Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν θα πραγματοποιήσει σήμερα μια σπάνια επίσκεψη στην Τουρκία, ορκισμένο εχθρό της χώρας του, ένα ταξίδι το οποίο το Γερεβάν χαρακτήρισε ιστορικό βήμα προς την ειρήνευση στην περιοχή.
«Πρόκειται για μια ιστορική επίσκεψη διότι θα είναι η πρώτη φορά που ένας ηγέτης της Δημοκρατίας της Αρμενίας αυτού του επιπέδου μεταβαίνει στην Τουρκία» δήλωσε ο πρόεδρος του αρμένικου κοινοβουλίου Αλέν Σιμονιάν.
«Θα συζητηθούν όλα τα περιφερειακά ζητήματα» κατά την επίσκεψη αυτή του Πασινιάν, η οποία πραγματοποιείται έπειτα από πρόσκληση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, διευκρίνισε ο ίδιος.
Η Αρμενία και η Τουρκία δεν έχουν αποκτήσει διπλωματικές σχέσεις και τα σύνορά τους παραμένουν κλειστά από τη δεκαετία του 1990.
Οι διμερείς σχέσεις είναι εξάλλου τεταμένες λόγω της μαζικής σφαγής Αρμενίων επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Η Αρμενία – σύμφωνα με την οποία έως 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν από το 1915 ως το 1916—χαρακτηρίζει τις ωμότητες αυτές γενοκτονία, την οποία αναγνωρίζουν μέχρι στιγμής 34 χώρες. Από την πλευρά της η Τουρκία απορρίπτει τον όρο αυτό και εκτιμά τον αριθμό των νεκρών Αρμένιων σε 300.000 με 500.000.
Πιο πρόσφατα η Τουρκία υποστήριξε τον σύμμαχό της Αζερμπαϊτζάν στη σύγκρουσή του με την Αρμενία για τον έλεγχο του Καραμπάχ.
Το Καραμπάχ αναγνωρίζεται διεθνώς ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν, όμως επί τρεις δεκαετίες ελεγχόταν από αυτονομιστές Αρμένιους. Το Μπακού ανακατέλαβε εν μέρει τον έλεγχο του θύλακα σε έναν πόλεμο το φθινόπωρο του 2020. Τον Σεπτέμβριο του 2023 έπειτα από μια στρατιωτική επιχείρηση αστραπή, το Καραμπάχ πέρασε πλήρως στον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν, ενώ τον θύλακα αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν περισσότεροι από 100.000 Αρμένιοι.
Χθες Πέμπτη ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ επισκέφθηκε την Τουρκία για συνομιλίες με τον Ερντογάν, στη διάρκεια των οποίων χαρακτήρισε τη συνεργασία Μπακού- Άγκυρας «σημαντικό παράγοντα όχι μόνο σε περιφερειακό επίπεδο αλλά και σε παγκόσμιο».
Από την πλευρά του ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε την ευχή του «να αποκατασταθεί η ειρήνη μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας».
Αρμένιος διπλωμάτης δήλωσε ότι ο Πασινιάν και ο Ερντογάν θα συζητήσουν σήμερα τις προσπάθειες για την υπογραφή πλήρους ειρήνευσης μεταξύ του Γερεβάν και του Μπακού, καθώς και για τις επιπτώσεις για την περιοχή του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν.
Σύμφωνα με τον Αλέν Σιμονιάν, «ο κίνδυνος πολέμου (με το Αζερμπαϊτζάν) είναι αυτή τη στιγμή ελάχιστος και πρέπει να εργαστούμε για να τον εξαλείψουμε εντελώς».
Παράλληλα διαβεβαίωσε ότι η επίσκεψη Πασινιάν στην Τουρκία αποτελεί «ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση».
Τον Μάρτιο, Μπακού και Γερεβάν είχαν ανακοινώσει ότι συμφώνησαν σε «μια ειρηνευτική συμφωνία», αλλά ακόμη αυτή δεν έχει υπογραφεί, καθώς το Αζερμπαϊτζάν παρουσίασε έναν κατάλογο όρων και ζητεί από την Αρμενία να τους εφαρμόσει προτού δεχθεί να επικυρώσει τη συμφωνία.
Σε αυτό το διπλωματικό πλαίσιο ο Πασινιάν επιδιώκει να εξομαλύνει τις σχέσεις της χώρας του με την Τουρκία.
Νωρίτερα φέτος ο Αρμένιος πρωθυπουργός είχε ανακοινώσει ότι το Γερεβάν θα τερματίσει την εκστρατεία του για τη διεθνή αναγνώριση ως γενοκτονίας της σφαγής των Αρμενίων, μια μεγάλη υποχώρηση έναντι της Τουρκία που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στη χώρα του.
Το 2023 ο Πασινιάν παρέστη στην τελετή ορκωμοσίας του Ερντογάν, η μοναδική του επίσκεψη στην Τουρκία ως σήμερα.
Άγκυρα και Γερεβάν όρισαν στα τέλη του 2021 ειδικούς απεσταλμένους για να ηγηθούν της διαδικασίας εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων. Το 2022 ξεκίνησαν και πάλι οι εμπορικές πτήσεις μεταξύ των δύο χωρών έπειτα από δύο χρόνια.
Ωστόσο, συμφωνία του 2009 για το άνοιγμα των συνόρων Αρμενίας- Τουρκίας δεν επικυρώθηκε από το Γερεβάν και εγκαταλείφθηκε το 2018.
Πηγή: AFP, ΑΠΕ – ΜΠΕ
