Μαργαρίτα της Δανίας, μία αντισυμβατική μονάρχης

«Θεία Νταίζη» την αποκαλούν στους βασιλικούς κύκλους της Ευρώπης με έκδηλη διάθεση οικειότητας, αλλά και τρυφερότητας. Το ίδιο «παρατσούκλι» έφερε άλλωστε και η συνονόματη γιαγιά της, η βασίλισσα Μαργαρίτα της Σουηδίας. Αλλά πώς να αποκαλέσεις επισήμως τη Μαργαρίτα της Δανίας; Επί 52 συναπτά έτη κατείχε τον θρόνο, ήταν η μακροβιότερη μονάρχης στην Ευρώπη μετά τον θάνατο της Ελισάβετ στη Μεγάλη Βρετανία, εωσότου ξαφνικά, παραμονή Πρωτοχρονιάς του 2024, ανακοίνωσε ότι αφυπηρετεί, για να τη διαδεχθεί ο πρωτότοκος γιος της, Φρειδερίκος.

Μία βασίλισσα που υποβάλλει παραίτηση; Για τους Δανούς αυτό είναι κάτι πρωτοφανές, τουλάχιστον για τα τελευταία 900 χρόνια. Το βασιλικό πρωτόκολλο ορίζει ότι ο μονάρχης διατηρεί τον τίτλο του, ακόμα και αν αποχωρήσει ή εκπέσει για οποιονδήποτε λόγο και αυτό γίνεται σεβαστό στη Δανία, χώρα με παράδοση στον θεσμό της μοναρχίας.

Ας μην ανοίξουμε εδώ συζήτηση για το πολιτειακό, ας σεβαστούμε ότι το πρωτόκολλο αμφισβητείται σε χώρες όπως η Ελλάδα, που δεν έχουν την ίδια παράδοση στον θεσμό της μοναρχίας, αλλά εν κατακλείδι το συμπέρασμα είναι ότι στην παραμυθένια Κοπεγχάγη πολλοί εξακολουθούν να αποκαλούν «βασίλισσα» τη Μαργαρίτα, ακόμη και τώρα.

Γενέθλια χωρίς τσιγάρο…

Σήμερα λοιπόν η Μαργαρίτα, η μεγαλύτερη αδερφή της «δικής» μας Άννας-Μαρίας, κλείνει τα 85 της χρόνια και η βασιλική οικογένεια της Δανίας γιορτάζει το γεγονός με μία σεμνή τελετή στο θερινό Ανάκτορο του Φρέντενσμποργκ, βόρεια της Κοπεγχάγης. Το πρόγραμμα προβλέπει, μεταξύ άλλων, συναυλία της στρατιωτικής ορχήστρας της βασιλικής φρουράς και ιδιωτικό δείπνο με συγγενείς και φίλους. Οι σημαιοστολισμοί δίνουν και παίρνουν σε μία χώρα, όπου ούτως ή άλλως κυματίζει παντού η dannebrog, η χαρακτηριστική κόκκινη σημαία της Δανίας με τον λευκό σκανδιναβικό σταυρό.

Το μόνο που θα λείψει από τους εορτασμούς είναι ένα καλό τσιγάρο. Επί δεκαετίες η «θεία Νταίζη» ήταν μανιώδης καπνίστρια και άνετα έφτανε τα 60 τσιγάρα ημερησίως, γεγονός που της είχε προσδώσει το παρατσούκλι «βασίλισσα-ηφαίστειο». Λέγεται μάλιστα ότι είχε μία ιδιαίτερη προτίμηση για ελληνικά άφιλτρα τσιγάρα, συγκεκριμένης καπνοβιομηχανίας. Συχνά ο φωτογραφικός φακός τη «συνελάμβανε» να απολαμβάνει το τσιγάρο της σε δημόσιες εκδηλώσεις και επισκέψεις, ακόμα και σε γηροκομεία. Κάτι που δεν προκαλούσε μόνο θετικά σχόλια. Όμως το 2023 αναγκάστηκε να απαρνηθεί τη νικοτίνη, για λόγους υγείας.

Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες της Μαργαρίτας

Η Μαργαρίτα παραμένει αντισυμβατική από πολλές απόψεις, κάτι που την κάνει και ιδιαίτερα αγαπητή. Ενίοτε ξεχωρίζει για τις ασυνήθιστες στιλιστικές της επιλογές και τα πολύχρωμα φορέματα με τα οποία εμφανίζεται στη δημοσιότητα. Έχει όμως και καλλιτεχνικές ανησυχίες. Από τη δεκαετία του ’70 ασχολείται με τη ζωγραφική, τη σκηνογραφία, την ενδυματολογία, την εικονογράφηση βιβλίων. Έργα της εκτίθενται στην Εθνική Πινακοθήκη της Δανίας και άλλα μουσεία της χώρας.

Κάτι που λίγοι γνωρίζουν: Το 1977 είχε αναλάβει την εικονογράφηση της δανικής έκδοσης του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ίνγκαχιλντ Γκράτμερ. Το 2024 σχεδίασε τα κουστούμια για το «Ehrengard: The Art of Seduction», μία τηλεοπτική παραγωγή που προβάλλεται στο Netflix.

(dpa, ARD)