Του Νικόλα Μπάρδη
Η Μικρή και η Μεγάλη Πρέσπα είναι μία απείρου κάλλους λιμναία περιοχή στο βορειοδυτικό τμήμα της Ελλάδας, και ένα σπουδαίο οικοσύστημα, που φιλοξενεί πολλά είδη της άγριας ζωής. Οι δύο λίμνες περιβάλλονται από μεγάλους ορεινούς όγκους, επικοινωνούν υπόγεια μεταξύ τους, και η Μεγάλη Πρέσπα επικοινωνεί υπόγεια με τη λίμνη της Οχρίδας, με αποτέλεσμα η στάθμη των υδάτων συχνά να μεταβάλλεται.
Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία λόγω της κλιματικής αλλαγής, των μειωμένων βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων στην περιοχή, η στάθμη και στις δύο λίμνες έχει μειωθεί δραματικά, με αποτέλεσμα το τοπίο να έχει αλλάξει άρδην, συγκριτικά μ’ αυτό που ήταν στις αρχές του 2000. Ενδεικτικά αναφέρουμε, πως το κομμάτι της Μικρής Πρέσπας που ανήκε στη γειτονική Αλβανία έχει πλέον εξαφανιστεί…
Η κάμερα του Όπου Υπάρχει Ελλάδα κάνοντας ένα ενδιαφέρον οδοιπορικό στη Δυτική Μακεδονία, συνομίλησε με τους κατοίκους της περιοχής των Πρεσπών, και κατέγραψε την σημερινή εικόνα του σπουδαίου αυτού λιμναίου οικοσυστήματος. Όπως λένε και οι ίδιοι χαρακτηριστικά, από πέρυσι η στάθμη και στις δύο λίμνες έχει υποχωρήσει 1,5 με 2 μέτρα, με αποτέλεσμα τα μέχρι πρότινος λιμανάκια που είχαν κατασκευαστεί στις όχθες για τις βάρκες των ψαράδων, πλέον να είναι άχρηστα, ενώ οι ντόπιοι «παρκάρουν» τις βάρκες τους στη στεριά. Ακόμη, τα τελευταία χρόνια οι λίμνες γέμισαν με φύκια, και ο βυθός έχει μεταβληθεί ουσιαστικά, ενώ η ιχθυοπανίδα έχει μειωθεί στο 80%! Αυτό έχει επηρεάσει φυσικά τους ψαράδες της λίμνης που ζουν και βιοπορίζονται από αυτή.
Και επειδή, ως γνωστόν, όλα είναι μία αλυσίδα, η έλλειψη ψαριών είναι αισθητή και στις ταβέρνες της περιοχής, που αρχίζουν σιγά σιγά να αλλάζουν το μενού τους, ενώ η πτώση των υδάτων έχει επηρεάσει σημαντικά και τις τουριστικές βαρκάδες στη Μεγάλη Πρέσπα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Ασκηταριό της Παναγίας Ελεούσας, το πιο ιστορικό από τα πολλά εκκλησάκια της Μεγάλης Πρέσπας, που βρίσκεται χτισμένο μέσα σε μία σπηλιά, η οποία ήταν προσβάσιμη μόνο με βάρκα από τη λίμνη. Πλέον τα νερά έχουν υποχωρήσει τόσο πολύ, που οι βάρκες δεν μπορούν να το προσεγγίσουν. Το σκηνικό στις λίμνες αλλάζει με τρομακτικούς ρυθμούς, και οι ντόπιοι αλλά και οι επιχειρηματίες εκφράζουν τις ανησυχίες τους, και σκέφτονται πως μπορούν να αναστρέψουν αυτήν την κατάσταση, για να μην σβήσουν οι λίμνες από τον χάρτη, και συνακόλουθα η ζωή γύρω τους.
Μία βόλτα εκεί σήμερα είναι αρκετή για να εντοπίσεις τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στις όχθες και των δύο λιμνών. Οι βάρκες βρίσκονται πολλά μέτρα μέσα στην στεριά, οι προβλήτες στέκονται ανεκμετάλλευτες και αχρείαστες σε αποξηραμένες γωνιές στο παραλίμνιο, και τα φύκια είναι πλέον ορατά απ’ έξω με γυμνό μάτι. Κάποτε οι ψαράδες στις Πρέσπες έβγαζαν ημερησίως περίπου 25 – 30 κιλά ψάρια, και σήμερα με το ζόρι βγάζουν 5 και κάνουν τον σταυρό τους. Οι περισσότεροι από αυτούς ψάχνουν και άλλες δραστηριότητες, για να ενισχύσουν το εισόδημά τους, καθώς πλέον δεν μπορούν να βιοποριστούν αξιοπρεπώς αποκλειστικά και μόνο από το ψάρεμα.
Κι αυτό που για εμάς που είμαστε πολύ μακριά φαίνεται σαν ένα τρομακτικό σενάριο, γι’ αυτούς τους ανθρώπους, που ζουν και εργάζονται εκεί, είναι η σκληρή πραγματικότητα. Η κλιματική κρίση είναι εδώ, είναι ορατή και οι συνέπειές της δεν θα αφήσουν κανέναν ανεπηρέαστο. Το κράτος οφείλει να προετοιμαστεί κατάλληλα, να λάβει τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και να δράσει καταλυτικά, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο, πριν να είναι πολύ αργά. Η σημερινή εικόνα των Πρεσπών κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Ας μην τον αγνοήσουμε…
Πηγή: skai.gr














