Με αφορμή το έπος του ’40, ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας, η Περιφέρεια Κρήτης, ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Αποστολιανών, διοργανώνουν ημερίδα τιμής και μνήμης, την Κυριακή 27 Οκτωβρίου και ώρα 11:30 π.μ. με θέμα” Ήβαλε τα μαύρα ρούχα και δεν τα ‘βγαλε ποτέ….”.
Πρόκειται για μία ημερίδα-αφιέρωμα στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940-1941 και θα γίνει στην αίθουσα ψυχαγωγίας-καφενείο του κ. Μανώλη Μανωλαράκη. Στη διάρκεια της εκδήλωσης μάλιστα θα μοιραστεί 16/σέλιδο έντυπο, σχετικό με την ενδιαφέρουσα ημερίδα.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης διαμορφώνεται ως εξής:
11:30-11:45: Έναρξη-Χαιρετισμοί
α) Από τον Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Αποστολιανών
β) Από άλλους φορείς
11:45-11:55: Ελληνοιταλικός πόλεμος 1940-1941
Ιωάννης Γωνιωτάκης Συνταξιούχος εκπαιδευτικός
11:55-12:00: Αποστολιανοί στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο
Μαρία Δαμιανάκη, τ. Γεν. Διευθύντρια Περιφέρειας Κρήτης
12:00-12:10: Ήβαλε τα μαύρα ρούχα και δεν τα ‘βγαλε ποτέ….
Γεώργιος Καλογεράκης- Δρ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
12:10-12:20: Αλέκος Ροβύθης, Μανόλης Αργυράκης-Μοχιανός και Γιάννης Πετροδασκαλάκης
Ιωάννα Τσουκιά-Υπάλληλος ΑΑΔΕ
12:20-12:35: Δύο ποιήματα για τον Μανόλη Σαββάκη και τον Αλέκο Ροβύθη, τους ήρωες Αποστολιανούς που έδωσαν το αίμα τους για την πατρίδα και ένα ποίημα για τη Μαρία Σαββάκη
Απαγγέλει η κ. Μαρία Δερμιτζάκη, Δικηγόρος
12:35-12:45: Δυο λόγια για τη γιαγιά μου Μαρία Σαββάκη
Μαρία(Μάνια) Σημαντηράκη, Interior Designer
12:45 -13:00: Τρία τραγούδια από τη χορωδία του Δημοτικού Σχολείου Καστελλίου
α) Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του
β) Το όνειρο του Μπενίτο
γ) Κορόιδο Μουσολίνι
Μουσική επιμέλεια: Γεώργιος Αντωνιάδης
Την παρουσίαση της εκδήλωσης θα κάνει η κ. Χριστίνα Πετροδασκαλάκη, Γραμματέας του Π.Σ Αποστόλων, ενώ μετά την εκδήλωση θα ακολουθήσει παραδοσιακό κέρασμα.
Ήβαλε τα μαύρα ρούχα και δεν τα’ βγαλε ποτέ. Είκοσι χρονώ κοπελιά…
Ο Μανόλης, γιος του Ιωάννη Σαββάκη από τους Αποστόλους με τα γαλανά μάτια, ερωτεύτηκε τη συγχωριανή του Μαρία, κόρη του Ανδρέα Σμαριαννάκη.
Ο Μανόλης γεννήθηκε το 1913 και η Μαρία το 1920. Αρραβωνιάστηκαν τον Σεπτέμβριο του 1940 και όρισαν το γάμο τους στις 21 Νοεμβρίου ανήμερα της Παναγίας. Τους πρόλαβε ο πόλεμος και παντρεύτηκαν την 28η Οκτωβρίου, ημέρα κήρυξης του πολέμου. Ο Μανόλης επιστρατεύτηκε και έφυγες σε τρεις ημέρες. Η Μαρία ήταν έγκυος. Στις 28 Ιανουαρίου 1941 κόπηκε το νήμα της ζωής του από μια Ιταλική βόμβα. Η Μαρία γέννησε μια κόρη τις ημέρες της μάχης της Κρήτης (20-31 Μαΐου 1941) και την ονόμασε Ευαγγελία.
Ο Μανόλης Σαββάκης ήταν από τους πρώτους νεκρούς της Κρητικής Μεραρχίας. Σκοτώθηκε στις 28 Ιανουαρίου 1941. Λίγο έξω από το χωριό Άρτζα Ντι Μέτζο, Ν/Δ της Τρεμπεσίνας στα στενά της Κλεισούρας. Εκείνο το πρωινό της 28ης Ιανουαρίου, ιταλικά αεροπλάνα βομβάρδισαν τους στρατιώτες μας. Ο Μανόλης δεν πρόλαβε να τρέξει να προφυλαχτεί, όπως έκαναν οι σύντροφοί του και ένα βλήμα τον σκότωσε. Τάφηκε σε ένα λόφο από κουμαριές, απέναντι από την Κλεισούρα της Αλβανίας.
Η κόρη του Μανόλη Σαββάκη, Ευαγγελία Σαββάκη – Σημαντηράκη διηγείται για τον πατέρα της που δεν γνώρισε : «Ο πατέρας μου ο Μανόλης παντρεύτηκε με την μάνα μου τη Μαρία, όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος με τους Ιταλούς. Την ίδια μέρα στις 28 του Οκτώβρη το 1940. Γιατί θα πήγαινε στρατιώτης. Με τη μάνα μου είχανε αρραβωνιαστεί και θα κάνανε το γάμο την ημέρα της Παναγίας, στις 21 Νοεμβρίου. Η μάνα μου είχε μείνει έγκυος και όταν παντρευτήκανε ήτανε κοντά δύο μηνών έγκυος. Τρεις μέρες κάνανε παντρεμένοι και ο πατέρας μου έφυγε για τον πόλεμο.
Τρεις μήνες μετά, τον Γενάρη του 1941, μια βόμβα ενός ιταλικού αεροπλάνου τον σκότωσε. Η μάνα μου ήταν τότε πέντε μηνών έγκυος.
Ο πατέρας μου είχε τρία αδέλφια. Τον Χαράλαμπο, τον Μενέλαο και την Ευαγγελία. Όταν ήρθε η είδηση του θανάτου του πατέρα μου στους Αποστόλους, τα αδέρφια του ξαμολήθηκαν σε όλα τα Αποστολιανά σπίτια που είχαν στρατιώτες και ζήτησαν από όλους να μην το μάθει η αδελφή τους η Μαρία γιατί θα μπορούσε να αποβάλει το παιδί μ ’αυτήν την είδηση, έλεγαν. Μέχρι που τέλειωσε ο πόλεμος τον Απρίλη του 1941, προλαβαίνανε τον ταχυδρόμο όταν έρχονταν στους Αποστόλους και βλέπανε σε ποια σπίτια πήγαινε γράμματα από την Αλβανία. Πήγαιναν κι αυτοί και υπενθύμιζαν στους παραλήπτες να μην πούνε τίποτα στη Μαρία. Όλο το χωριό ήξερε για τον θάνατο του πατέρα μου εκτός από την ίδια. Ο Χαραλάμπης ο Μενέλαος και η Ευαγγελία, ήθελαν να γεννηθώ. Ο Μενέλαος ήταν δικηγόρος. Και σκαρφίστηκε να γράφει κατά διαστήματα γράμματα ο ίδιος στην νύφη του τη Μαρία από τον άντρα της στο μέτωπο. Πήγε στο Ηράκλειο, βρήκε σφραγίδες του στρατού, έφτιαξε άλλες από γράμματα των στρατιωτών από τον πόλεμο και ξεκίνησε να της γράφει. Δήθεν από τον άντρα της. Για να γεννήσει το παιδί, εμένα δηλαδή. Και όταν τέλειωσε ο πόλεμος, οι Αποστολιανοί σιγά σιγά εγύριζαν πίσω. Και περίμενε η μάνα τον πατέρα μου. Στο μεταξύ εγώ γεννήθηκα τον Μάιο του 1941. Όσο περνούσε ο καιρός και δεν γύριζε, αυτή άρχισε να υποψιάζεται. Τότε της είπαν την αλήθεια. Και έγινε στο σπίτι μας μεγάλος θρήνος, μου έλεγε όταν μεγάλωσα. Και έβαλε μαύρα ρούχα η μάνα μου στα είκοσι της χρόνια, είκοσι χρονών κοπελιά ήτανε. Και δεν τα ‘βγαλε ποτέ. Μαύρα ρούχα κι ένα μαύρο μαντήλι. Μέχρι που πέθανε δεν τα ‘βγαλε…
Το άρθρο “«Ήβαλε τα μαύρα ρούχα και δεν τα ‘βγαλε ποτέ»: Ημερίδα-αφιέρωμα στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940-1941“, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο CRETA24.
