Σε μια περίοδο που η Ευρώπη επιζητά την αναζωογόνηση της οικονομίας της, η φαρμακευτική βιομηχανία αναδεικνύεται σε σημαντικό αρωγό της όλης προσπάθειας. Κι αυτό γιατί, πέρα από την αναντικατάστατη συμβολή της στην ευημερία της ηπείρου και των πολιτών της, συνεισφέρει καταλυτικά τόσο στην οικονομική ανάπτυξη όσο και την απασχόληση.
Η φαρμακοβιομηχανία που βασίζεται στην έρευνα μπορεί επομένως να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην επαναφοράς της Ευρώπης σε τροχιά ανάπτυξης και στη διασφάλιση της μελλοντικής ανταγωνιστικότητάς της, σε μια αναπτυσσόμενη παγκόσμια οικονομία.
Το 2024, η φαρμακοβιομηχανία επένδυσε περίπου 55 δισ. ευρώ στην Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) στην Ευρώπη. Απασχολεί άμεσα περίπου 950.000 άτομα και δημιουργεί περίπου τρεις φορές περισσότερες θέσεις εργασίας έμμεσα από ό,τι άμεσα, σύμφωνα με την έκθεση που εκπόνησε η PwC για το οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα της φαρμακευτικής βιομηχανίας στην Ευρώπη, τον Νοέμβριο του 2024.
Σύμφωνα δε με τα στοιχεία της Eurostat, η φαρμακευτική βιομηχανία είναι ο τομέας υψηλής τεχνολογίας με την υψηλότερη προστιθέμενη αξία ανά απασχολούμενο, σημαντικά υψηλότερη από τη μέση προστιθέμενη αξία των βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας και μεταποίησης.
Η φαρμακευτική βιομηχανία είναι επίσης ο τομέας με τον υψηλότερο λόγο επενδύσεων σε Έρευνα και Ανάπτυξη προς καθαρές πωλήσεις. Σύμφωνα με τα Αποτελέσματα Βιομηχανικών Επενδύσεων σε Ε&Α της ΕΕ για το 2024, οι βιομηχανίες υγείας επένδυσαν περίπου 258,1 δισ. ευρώ σε Ε&Α το 2023, ποσό που αντιστοιχεί στο 20,5% των συνολικών επιχειρηματικών δαπανών για Ε&Α παγκοσμίως.
Ωστόσο, ο τομέας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Εκτός από τα πρόσθετα κανονιστικά εμπόδια και το κλιμακούμενο κόστος Έρευνας και Ανάπτυξης, ο τομέας συνεχίζει να πλήττεται από τον αντίκτυπο των μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας που εισήγαγαν οι κυβερνήσεις σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης από το 2010.
Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την επί σειρά ετών ισχυρή κυριαρχία των ΗΠΑ στην αγορά οδήγησε σε σημαντική μετατόπιση της οικονομικής και ερευνητικής δραστηριότητας προς τις ΗΠΑ κατά τις περιόδους 1995-2005 και 2015-2020, μια τάση που έχει κάπως επιβραδυνθεί μετά την πανδημία COVID, όπως σημειώνει η EFPIA.
Πλέον, όμως η Ευρώπη αντιμετωπίζει αυξανόμενο ανταγωνισμό και από τις αναδυόμενες οικονομίες: η ταχεία ανάπτυξη της αγοράς και τα ερευνητικά περιβάλλοντα σε χώρες όπως η Κίνα συμβάλλουν στη μετακίνηση οικονομικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων σε μη ευρωπαϊκές αγορές, γεγονός που αναδεικνύει το μέγεθος της πρόκλησης που καλείται να αντιμετωπίσει η ήπειρος.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με την EFPIA, το 2024, η Κίνα ξεπέρασε τόσο τις ΗΠΑ όσο και την Ευρώπη ως δημιουργούς νέων δραστικών ουσιών που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στην παγκόσμια αγορά.
Το 2024, από τα συνολικά 81 νέα μόρια που αναπτύχθηκαν, 28 προέρχονταν από κινεζικές εταιρείες (συμπεριλαμβανομένου του Χονγκ Κονγκ), ενώ 25 και 18 αντίστοιχα προέρχονταν από εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Κατά την περίοδο 2019-2024, δε, οι αγορές της Βραζιλίας, της Κίνας και της Ινδίας σημείωσαν άνοδο κατά 14,3%, 2,2% και 9,5% αντίστοιχα, σε σύγκριση με τη μέση αύξηση αγοράς κατά 7,9% που παρουσίασαν οι πέντε κορυφαίες αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αύξηση 9,8% που κατέγραψε η αγορά των ΗΠΑ (πηγή: IQVIA MIDAS, Μάιος 2025).
Το 2024, μάλιστα, η Βόρεια Αμερική αντιπροσώπευε το 54,8% των εκτιμώμενων παγκόσμιων πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων, σε σύγκριση με μόλις 22,7% που αντιπροσώπευε η Ευρώπη. Σύμφωνα επίσης με την IQVIA (MIDAS, Μάιος 2025), το 66,9% των πωλήσεων νέων φαρμάκων που κυκλοφόρησαν κατά την περίοδο 2019-2023 πραγματοποιήθηκαν στην αγορά των ΗΠΑ, σε σύγκριση με 15,8% στην ευρωπαϊκή αγορά (στις πέντε κορυφαίες αγορές).
Ο δε κατακερματισμός της ευρωπαϊκής φαρμακευτικής αγοράς έχει οδηγήσει σε ένα επικερδές παράλληλο εμπόριο. Αυτό δεν ωφελεί ούτε την κοινωνική ασφάλιση ούτε τους ασθενείς, ενώ στερεί από τη βιομηχανία πρόσθετους πόρους για τη χρηματοδότηση της Έρευνας και Ανάπτυξης και οδηγεί σε διαταραχές του εφοδιασμού σε αρκετές μικρότερες αγορές. Το παράλληλο εμπόριο εκτιμάται ότι ανήλθε σε 6,497 δισ. ευρώ (αξία σε τιμές εργοστασίου) το 2023.
Πηγή: skai.gr
