ΆλλαΣχετικά άρθρα
Τι μάς λέει η βραβευμένη ταινία για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί το κονκλάβιο και γιατί η διαδικασία θεωρείται τόσο συναρπαστική; Το κείμενο έχει spoilers
Όταν η τέχνη μιμείται τη ζωή και η ζωή μιμείται την τέχνη. Η συναρπαστική ταινία του 2024 Conclave («Κονκλάβιο») – που γνώρισε επιτυχία στο box office και βραβεύτηκε με Όσκαρ – αφηγείται την ιστορία μιας παπικής εκλογής στην οποία δεν υπάρχουν προφανή φαβορί. Για πολλούς ανθρώπους, τονίζει το BBC, ήταν μια ματιά στα άδυτα του Βατικανούκαι στην εξαιρετικά μυστικοπαθή διαδικασία επιλογής νέου ηγέτη για τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Την Τετάρτη 7 Μαΐου η ζωή ακολουθεί τη μυθοπλασία, όταν 133 καρδινάλιοι ξεκινούν τη διαδικασία εκλογής διαδόχου του Πάπα Φραγκίσκου. Όπως γνωρίζουν οι θεατές της ταινίας, το παπικό κονκλάβιο θα πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου πίσω από τις κλειστές πόρτες της Καπέλας Σιξτίνα, κάτω από τις παγκοσμίου φήμης τοιχογραφίες του Μιχαήλ Άγγελου.
Κανείς έξω από τα όρια του Βατικανού δεν θα γνωρίζει το αποτέλεσμα μέχρι να βγει ένα σύννεφο λευκού καπνού από την καμινάδα του, υποδηλώνοντας ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έχει νέο ηγέτη.
Τι μάς λέει όμως η ταινία για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί το κονκλάβιο, και γιατί οι άνθρωποι βρίσκουν τη διαδικασία τόσο συναρπαστική;
[embedded content]
«Έντονη ευθύνη»
Διασκευασμένο από το μπεστ σέλερ μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Χάρις, το Κονκλάβιο δείχνει τους καρδινάλιους-εκλέκτορες να απομονώνονται εντός των ορίων του Βατικανού κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της εκλογής.
Δεν τούς επιτρέπεται η επικοινωνία με κανέναν εκτός του κονκλαβίου – αν και δεδομένων των πρακτικών λεπτομερειών, δεν είναι εντελώς αποκομμένοι.
«Όλοι χρειάζονται τροφή, δεν είναι ερμητικά απομονωμένοι από τον κόσμο», λέει ο Στίβεν Μπάλιβαντ, καθηγητής θεολογίας και κοινωνιολογίας της θρησκείας στο Πανεπιστήμιο St Mary’s, στο Τουίκενχαμ.
Αυτή η αυτοεπιβαλλόμενη απομόνωση είναι μια παράδοση που γυρίζει εκατοντάδες χρόνια πίσω στον χρόνο.
Εν μέρει, στοχεύει στην αποτροπή της επηρεασμού των εκλεκτόρων από εξωτερικούς παράγοντες, αν και η ιδέα μιας διαδικασίας κεκλεισμένων των θυρών μπορεί να φαίνεται αντίθετη με την «εστίαση του σύγχρονου κόσμου στη διαφάνεια, την ορατότητα και τον έλεγχο», σύμφωνα με την Άννα Ρόουλαντς, καθηγήτρια καθολικής κοινωνικής σκέψης και πρακτικής στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ.
Η ταινία επικαλείται μια «απίστευτη, ενδοσκοπική ατμόσφαιρα» και μια αίσθηση αποχώρησης από τον κόσμο, λέει. «Δυσκολεύομαι να σκεφτώ μια πιο έντονη ευθύνη και συναίσθημα από το να είμαι κλειδωμένος σε ένα κονκλάβιο».
«Πολλή πολιτική»
Στην οθόνη, αφθονούν οι κλειστοφοβικές και έντονες διαβουλεύσεις, οι στρατηγικοί ελιγμοί και οι τακτικές κινήσεις. Ένας καρδινάλιος υπονομεύει έναν επικρατέστερο για να βελτιώσει τις δικές του πιθανότητες. Άλλοι με απίθανες προοπτικές παροτρύνουν τους υποστηρικτές τους να αλλάξουν την ψήφο τους.
Αυτή η σύγκρουση συμφερόντων και οι ανταγωνιστικές ιδεολογίες αποτελούν μεγάλο μέρος του δράματος της ταινίας. «Πρόκειται ουσιαστικά για τις πολιτικές μηχανορραφίες που συμβαίνουν», δήλωσε στο BBC νωρίτερα φέτος ο Νικ Έμερσον, ο μοντέρ της ταινίας.
Ενώ ορισμένοι καρδινάλιοι θα πιστεύουν ότι το πιο σημαντικό μέρος είναι να ακολουθούν τη θεϊκή καθοδήγηση, άλλοι θα έχουν άγχος για τη λήψη μιας γρήγορης απόφασης, λέει η Τίνα Μπίτι, ομότιμη καθηγήτρια Καθολικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Ρόχαμπτον.
Δεδομένου ότι η υγεία του Πάπα Φραγκίσκου ήταν κακή για ένα διάστημα, είναι πιθανό ότι, ακόμη και πριν από το κονκλάβιο, «έχουν υπάρξει πολλές πολιτικές διαπραγματεύσεις και διαμάχες ήδη στο παρασκήνιο», προσθέτει.
«Θα υπάρξουν όλες αυτές οι διαμάχες και [οι καρδινάλιοι] δεν θα έχουν όλοι την ίδια άποψη».
Αν και στην ταινία, μερικές από τις πιο έντονες σκηνές επικεντρώνονται στην πράξη της ψηφοφορίας, στην πραγματικότητα, μεγάλο μέρος του δράματος μπορεί να συμβεί σε συναντήσεις τις ημέρες πριν από την επίσημη έναρξη του κονκλαβίου.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι συμμετέχοντες θα «γνωριστούν μεταξύ τους, θα επεξεργαστούν ποιες είναι οι προτεραιότητες και θα μάθουν πώς να συνεργάζονται ως σώμα, ώστε να μπορέσουν να καταλήξουν σε μια ενιαία απόφαση», λέει ο καθηγητής Ρόουλαντς, ο οποίος πλησιάζει στο τέλος μιας διετούς απόσπασης στο Βατικανό.
Εντελώς άγνωστος;
Στην ταινία, ένας άγνωστος καρδινάλιος – διορισμένος κρυφά από τον εκλιπόντα πάπα – εμφανίζεται αιφνιδιαστικά στην αρένα της εκλογής.
Στην πραγματική ζωή αυτό δεν θα ήταν δυνατό. Αν και οποιοσδήποτε βαπτισμένος Ρωμαιοκαθολικός άνδρας είναι θεωρητικά επιλέξιμος για να γίνει πάπας, όλοι οι καρδινάλιοι που ψηφίζουν στο κονκλάβιο θα πρέπει να έχουν διοριστεί δημόσια από έναν προηγούμενο πάπα.
Παρόλα αυτά, η επικείμενη εκλογή μπορεί να είναι μια από τις πιο απρόβλεπτες που έχουν υπάρξει ποτέ. Περίπου το 80% των καρδιναλίων που έχουν δικαίωμα ψήφου έχουν διοριστεί τα τελευταία 12 χρόνια από τον Πάπα Φραγκίσκο. Επέλεξε συνειδητά άτομα από όλο τον κόσμο και με διαφορετικό πολιτικό υπόβαθρο.
Πολλοί από τους διορισμένους από τον Φραγκίσκο προέρχονται από τον αναπτυσσόμενο κόσμο – «τόπους και περιβάλλοντα που συνήθως δεν έχουν κόκκινο καπέλο», λέει ο καθηγητής Ρόουλαντς.
Αυτό προσθέτει ένα επίπεδο αβεβαιότητας ως προς τις προτεραιότητές τους και την τελική απόφαση.
«Κάτι πολύ ανθρώπινο»
Η ταινία παρουσιάζει τους καρδινάλιους ως «ημιτελή» άτομα που έχοντας ελαττώματα αγωνίζονται για την εξουσία.
Ο σκηνοθέτης Έντουαρντ Μπέργκερ τόνισε στο BBC πέρυσι ότι ενώ το κονκλάβιο θεωρείται ως «μια αρχαία πνευματική τελετουργία», ο ίδιος ήθελε να φέρει τους συμμετέχοντες «στη νεωτερικότητα».
«Τους βάζουμε σε αυτό το βάθρο, και όταν κοιτάξεις πιο προσεκτικά, θα έχουν κινητά τηλέφωνα, θα καπνίζουν, θα έχουν τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες κακίες και τα ίδια μυστικά με εμάς».
Η καθηγήτρια Ρόουλαντς παρατηρεί ότι η ταινία προσφέρει μια ματιά πίσω από μια διαδικασία, με όλα τα στοιχεία της ανθρώπινης φύσης και της ανθρώπινης ζωής σε αυτήν: «Απώλεια, θλίψη, φιλοδοξία, φόβος, πειρασμός, θάρρος».
Προσθέτει: «Είναι κάτι πολύ, πολύ ανθρώπινο, ένα κονκλάβιο… Έχει έναν θεϊκό σκοπό, αλλά είναι και κάτι πολύ ανθρώπινο».
[embedded content]
Πηγή: skai.gr
