Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε συνομιλίες με σειρά χωρών για τη δημιουργία διεθνούς δύναμης που θα αναπτυχθεί στη μεταπολεμική Γάζα, με στόχο τη σταθεροποίηση της περιοχής. Το σχέδιο αναμένεται να παρουσιαστεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Axios.
Η κατάρρευση της εκεχειρίας την Τρίτη ανέδειξε πόσο εύθραυστη παραμένει η ειρήνη, ενώ η διεθνής δύναμη σταθεροποίησης (International Stabilization Force – ISF) που προβλέπεται στο σχέδιο του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, εγείρει δύσκολα πολιτικά ερωτήματα για το Ισραήλ, τη Χαμάς και τις χώρες που εξετάζουν το ενδεχόμενο να στείλουν στρατεύματα.
Όπως δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος, η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ (CENTCOM) έχει αναλάβει τη σύνταξη του σχεδίου, το οποίο προβλέπει τη σύσταση νέας παλαιστινιακής αστυνομικής δύναμης, που θα εκπαιδευτεί και θα ελεγχθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αίγυπτο και την Ιορδανία και θα συνεργάζεται με στρατεύματα από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες.
Πηγές που συμμετέχουν στη διαδικασία ανέφεραν ότι χώρες όπως η Ινδονησία, το Αζερμπαϊτζάν, η Αίγυπτος και η Τουρκία έχουν εκφράσει διάθεση να συνεισφέρουν στρατεύματα, ενώ άλλες χώρες εξέφρασαν επιφυλάξεις προς την Ουάσινγκτον, λόγω της εύθραυστης και χαοτικής κατάστασης ασφαλείας στη Γάζα.
«Αν δεν υπάρξει μια αξιόπιστη μορφή ασφάλειας και διακυβέρνησης στη Γάζα που να έχει την αποδοχή του Ισραήλ, θα παγιδευτούμε σε μια κατάσταση όπου το Ισραήλ θα συνεχίζει να επιτίθεται διαρκώς», προειδοποίησε μία από τις πηγές που συμμετέχουν στον σχεδιασμό.
Σύμφωνα με το σχέδιο των 20 σημείων του Τραμπ, η ανάπτυξη της ISF αποτελεί προϋπόθεση για την περαιτέρω αποχώρηση του Ισραήλ από το περίπου 50% του εδάφους της Γάζας που εξακολουθεί να ελέγχει. Η δύναμη αναμένεται να εστιάσει στην ασφάλεια των συνόρων της Γάζας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο και στην αποτροπή λαθρεμπορίου όπλων.
Ωστόσο, όλα εξαρτώνται από τη στάση της Χαμάς – αν θα δεχθεί να παραδώσει την εξουσία και τουλάχιστον μέρος του οπλισμού της.
Κύκλοι στη δεξιά πτέρυγα του Ισραήλ και των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι η οργάνωση δεν πρόκειται να το πράξει οικειοθελώς, γεγονός που θα καταστήσει αναπόφευκτη την επανέναρξη του πολέμου. Οι μαζικοί και φονικοί ισραηλινοί βομβαρδισμοί στη Ράφα την Τρίτη, σε απάντηση σε φερόμενη επίθεση της Χαμάς, ενίσχυσαν αυτήν την εκτίμηση.
Αμερικανοί αξιωματούχοι, ωστόσο, δηλώνουν ότι επιδιώκουν πάση θυσία να αποφύγουν την επανάληψη των εχθροπραξιών, θεωρώντας τη διεθνή δύναμη σταθεροποίησης (ISF) κρίσιμο κομμάτι της λύσης, αλλά όχι κάτι που μπορεί να επισπευσθεί. «Είναι προτιμότερο να κινηθούμε αργά και σωστά, γιατί δεν θα έχουμε δεύτερη ευκαιρία», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ στο Axios.
Η συγκρότηση της ISF αποτέλεσε κεντρικό θέμα στις πρόσφατες επαφές των απεσταλμένων του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ, καθώς και του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς και του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, κατά τις επισκέψεις τους στο Ισραήλ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Ο Κούσνερ και ο Γουίτκοφ είχαν εκτενείς διαβουλεύσεις πριν από δύο εβδομάδες με ανώτερους Ισραηλινούς στρατιωτικούς αξιωματούχους για να ακούσουν τις απόψεις τους.
Σύμφωνα με ανώτερο Ισραηλινό αξιωματούχο, η αμερικανική πλευρά παρουσίασε τις ιδέες της σχετικά με το μέγεθος της δύναμης, ενώ το Ισραήλ τόνισε ότι η ουσία δεν είναι ο αριθμός, αλλά η νομιμοποίηση της δύναμης από τον τοπικό πληθυσμό και η προθυμία της να πολεμήσει αν χρειαστεί.
«Οι Ισραηλινοί είναι νευρικοί και δύσπιστοι, επειδή αυτή τη φορά δεν έχουν τον έλεγχο και δεν κρατούν τα χαρτιά», δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος. «Τους είπαμε: ας δημιουργήσουμε τις σωστές συνθήκες και ας δούμε αν η Χαμάς είναι πράγματι έτοιμη για λύση».
Οι επιφυλάξεις του Ισραήλ για τη συμμετοχή της Τουρκίας
Λίγες χώρες είναι διατεθειμένες να στείλουν στρατεύματα που θα πολεμήσουν τη Χαμάς ή να βρεθούν στη γραμμή πυρός ανάμεσα στη Χαμάς και τις αντίπαλες παλαιστινιακές οργανώσεις ή ακόμη και μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ.
Η Τουρκία έχει εκφράσει διάθεση συμμετοχής στη διεθνή δύναμη, ωστόσο το Ισραήλ αντιτίθεται σε οποιαδήποτε τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Γάζα. Παρ’ όλα αυτά, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιθυμούν την εμπλοκή της Άγκυρας, μαζί με το Κατάρ και την Αίγυπτο, θεωρώντας ότι οι τρεις χώρες «είναι οι πιο κατάλληλες για να πείσουν τη Χαμάς να συναινέσει και να τηρήσει τη συμφωνία», όπως δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.
«Οι Τούρκοι βοήθησαν σημαντικά στην επίτευξη της συμφωνίας για τη Γάζα και οι επιθέσεις του Νετανιάχου εναντίον της Τουρκίας υπήρξαν εξαιρετικά αντιπαραγωγικές», ανέφερε η ίδια πηγή. «Γνωρίζουμε τις ισραηλινές ανησυχίες και εργαζόμαστε για να διαμορφώσουμε μια λύση που θα εξασφαλίζει σταθερότητα και θα είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές», πρόσθεσε.
Κεντρικός στόχος αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με πηγή που συμμετέχει άμεσα στη διαδικασία, είναι να εξασφαλιστεί η συγκατάθεση της Χαμάς για την ανάπτυξη της διεθνούς δύναμης.
«Αν εισέλθεις σε ένα περιβάλλον όπου η Χαμάς σε βλέπει ως δύναμη κατοχής, τα πράγματα θα είναι δύσκολα. Αν όμως συναινέσει, η κατάσταση αλλάζει», είπε η πηγή.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, η ISF δεν θα χρειαστεί να πολεμήσει τη Χαμάς, αλλά να επιβάλει την ειρήνη και να αντιμετωπίσει μόνο ομάδες που επιχειρούν να τη διαταράξουν.
Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν, πάντως, ότι -όπως ήταν αναμενόμενο- η Χαμάς εκμεταλλεύεται την εκεχειρία για να ανασυνταχθεί και να ενισχύσει τον έλεγχό της στη Γάζα.
Αμερικανοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι η τρέχουσα κατάσταση στο πεδίο, με τα σύνορα με την Αίγυπτο κλειστά και το Ισραήλ να εξακολουθεί να ελέγχει περίπου το μισό της Γάζας, περιορίζει σημαντικά τη δυνατότητα της Χαμάς να επανεξοπλιστεί και να ανασυγκροτηθεί. «Η Χαμάς έχει πλέον πολύ μικρό περιθώριο κινήσεων», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ.
Κατά τους Αμερικανούς και Ισραηλινούς αξιωματούχους, η οργάνωση βρίσκεται στην πιο αδύναμη θέση των τελευταίων είκοσι ετών και δέχεται ασφυκτικές πιέσεις από αραβικές και μουσουλμανικές χώρες να παραιτηθεί από την εξουσία, να αφοπλιστεί και να συνεργαστεί με το ειρηνευτικό σχέδιο του προέδρου Τραμπ.
Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε ότι η Αίγυπτος, το Κατάρ και η Τουρκία ενημέρωσαν την Ουάσινγκτον πως η Χαμάς ενδέχεται να αποδεχθεί την ανάπτυξη της διεθνούς δύναμης ISF. Βάσει των συζητήσεων με εκπροσώπους της οργάνωσης, οι διαμεσολαβητές θεωρούν ότι η Χαμάς θα μπορούσε να συμφωνήσει η ISF να παρακολουθεί τα σύνορα και ενδεχομένως να αναλαμβάνει αποστολές εντός της Γάζας.
Ωστόσο, κρίσιμο ζήτημα παραμένει η παροχή εγγυήσεων αμνηστίας για τους μαχητές της Χαμάς. «Η οργάνωση πρέπει να πιστέψει ότι τα μέλη της δεν θα διωχθούν ή σκοτωθούν την επόμενη μέρα από την ISF ή από Παλαιστίνιους αντιπάλους τους», τόνισε Αμερικανός αξιωματούχος.
Σύμφωνα με συμβούλους του προέδρου Τραμπ, είναι σημαντικό «να μη δοθεί στη Χαμάς καμία δικαιολογία να αρνηθεί το σχέδιο», αν και παραδέχονται ότι ενδέχεται να μην συναινέσει τελικά.
Σε αυτή την περίπτωση, η ISF θα αναπτυχθεί αρχικά στο νότιο τμήμα της Γάζας, όπου η Χαμάς δεν έχει επιχειρησιακό έλεγχο, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ζώνη ασφαλείας για την ανοικοδόμηση.
Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν επίσης ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη σύνταξη ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που θα στηρίζει πολιτικά και νομικά την ISF, παρέχοντας το απαραίτητο διεθνές πλαίσιο για τη συμμετοχή στρατευμάτων από τρίτες χώρες.
Το ψήφισμα, ωστόσο, δεν θα μετατρέπει την ISF σε ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ, επιτρέποντας στις Ηνωμένες Πολιτείες να διατηρήσουν τον έλεγχο και την επιρροή επί των επιχειρήσεων, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τη διαδικασία.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι οι κρίσιμες αποφάσεις για τη δομή και τη σύνθεση της ISF αναμένεται να ληφθούν τις επόμενες ημέρες και να παρουσιαστούν στο Ισραήλ και τις χώρες που εξετάζουν τη συμμετοχή τους μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Όπως δήλωσε αξιωματούχος που εμπλέκεται στον σχεδιασμό, οι ΗΠΑ επιδιώκουν να αντλήσουν διδάγματα από τις αποτυχίες προηγούμενων ειρηνευτικών αποστολών, όπως στον Λίβανο και στο Αφγανιστάν.
«Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από τις χώρες της περιοχής να συμμετάσχουν στην ISF. Καμία δεν έχει απορρίψει το σχέδιο, όλες αναμένουν να δουν την τελική του μορφή», δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.
Άλλη πηγή που συμμετέχει στις διαβουλεύσεις αναγνώρισε τον υψηλό βαθμό δυσπιστίας απέναντι στο σχέδιο. «Όποιος γνωρίζει την ιστορία αυτής της σύγκρουσης, δεν μπορεί να πιστεύει ότι οι πιθανότητες επιτυχίας είναι μεγάλες. Θα έπρεπε να είσαι τρελός για να μην είσαι σκεπτικιστής», είπε. «Αλλά, την ίδια στιγμή, κανείς δεν θέλει να βρεθεί απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ».
Πηγή: skai.gr
