Είναι μια γκρίζα μέρα του Νοέμβρη του 2025. Εκατοντάδες αστυνομικοί έχουν συγκεντρωθεί σε μια μεγάλη αίθουσα συνεδρίων στην πόλη Βισμπάντεν της Έσσης για να συζητήσουν για την εσωτερική ασφάλεια της Γερμανίας. Τα θέματα πολλά: επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, υβριδικός πόλεμος και εκστρατείες παραπληροφόρησης στον ψηφιακό κόσμο. Είναι το φθινοπωρινό συνέδριο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εγκληματολογικής Αστυνομίας (BKA), η οποία είναι κάτι σαν το FBI της Γερμανίας. Στο βήμα βρίσκεται η Αλένα Μπούιξ. Είναι ειδικός σε θέματα ιατρικής ηθικής και για πολλά χρόνια ήταν πρόεδρος του Γερμανικού Συμβουλίου Δεοντολογίας.
Αλλά εδώ, η ανησυχία της αφορά κάτι διαφορετικό: δηλαδή, τη Δημοκρατία στη Γερμανία. «Έχω επανειλημμένα την εμπειρία με συναδέλφους και φίλους που αγαπούν τη χώρα τους και, μετά το δεύτερο ποτήρι κρασί, λένε ότι σκέφτονται αν πρέπει να φύγουν». «Αν θα αναγκαστούν να φύγουν», λέει η Μπούιξ. Δεν θέλουν. Η Αλένα Μπούιξ δεν κατονομάζει την απειλή. Αλλά κάθε αστυνομικός στην αίθουσα ξέρει για ποιους μιλάει: την Εναλλακτική για τη Γερμανία, ή AfD εν συντομία.
Οι πολιτικοί της AfD αντιτίθενται ανοιχτά στις θεμελιώδεις αξίες του συντάγματος και της κοινωνίας. Το κόμμα βρίσκεται σε άνοδο εδώ και χρόνια. Στην Ανατολική Γερμανία, έχει γίνει η ισχυρότερη δύναμη. Και ταυτόχρονα, το κόμμα γίνεται ολοένα και πιο ανοιχτά ριζοσπαστικό.
ΆλλαΣχετικά άρθρα
Τα στελέχη της AfD χρησιμοποιούν συνθήματα του Εθνικοσοσιαλισμού, ποζάρουν με τα χέρια στην καρδιά μπροστά στο Μπούνκερ του Αδόλφου Χίτλερ, φορούν ρούχα από τον κατάλογο ταχυδρομικών παραγγελιών της μεγαλύτερης νεοναζιστικής οργάνωσης της Γερμανίας και αυτοαποκαλούνται το «φιλικό πρόσωπο του Εθνικοσοσιαλισμού».
Αυτές δεν είναι απλές κατηγορίες – τα ίδια τα άτομα δημοσιοποιούν αυτά τα περιστατικά. Οι πολιτικοί της AfD αντιτίθενται ολοένα πιο ανοιχτά στις θεμελιώδεις αξίες του γερμανικού συντάγματος: κανείς δεν μπορεί να υποστεί διακρίσεις λόγω της καταγωγής, της θρησκείας, του πολιτισμού ή της φυλής του. Υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός δικαστικών αποφάσεων που τουλάχιστον εν μέρει πιστοποιούν τις αντισυνταγματικές δραστηριότητες του AfD. Και οι αρχές ασφαλείας συλλέγουν ολοένα περισσότερα στοιχεία για τον αγώνα της AfD κατά των θεμελιωδών αξιών της κοινωνίας.
Δεν είναι επομένως η Γερμανία πλέον ασφαλής για όλους; Ή μήπως σύντομα δεν θα είναι πλέον ασφαλής αν η AfD έρθει στην εξουσία; Η Γερμανίδα υπουργός Παιδείας Κάριν Πριν ανακοίνωσε επίσης τον Οκτώβριο ότι δεν θα ανεχόταν μια νίκη της AfD. Θα έφευγε από τη Γερμανία σε περίπτωση που η AfD ενταχθεί στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Η Εβραία προγιαγιά της δολοφονήθηκε από τους Ναζί.
Θέλουν να μεταμορφώσουν τη Σαξονία-Άνχαλτ
Η συμμετοχή αυτή στην κυβέρνηση σε ομοσπονδιακό επίπεδο δεν φαίνεται ακόμη εφικτή για την AfD. Αλλά σε μεμονωμένα κρατίδια, η κατάσταση είναι διαφορετική. Εκλογές θα διεξαχθούν σε τέσσερα κρατίδια το 2026: δύο στην ανατολική Γερμανία, τη Σαξονία-Άνχαλτ και το Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομερανίακαι δύο στη δυτική Γερμανία, τη Βάδη-Βυρτεμβέργη και τη Ρηνανία-Παλατινάτο.
Στα ανατολικά γερμανικά κρατίδια, η AfD είναι μακράν το ισχυρότερο κόμμα και επιδιώκει την πολιτική εξουσία. Ο στόχος της δεν είναι συνασπισμοί με άλλα κόμματα, αλλά η αποκλειστική εξουσία. Αυτό δηλώνει επίσης ο Χανς-Τόμας Τίλσναϊντερ, αναπληρωτής επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της στη Σαξονία-Άνχαλτ. Αυτός και το κόμμα του έχουν σαφείς ιδέες για το τι θέλουν να κάνουν με την πολιτική εξουσία. Απάντησε γραπτώς σε ερώτημα της DW.
Ο Τίλσναϊντερ αποκαλεί «προγράμματα κατήχησης» τα διάφορα έργα προώθησης της Δημοκρατίας και δηλώνει ότι δεν θα λαμβάνουν πλέον χρηματοδότηση. Το έργο «Σχολείο χωρίς ρατσισμό»; Μπορεί να καταργηθεί. Δημόσια ραδιοτηλεόραση; Θα έπρεπε να καταργηθεί στην τρέχουσα μορφή της. Αντ’ αυτού, ο Τίλσναϊντερ και η AfD επικεντρώνονται στον εθνικισμό: «Το να είσαι Γερμανός θα πρέπει να προκαλεί και πάλι ένα θετικό συναίσθημα», έγραψε ο Τίλσναϊντερ στην DW. Θέλει μια αλλαγή νοοτροπίας και αγωνίζεται ενάντια σε όλα όσα δεν θεωρεί γερμανικά. Για αυτόν, τα ποπ τραγούδια, για παράδειγμα, είναι «άνευ νοήματος, χωρίς παράδοση».
Βρίσκει την έμπνευσή του στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και στον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν. Αλλά πάνω απ’ όλα, η AfD θέλει ένα πράγμα: να απελάσει ανθρώπους από τη Γερμανία. Ο Τίλσναϊντερ ζητά μια «επίθεση απελάσεων» ως «πρώτο πολιτικό μέτρο» σε περίπτωση κυβέρνησης AfD. Εντός του κόμματος, το σύνθημα είναι: «Εκατομμύρια επαναπατρισμοί». Και επειδή δεν υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι στη Γερμανία που είναι νομικά υποχρεωμένοι να εγκαταλείψουν τη χώρα, τίθεται το ερώτημα: Ποιους ακριβώς θέλει να απελάσει η AfD;
Πόσο ανθεκτική είναι η Δημοκρατία;
Ειδικοί και παρατηρητές συμφωνούν σε ένα σημείο: Η AfD δεν θα μετριάσει τη στάση της εάν έρθει στην εξουσία. «Υποθέτω ότι εάν η AfD ήταν στην κυβέρνηση, θα εδραίωνε και θα τελειοποιούσε περαιτέρω τον ριζοσπαστισμό του», προβλέπει ο Ματίας Κβεντ σε συνέντευξή του στην DW. Είναι καθηγητής στο Ινστιτούτο «Δημοκρατικής Παράδοσης» στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Magdeburg-Stenda.
«Ειδικά στη Σαξονία-Άνχαλτ, η οποία έχει ένα από τα πιο ακροδεξιά κρατίδια. Δεν υπάρχουν δυνάμεις εκεί που θα ήθελαν μια διαφορετική πορεία». Ο Κβεντ αναμένει ότι, εάν η AfD συμμετάσχει στην κυβέρνηση, θα προσπαθήσει να φέρει τα δικά της ριζοσπαστικά στοιχεία στη δημόσια διοίκηση. «Τότε θα καταστεί σαφές εάν μια ανθεκτική δημοκρατία μπορεί ακόμα να λειτουργήσει όταν η κυβέρνηση περιλαμβάνει τουλάχιστον κάποια ακροδεξιά συμμετοχή».
Αστυνομία, μυστικές υπηρεσίες και Δικαιοσύνη υπό πίεση
Το ζήτημα της ανθεκτικότητας ανησυχεί επίσης τις αρχές ασφαλείας. Το ερώτημα φαίνεται δικαιολογημένο, επειδή μια κυβέρνηση της AfD στη Σαξονία-Άνχαλτ δεν θα έχει μόνο επιρροή στο δικό της μικρό κρατίδιο στην ανατολική Γερμανία. Στο αστυνομικό έργο, στο έργο των πληροφοριών, στην ψήφιση ομοσπονδιακών νόμων ή στο σημαντικό Ομοσπονδιακό Συμβούλιο – θα εκπροσωπείται σε όλες αυτές τις επιτροπές. Και στη Σαξονία-Άνχαλτ, ως κόμμα που θεωρείται «σίγουρα δεξιό εξτρεμιστικό» από τις αρχές ασφαλείας, θα είναι το ίδιο υπεύθυνο για την καταπολέμηση του εξτρεμισμού.
Επομένως, οι αρχές συζητούν τώρα πώς πρέπει να αλλάξουν τις οργανωτικές και καθιερωμένες ρουτίνες τους για να είναι προετοιμασμένες για πιθανές εξτρεμιστικές επιθέσεις από το εσωτερικό. Η δικαστική εξουσία στη Γερμανία φαίνεται επίσης ευάλωτη. Σε μια Δημοκρατία, ωστόσο, είναι ο εγγυητής της τήρησης των κανονιστικών αξιών. Ακροδεξιά στοιχεία εντός της AfD επικρίνουν επανειλημμένα την ανεξαρτησία της.
Στο κρατίδιο της Θουριγγίας, ήδη χρησιμοποιούν με επιτυχία την πολιτική τους δύναμη για να εμποδίσουν τον διορισμό νέων δικαστών σε βασικές θέσεις. Η επιτυχία στις επερχόμενες εκλογές των κρατιδίων στη Γερμανία το 2026 θα ήταν τελικά απλώς ένα ενδιάμεσο βήμα για την AfD, λέει ο Ντάβιντ Μπέγκριχ σε συνέντευξή του στην DW. «Είναι πολύ σαφές ότι το κόμμα βλέπει τα ανατολικά γερμανικά κρατίδια ως πολιτικό εργαστήριο για να δοκιμάσει πόσο μακριά μπορεί να φτάσει στην αμφισβήτηση της δημοκρατικής κουλτούρας». Ο στόχος, λέει, είναι να αμφισβητήσει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Η θεμελιώδης δημοκρατική συναίνεση του Κέντρου
Η AfD επωφελείται επίσης από το συνεχές άγχος στο οποίο εκτίθεται η κοινωνία: «Βιώνουμε μια συνεχώς αυξανόμενη συχνότητα κρίσεων για τους ανθρώπους και αυτό οδηγεί σε ένα αίσθημα ανασφάλειας που εκτείνεται πολύ πέρα από τον βασικό τομέα πολιτικής δράσης που είναι διαθέσιμος στα κυβερνώντα κόμματα», αναλύει ο Μπέγκριχ. Οι πολιτικοί πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τα συναισθήματα αδυναμίας και κρίσης που έχουν βιώσει οι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια.
Στον αγώνα για μια δημοκρατική κοινωνία, ο Μπέγκριχ επιμένει ότι το ευρύτερο πολιτικό κέντρο της γερμανικής κοινωνίας δεν πρέπει να ξεχαστεί, επειδή στη Γερμανία εξακολουθεί να υπάρχει μια θεμελιώδης δημοκρατική συναίνεση. «Στο συμβουλευτικό μου έργο, βλέπω ότι οι άνθρωποι είναι πράγματι πρόθυμοι να προσεγγίσουν ο ένας τον άλλον και να συνεργαστούν για το κοινό καλό – ξεπερνώντας τις διαφορές στην καθημερινότητά τους».
Η Τερέζα Ντόνερ συμμερίζεται αυτήν την άποψη. Είναι χρόνια βιβλιοπώλης στην πόλη Χάλε αν ντερ Ζάαλε στη Σαξονία-Άνχαλτ. Κι αυτή φοβάται μια νίκη της AfD στις εκλογές. Σε συνέντευξη στην DW, η Ντόνερ εξηγεί: Σε πολωμένες και έντονες εποχές, πρέπει να υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες για κοινό έδαφος και ανταλλαγή, χωρίς να η συζήτηση να περιορίζεται σε πολιτικά στρατόπεδα: «Για παράδειγμα, σε μια ανάγνωση αστυνομικής λογοτεχνίας ή στην κλασική τοπική συγκέντρωση σε μια μπυραρία. Η AfD είναι πολύ επιδέξια στο να γεμίζει το κενό στις αγροτικές περιοχές, όπου όλα καταρρέουν». Για να σταματήσει να εκμεταλλεύεται αυτά τα κενά, όλοι καλούνται τώρα να δράσουν.
Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός
Πηγή: Deutsche Welle
