Η μεταμόρφωση του Αλ Σάρα: Από τζιχαντιστής, ηγέτης της Συρίας και συνομιλητής του Τραμπ

Ο Αχμέντ αλ Σάρα έγινε από μαχητής της αλ Κάιντα πρόεδρος της Συρίας, σε μια πρωτοφανή πολιτική αναρρίχηση, επιστέγασμα της οποίας αποτέλεσε η σημερινή του συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Η συνάντηση αυτή στη Σαουδική Αραβία αποτελεί ορόσημο στην καριέρα του Αλ Σάρα, ο οποίος εντάχθηκε στην αλ Κάιντα στο Ιράκ γύρω στο 2003 -περίοδο της αμερικανικής εισβολής στη χώρα- και πέρασε χρόνια σε αμερικανική φυλακή προτού επιστρέψει στη Συρία για να πάρει μέρος στην εξέγερση εναντίον του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

Η συνάντηση, μετά τη χθεσινή αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Ρεπουμπλικάνου περί άρσης των αμερικανικών κυρώσεων εις βάτος της Συρίας, προσφέρει μεγάλη ώθηση στον Αλ Σάρα καθώς προσπαθεί να ελέγξει την κατακερματισμένη χώρα και να δώσει ώθηση στην οικονομία της, με τον Τραμπ να δηλώνει έτοιμος να εξομαλύνει τις σχέσεις της Ουάσινγκτον με τη Δαμασκό.

Ο Σάρα πήρε την εξουσία αφού οι ισλαμιστές μαχητές του εξαπέλυσαν επίθεση από το προπύργιό τους στη βορειοδυτική Συρία στο τέλος του 2024 και ανέτρεψαν τον Άσαντ.

Για καιρό ήταν γνωστός ως Αμπού Μοχάμαντ αλ Τζολάνι, το όνομα που είχε ως διοικητής του Μετώπου αλ Νούσρα, μιας ισλαμιστικής οργάνωσης που μαχόταν κατά του Άσαντ και επί χρόνια ήταν το παρακλάδι της αλ Κάιντα στη Συρία.

Ο Αλ Σάρα διέκοψε τους δεσμούς του με την αλ Κάιντα το 2016, δηλώνοντας ότι η οργάνωσή του είναι μέρος της συριακής επανάστασης και όχι του παγκόσμιου τζιχαντιστικού κινήματος.

Από τον Δεκέμβριο του 2024, όταν έγινε ο ντε φάκτο ηγέτης της Συρίας, ο αλ-Σάρα άλλαξε τη στολή παραλλαγής και υιοθέτησε τα κοστούμια. Υποσχέθηκε εξάλλου να καταργήσει το βίαιο αστυνομικό κράτος του Άσαντ με μια συμπεριληπτική και δίκαιη διακυβέρνηση.

Μεταξύ των προτεραιοτήτων του, όπως τις παρουσίασε, είναι η επανένωση της Συρίας, η ανάκαμψη της οικονομίας της, που έχει πληγεί ιδιαίτερα από τις κυρώσεις, και η ένταξη των ένοπλων ομάδων υπό τον έλεγχο των επίσημων αρχών.

Την κυβέρνησή του στηρίζουν ιδιαίτερα η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ.

Ωστόσο, ο Αλ Σάρα δυσκολεύεται να πετύχει τους στόχους του, καθώς ένοπλες ομάδες έχουν διατηρήσει τα όπλα τους, οι κυρώσεις εις βάρος της Συρίας παραμένουν σε ισχύ και οι φόνοι μελών θρησκευτικών μειονοτικών ομάδων τις κάνουν να ανησυχούν για τη διακυβέρνησή του.

Το Ισραήλ, που θεωρεί ότι ο Αλ Σάρα παραμένει τζιχαντιστής, έχει κηρύξει τη νότια Συρία εκτός του ελέγχου των δυνάμεών του. Επεσήμανε εξάλλου ότι ένα πλήγμα στις 2 Μαΐου εναντίον του προεδρικού μεγάρου στη Δαμασκό ήταν προειδοποίηση ότι δεν θα αφήσει τις συριακές δυνάμεις να αναπτυχθούν νότια της πρωτεύουσας και ότι δεν θα επιτρέψει οποιαδήποτε απειλή εις βάρος της μειονότητας των Δρούζων.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Αλ Σάρα έγιναν εμφανείς τον Μάρτιο όταν ένοπλοι ισλαμιστές σκότωσαν εκατοντάδες άμαχους αλαουίτες, τη θρησκευτική μειονότητα στην οποία ανήκει και ο Άσαντ.

Οι επιθέσεις αυτές ενέτειναν τους φόβους για τις τζιχαντιστικές ρίζες των νέων ηγετών της Συρίας, παρά τις δεσμεύσεις του Αλ Σάρα. Οι ανησυχίες αυτές αυξήθηκαν όταν παρουσιάστηκε το προσωρινό Σύνταγμα της χώρας με το οποίο ο Αλ Σάρα συγκέντρωνε μεγάλη εξουσία.

Σαρία

Ο Αλ Σάρα έχει χαρακτηρίσει την ήττα Άσαντ «θεόσταλτη νίκη».

Μέχρι τώρα έχει αποφύγει να απαντήσει αν θεωρεί πως θα πρέπει να εφαρμόζεται στη Συρία ο ισλαμικός νόμος (σαρία), λέγοντας ότι αυτό θα το αποφασίσουν οι ειδικοί. Το προσωρινό Σύνταγμα της Συρίας έχει ενισχύσει τον ρόλο της σαρία.

Ο Αλ Σάρα επικαλέστηκε τη νομιμότητα που κέρδισε από την επανάσταση για να ανακηρυχθεί μεταβατικός πρόεδρος της χώρας, ενώ τονίζει ότι θα πραγματοποιηθούν εκλογές, αν και εξηγεί ότι χρειάζονται έως και πέντε χρόνια για να οργανωθούν σωστά.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Reuters από το προεδρικό μέγαρο ο Αλ Σάρα υπογράμμισε την πρόθεσή του να γυρίσει σελίδα από την προεδρία Άσαντ.

«Το στήθος μου σφίγγεται μέσα στο μέγαρο αυτό. Καταπλήσσομαι από το πόσο κακό εναντίον της κοινωνίας πήγαζε από κάθε γωνιά του», επεσήμανε.

Ο Αλ Σάρα γεννήθηκε στη Σαουδική Αραβία, όπου πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του προτού πάει στη Συρία. Ο πατέρας του ήταν Άραβας εθνικιστής, μια ιδεολογία αντίθετη με αυτή του Αλ Σάρα.

Σε συνέντευξή του το 2021 στο πρόγραμμα Frontline στο αμερικανικό PBS ο Αλ Σάρα εξήγησε ότι επηρεάστηκε από τη δεύτερη παλαιστινιακή ιντιφάντα, που ξεκίνησε το 2000.

Επέστρεψε στη Συρία από το Ιράκ όταν ξεκίνησε η εξέγερση εναντίον του Άσαντ, το 2011, αφού τον έστειλε ο Αμπού Όμαρ αλ Μπαγκντάντι επικεφαλής του Ισλαμικού Κράτους, που συνδεόταν με την αλ Κάιντα, για να ενισχύσει την παρουσία της οργάνωσης εκεί.

Οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν τρομοκράτη τον Α Σάρα το 2013 επισημαίνοντας ότι η αλ Κάιντα στο Ιράκ του ανέθεσε την ανατροπή Άσαντ και την επιβολή της σαρία στη Συρία. Σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, το Μέτωπο Νούσρα πραγματοποίησε επιθέσεις αυτοκτονίας που κόστισαν τη ζωή σε αμάχους και είχε υιοθετήσει μια βίαιη δογματική ιδεολογία.

Ο Αλ Σάρα έδωσε την πρώτη του μεγάλη συνέντευξη το 2013. Τότε είχε καλυμμένο το πρόσωπό του με ένα μαντίλι και είχε στραμμένη την πλάτη του στην κάμερα. Είχε δηλώσει στο Al Jazeera ότι η Συρία θα πρέπει να κυβερνηθεί με βάση τον ισλαμικό νόμο.

Αντίθετα, στη συνέντευξή του στο Frontline εμφανίστηκε να κοιτά την κάμερα, φορώντας πουκάμισο και σακάκι. Εκτίμησε ότι ο χαρακτηρισμός «τρομοκράτης» είναι άδικος και τόνισε ότι είναι αντίθετος στον φόνο αθώων ανθρώπων.

Όταν του ζητήθηκε η άποψή του για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ σημείωσε ότι, όταν συνέβησαν, οποιοσδήποτε στον αραβικό κόσμο έλεγε ότι «δεν τον χαροποίησαν, θα σας έλεγε ψέματα διότι οι άνθρωποι ένιωθαν αδικία λόγω της αμερικανικής υποστήριξης προς τους σιωνιστές, των πολιτικών τους έναντι των μουσουλμάνων εν γένει και της ξεκάθαρης και ισχυρής υποστήριξή στους προς τους τυράννους στην περιοχή».

Όμως, πρόσθεσε ο Αλ Σάρα, «σίγουρα οι άνθρωποι λυπούνται για τον φόνο αθώων».

Σύμφωνα με τον ίδιο, το Μέτωπο Νούσρα δεν αποτέλεσε ποτέ απειλή για τη Δύση.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ