Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 μέσα από μια εικαστική εγκατάσταση στο Βερολίνο. Μια έκθεση που συγκίνησε αλλά και προβλημάτισε. 7η Οκτωβρίου 2023: Περίπου 3.000 άνθρωποι, κυρίως νέοι, που παρακολουθούσαν το μουσικό φεστιβάλ Nova στην ισραηλινή έρημο, κοντά στη Γάζα, έπεσαν θύματα της φονικότερης επίθεσης σε μουσική εκδήλωση στην ιστορία. Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, μέλη της Χαμάς σκότωσαν 378 επισκέπτες του φεστιβάλ, εκατοντάδες τραυματίστηκαν, πολλοί απήχθησαν και μεταφέρθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας.
Η έκθεση με τον τίτλο «7 Οκτωβρίου, 06:29 π.μ. – Η στιγμή που η μουσική σταμάτησε», γνωστή και ως Nova Exhibition, παρουσιάστηκε στο Τελ Αβίβ, τη Νέα Υόρκη, το Μπουένος Άιρες και άλλες πόλεις, πριν μεταφερθεί στις αρχές Οκτωβρίου στο Βερολίνο, τον πρώτο ευρωπαϊκό σταθμό. Καταγράφει την επίθεση της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς στο Nova Festival και δεν επιχειρεί να προσφέρει μια συνολική προοπτική της κατάστασης στη Μέση Ανατολή τα τελευταία χρόνοα. Εστιάζει αποκλειστικά στα θύματα που βρίσκονταν εκείνη τη μέρα στο μουσικό φεστιβάλ.
Μέσω εγκαταστάσεων πολυμέσων, ντοκουμέντων αλλά και συγκινητικών αφηγήσεων από επιζώντες και συγγενείς, η έκθεση παρουσιάζει τις φρικαλεότητες της Χαμάς και ενθαρρύνει τον αναστοχασμό.
ΆλλαΣχετικά άρθρα
Η έκθεση πραγματοποιείται στις εγκαταστάσεις του ιστορικού αεροδρομίου Τέμπελχοφ στο Βερολίνο.Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει εισαγωγικό βίντεο, πριν οι επισκέπτες εισέλθουν σε έναν χώρο που παραπέμπει στην τοποθεσία του φεστιβάλ Nova.
Όλα τα εκθέματα – σκηνές, καμένα αυτοκίνητα, προσωπικά αντικείμενα, φορητές τουαλέτες γεμάτες σφαίρες – προέρχονται από την αρχική τοποθεσία. Οι επισκέπτες καλούνται να αγγίξουν και να μυρίσουν τα πάντα ή να κρατήσουν στα χέρια τους τα κινητά τηλέφωνα που αναπαράγουν βίντεο, δήλωσε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων (dpa) ο εμπνευστής και επιμελητής της έκθεσης, Ρόιτ Φάινγκολντ.
Στο επίκεντρο η επούλωση των τραυμάτων
Το δεύτερο μέρος επικεντρώνεται στα θύματα – για παράδειγμα στη νεαρή Γερμανίδα καλλιτέχνη τατουάζ Σάνι Λουκ, η οποία δολοφονήθηκε από τη Χαμάς. Στην έκθεση προβάλλονται πολυάριθμα βίντεο, που κατέγραψαν θύματα από τις κρυψώνες τους και περιγράφουν την επίθεση.
Ορισμένα βιντεοσκοπήθηκαν μάλιστα από τους δράστες, οι οποίοι τα μετέδιδαν ζωντανά στο διαδίκτυο σε πραγματικό χρόνο. Στο κέντρο της έκθεσης υπάρχουν τραπέζια με αντικείμενα που άφησαν πίσω τους οι επισκέπτες του φεστιβάλ: παπούτσια, σακίδια, θήκες κινητών, ρούχα.
Το τρίτο μέρος είναι αφιερωμένο στην επούλωση: Με σύνθημα «Θα χορέψουμε ξανά»υπενθυμίζει στους επισκέπτες τη δύναμη της μουσικής, της κοινότητας, της αντίστασης. «Αυτή η έκθεση ασχολείται επίσης με τις ημέρες και τους μήνες μετά την επίθεση, καθώς η διαδικασία επούλωσης είναι κομμάτι της καθημερινής ζωής», δήλωσε ο Φάινγκολντ.
Το πρότζεκτ υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Tribe of Nova, που ιδρύθηκε από τους διοργανωτές του μουσικού φεστιβάλ Nova, και μεταφέρθηκε στο Βερολίνο σε συνεργασία με εκπροσώπους της τοπικής μουσικής και πολιτιστικής σκηνής. Η έκθεση τελεί υπό την αιγίδα του δημάρχου του Βερολίνου Κάι Βέγκνερ, της υπουργού Παιδείας Κάριν Πριν και του υφυπουργού Πολιτισμού και Μέσων Ενημέρωσης Βόλφραμ Βάιμερ.
«Το Βερολίνο είναι πόλη ελευθερίας»
«Οι αξίες του Φεστιβάλ Nova είναι αξίες που πρεσβεύει και το Βερολίνο», είχε δηλώσει ο δήμαρχος Βέγκνερ στα εγκαίνια της έκθεσης, σημειώνει η εφημερίδα Tagesspiegel του Βερολίνου, τονίζοντας ότι καταγράφεται παγκοσμίως αύξηση του αντισημιτισμού. Ο Βέγκνερ είπε ότι και ο ίδιος έχει δεχθεί πιέσεις, επειδή είχε υψώσει την ισραηλινή σημαία μπροστά από το Δημαρχείο. Το Βερολίνο είναι μια πόλη της ελευθερίας, της διαφορετικότητας, του κοσμοπολιτισμού και του διεθνισμού. «Αυτό που δεν ταιριάζει με την πόλη μας είναι η υποκίνηση μίσους και ο αντισημιτισμός», εξήγησε.
Ο Ρον Προσόρ, πρέσβης του Ισραήλ στο Βερολίνο είχε εστιάσει επίσης στο δράμα των ομήρων και όπως είπε: «Το να κοιτάζει κανείς αλλού επιτρέπει στην αδικία να φουντώσει, απομονώνει τα θύματα και φιμώνει τις φωνές τους».
Η έκθεση εγκαινιάστηκε με φόντο τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Εν τω μεταξύ, η Χαμάς απελευθέρωσε όλους τους ζωντανούς Ισραηλινούς ομήρους, ενώ κάποιες σοροί παραμένουν στη Γάζα.
Στο Βερολίνο συνεχίζουν να πραγματοποιούνται διαδηλώσεις κατά της πολιτικής της κυβέρνησης Νετανιάχου στη Λωρίδα της Γάζας και φιλοπαλαιστινιακές συγκεντρώσεις
Κριτική και αντιπαραθέσεις
Αν και η έκθεση έχει εν μέρει τύχει θετικής υποδοχής, ωστόσο έχει προκαλέσει και πολλές αντιδράσεις, επειδή επικεντρώνεται αποκλειστικά στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου και δεν υπάρχει καμία αναφορά σε όσα προηγήθηκαν και όσα ακολούθησαν. Το ιστορικό και το γεωγραφικό στοιχείο είναι απόντα. Λόγω της σκηνοθεσίας και του σκληρού περιεχομένου, η επίσκεψη στην έκθεση συνιστάται για ηλικίες 16 ετών και άνω, καθώς ο συναισθηματικός αντίκτυπος είναι πολύ μεγάλος και μπορεί δυνητικά να προκαλέσει τραύμα στους επισκέπτες.
Επικριτές κάνουν επίσης λόγο για «προπαγάνδα». Τέλος, το γεγονός ότι η έκθεση έλαβε υποστήριξη από πολιτικά πρόσωπα υπήρξε αφορμή για περαιτέρω αντιπαραθέσεις.
Επιμέλεια: Ιοκάστη Κροντήρη
Πηγή: Deutsche Welle
