προς το ζην. Αλλά συνήθως δεν αυξάνουν το μερίδιό τους στις δουλειές του σπιτιού – είναι μόνο περίπου ίσο σε αυτό το σενάριο. 

Σε όλα τα άλλα σχήματα, οι γυναίκες κάνουν περισσότερα, σύμφωνα με μια έκθεση της Pew για το 2023 με στοιχεία από τις ΗΠΑ.

Παρά το γεγονός ότι σε πολλές χώρες η άδεια πατρότητας είναι πολύ μικρή,  όταν οι πατέρες παίρνουν άδεια, η οικογενειακή ικανοποίηση μπορεί να αυξηθεί, όπως και η συμμετοχή του πατέρα στη φροντίδα των παιδιών – ακόμη και όταν επιστρέφουν στην εργασία τους. 

Οι μπαμπάδες που παίρνουν γονική άδεια παρουσιάζουν μεγαλύτερους δεσμούς με τα παιδιά τους, τα οποία με τη σειρά τους είναι πιθανότερο να μεγαλώσουν βλέποντας έναν πιο δίκαιο καταμερισμό της εργασίας, λένε οι ειδικοί. 

Όμως είναι αρκετά και σημαντικά και τα οφέλη για τις γυναίκες. Σε μια μελέτη που εξέτασε μεξικανικά νοικοκυριά, διαπιστώθηκε πως όσο περισσότερες ευκαιρίες εργασίας έχουν οι γυναίκες εκτός σπιτιού, τόσο μεγαλύτερη δύναμη έχουν και σε άλλους τομείς.

Εάν δηλαδή μια γυναίκα ενδυναμωθεί οικονομικά, εκεί όπου ιστορικά δεν είχε την εξουσία, φυσικά αυτό μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στην εισοδηματική της δύναμη, την αυτονομία της και την καριέρα της.

Όταν οι κανόνες αλλάζουν και γίνεται ρουτίνα για τους άνδρες να αποσύρονται από την εργασία τους για οικογενειακές υποχρεώσεις, αυτό μπορεί να αυξήσει την ευημερία ολόκληρης της οικογένειας. 

Πιο διχασμένη για την ισότητα των φύλων η Gen Z 

Ενώ σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη συνειδητοποίηση της σημασίας της ενδυνάμωσης των γυναικών, οι στάσεις παραμένουν πολωμένες. Μια πρόσφατη έρευνα της Ipsos από το King’s College του Λονδίνου, διαπίστωσε ότι η νεότερη γενιά που συμμετείχε στη δημοσκόπηση – η Gen Z, μεταξύ 18 και 28 ετών – ήταν η πιο διχασμένη.

Η παγκόσμια δημοσκόπηση σε σχεδόν 24.000 άτομα διαπίστωσε ότι οι νέοι άνδρες ήταν πιο πιθανό να συμφωνήσουν με τη δήλωση ότι ένας πατέρας που μένει στο σπίτι για να φροντίζει τα παιδιά του είναι “λιγότερο άντρας”. Σε αυτό συμφώνησε το 28% των ανδρών της Gen Z καθώς και το 19% των γυναικών. 

Σε όλες τις άλλες ηλικιακές ομάδες, το ποσοστό ήταν χαμηλότερο. 

Ο Heejung Chung, καθηγητής εργασίας και απασχόλησης στο King’s College του Λονδίνου και ένας από τους συγγραφείς της έκθεσης, λέει πως ένας από τους λόγους για τους οποίους αυτές οι συμπεριφορές παρεισφρέουν είναι ότι οι νέες γυναίκες έχουν πλέον περισσότερες πιθανότητες να έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση από ό,τι οι νέοι άνδρες. Ίσως, ως συνέπεια, λέει, οι γυναίκες στις αρχές της εικοσαετίας τους κερδίζουν ελαφρώς περισσότερα από τους άνδρες.

Ένας ακόμη λόγος για αυτή την διαιρετική αυτή στάση απέναντι στην ισότητα είναι πως οι ιδέες γύρω από το τι αντιπροσωπεύει ο ανδρισμός αλλάζουν, αλλά όχι παντού. 

Η Rosie Campbell, καθηγήτρια πολιτικής επίσης στο King’s College του Λονδίνου, έχει συγγράψει έρευνα που διαπίστωσε ένα αυξανόμενο χάσμα στις στάσεις σχετικά με τον ανδρισμό, ιδίως μεταξύ της νεότερης γενιάς. Για παράδειγμα, άνδρες και γυναίκες διαφωνούν σε πράγματα όπως το αν είναι πιο δύσκολο να είσαι άνδρας από ό,τι γυναίκα σήμερα. Η ίδια εξηγεί ότι «ο φεμινισμός υποτίθεται ότι αφορά την ισότητα των φύλων για άνδρες και γυναίκες. Φυσικά, έχει τον όρο θηλυκό στον τίτλο και αυτό μπορεί να ακούγεται αρκετά αποκλειστικό».

Η ίδια τάσσεται υπέρ μιας πιο ανοιχτής συζήτησης με τους νέους, ιδίως στο σχολείο, σχετικά με το τι σημαίνουν οι όροι φεμινισμός και αρρενωπότητα. 

«Πρέπει να σκεφτούμε περισσότερο για το πώς επικοινωνούμε στους νέους άνδρες σχετικά με το τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα και τι είδους πρότυπα έχουν», λέει.

Η Karla Elliott, που μελετά τα ζητήματα γύρω από τα φύλα, στο Πανεπιστήμιο Monash στη Μελβούρνη, λέει πως για να εξαλειφθεί αυτή η αντίληψη, οι άνδρες πρέπει επίσης να αποκηρύξουν την κυριαρχία και την ανισότητα.

Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι πολιτικές που αυξάνουν τις άδειες πατρότητας μπορούν να τους βοηθήσουν να επικεντρωθούν οι άνδρες περισσότερο στη φροντίδα. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να θέσει λιγότερο βάρος στους άνδρες και να βοηθήσει τις γυναίκες να κερδίζουν περισσότερα.

Δεδομένου ότι ο αριθμός των γυναικών που συντηρούν το νοικοκυριό αυξάνεται, με την πάροδο του χρόνου αυτή η οικονομική μετατόπιση θα μπορούσε να εξομαλυνθεί, πράγμα που σημαίνει ότι μεταξύ των ζευγαριών με παιδιά, οι άνδρες θα πρέπει να προσαρμοστούν αναλόγως, αυξάνοντας την ευέλικτη εργασία και τη φροντίδα. Αυτό με τη σειρά του θα συμβάλει στην ενδυνάμωση των γυναικών με υψηλότερα εισοδήματα ώστε να συνεχίσουν την καριέρα τους.

Και παρ’ όλο που θα χρειαστεί χρόνος, αυτές οι μεταβαλλόμενες συμπεριφορές θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο στο να αλλάξει η κοινωνική αντίληψη πως ο άνδρας είναι ο οικογενειάρχης και η γυναίκα η νοικοκυρά.

Πηγή: skai.gr