Του Θεόδωρου Τρύφων
Η προηγούμενη δεκαετία της ύφεσης άφησε βαθύ αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία, επιβραδύνοντας τις παραγωγικές επενδύσεις και δημιουργώντας ένα σημαντικό επενδυτικό κενό. Το 2022, οι επενδύσεις στη χώρα αντιστοιχούσαν στο μόλις 13,7% του ΑΕΠ, έναντι 22,7% στην ευρωζώνη. Η κάλυψη αυτής της διαφοράς αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Αυτό προϋποθέτει στήριξη στους κλάδους που έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό, ενσωματώνουν τεχνολογία, επενδύουν στο ανθρώπινο κεφάλαιο και προσθέτουν αξία στην εθνική παραγωγική βάση.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία εντάσσεται πλήρως σε αυτή την κατηγορία. Με σημαντικά επενδυτικά έργα, συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση του επενδυτικού ελλείμματος. Πρόκειται για έναν στρατηγικό πυλώνα της βιομηχανικής παραγωγής που συνδέεται με την καινοτομία, την ποιότητα και την απασχόληση. Η χώρα διαθέτει 45 φαρμακευτικά εργοστάσια, τα οποία αντιστοιχούν στο 10% της ευρωπαϊκής παραγωγικής ικανότητας, γεγονός που καθιστά την Ελλάδα έναν από τους πέντε σημαντικότερους κόμβους φαρμακευτικής παραγωγής στην Ευρώπη.
Η συμβολή της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας αποτυπώνεται και στην εξαγωγική της δυναμική. Τα ελληνικά φάρμακα εξάγονται σε περίπου 150 χώρες, διασφαλίζοντας σημαντικά έσοδα για την οικονομία και διευρύνοντας τη διεθνή παρουσία της χώρας. Η παραγωγή ακολουθεί τις αυστηρότερες προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενισχύοντας περαιτέρω την αξιοπιστία και την ποιότητα των ελληνικών φαρμακευτικών προϊόντων.
Το συνολικό επενδυτικό πρόγραμμα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει τα 1,8 δισ. ευρώ μέχρι το 2028. Το πρόγραμμα μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την κατασκευή 10 νέων εργοστασίων, με 22 νέες μονάδες παραγωγής και τη δημιουργία 14 ερευνητικών κέντρων. Οι επενδύσεις αυτές έχουν σημαντικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα: σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, η συνολική επίδραση στο ΑΕΠ ισοδυναμεί με το 130% της επενδυτικής δαπάνης, ενώ η ανταποδοτικότητα στο Δημόσιο ανέρχεται στο 22,5%. Επιπλέον, οι επενδύσεις δημιουργούν ποιοτικές θέσεις εργασίας και ενισχύουν τα δημόσια έσοδα.
Πέραν της οικονομικής τους σημασίας, οι επενδύσεις αυτές διασφαλίζουν την επάρκεια της εγχώριας φαρμακευτικής αγοράς. Η υλοποίηση του προγράμματος θα επιτρέψει την κάλυψη έως και του 75% των φαρμακευτικών αναγκών της χώρας, με ποιοτικές και οικονομικά προσιτές θεραπείες. Αυτό σημαίνει καλύτερη θωράκιση του συστήματος υγείας απέναντι σε κρίσεις, βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών και περιορισμό των ελλείψεων.
Ωστόσο, το βασικό εμπόδιο στην ενίσχυση της επενδυτικής δυναμικής είναι η υπερβολική επιβάρυνση του κλάδου μέσω των μηχανισμών rebate και clawback. Πρόκειται για ένα μοναδικό σε ευρωπαϊκό επίπεδο πλαίσιο που υπονομεύει τη βιωσιμότητα εκατοντάδων οικονομικών φαρμάκων. Οι υποχρεωτικές επιστροφές αφαιρούν πολύτιμους πόρους από τις παραγωγικές επενδύσεις, ενώ χωρίς την εξαγωγική δραστηριότητα, πολλές επιχειρήσεις θα είχαν αναγκαστεί να αποσύρουν βασικά σκευάσματα από την αγορά.
Η περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου της φαρμακοβιομηχανίας απαιτεί στοχευμένες παρεμβάσεις πολιτικής:
- Ενίσχυση της χρηματοδότησης του φαρμακευτικού προϋπολογισμού, ώστε να μειωθεί η υπερβολική επιβάρυνση του κλάδου, γεγονός που θα επιτρέπει ακόμη περισσότερες επενδύσεις.
- Επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων για τον έλεγχο της συνταγογράφησης, μέσω της αξιοποίησης ψηφιακών εργαλείων και μηχανισμών ανάλυσης της συνταγογραφικής συμπεριφοράς που εντοπίζουν παρεκκλίσεις και περιορίζουν την αδικαιολόγητη σπατάλη των πόρων.
- Βελτίωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, με διαχειρίσιμη ρύθμιση για την αποπληρωμή των σωρευμένων υποχρεώσεων, επιτρέποντας την ομαλή οικονομική λειτουργία των επιχειρήσεων και κατά συνέπεια τη διασφάλιση των κρατικών εσόδων.
- Καθιέρωση μόνιμου πλαισίου επενδυτικών κινήτρων. Το μέτρο του συμψηφισμού clawback με επενδύσεις απεδείχθη ιδιαίτερα επιτυχές, οδηγώντας μόνο στην πρώτη περίοδο στην κατάθεση ~60 επενδυτικών προτάσεων. Κατά συνέπεια, απαιτείται η μονιμοποίηση του μηχανισμού των συμψηφισμών καθώς και η διεύρυνση του σχετικού κινήτρου ώστε να καλύπτεται το σύνολο των επενδύσεων, λαμβάνοντας υπόψη τον κατά κανόνα μακροπρόθεσμο ορίζοντα του επενδυτικού σχεδιασμού.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς και ανταγωνιστικούς κλάδους της εγχώριας παραγωγής. Οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται σήμερα είναι στρατηγικής σημασίας όχι μόνο για την οικονομία, αλλά και για τη δημόσια υγεία. Η ολοκλήρωση του επενδυτικού προγράμματος μπορεί να καταστήσει την Ελλάδα σημείο αναφοράς για τη φαρμακευτική έρευνα και παραγωγή στη ΝΑ Ευρώπη, ένας στόχος ρεαλιστικός και απόλυτα εφικτός.
* Ο Θεόδωρος Τρύφων είναι Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ELPEN
Πηγή: skai.gr
