Το ενδεχόμενο γενικευμένης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή επιστρέφει στο προσκήνιο, καθώς Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι ενδεχόμενη επίθεση του Ισραήλ κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμη και εντός των επόμενων ημερών, ίσως ήδη από την Κυριακή, όπως μεταδίδει η Wall Street Journal.
Η εφημερίδα επικαλούμενη έναν ανώτερο Ισραηλινό αξιωματούχο δήλωσε ότι ένα πλήγμα θα μπορούσε να γίνει ήδη την Κυριακή, εκτός εάν το Ιράν συμφωνήσει να σταματήσει την παραγωγή σχάσιμου υλικού, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή ατομικής βόμβας. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έθιξε την πιθανότητα επιθέσεων σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ τη Δευτέρα, ανέφερε η WSJ, επικαλούμενη δύο Αμερικανούς αξιωματούχους.
Η προειδοποίηση έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες απομακρύνουν διπλωματικό και στρατιωτικό προσωπικό από νευραλγικά σημεία της περιοχής, υπό τον φόβο αντιποίνων από το Ιράν. Η πίεση προς την Τεχεράνη κορυφώνεται, με τις ΗΠΑ να απειλούν με στρατιωτική δράση εάν η Ισλαμική Δημοκρατία δεν σταματήσει άμεσα τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Παράλληλα, το Ισραήλ φέρεται να έχει ολοκληρώσει επιχειρησιακά σχέδια για στοχευμένα πλήγματα, με στόχο την ανακοπή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Σύμφωνα με το Bloomberg, αξιωματούχος της ισραηλινής κυβέρνησης ανέφερε ότι, εάν δεν υπάρξει διακοπή της παραγωγής σχάσιμου υλικού, «η στρατιωτική δράση είναι θέμα ημερών».
Η ιστορική ρήξη και το επίμαχο πρόγραμμα
Η Τεχεράνη, που αρνείται κατηγορηματικά ότι επιδιώκει την κατασκευή πυρηνικών όπλων, επιμένει στην ανάγκη για «ειρηνική χρήση» της πυρηνικής ενέργειας. Ωστόσο, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ψήφισε την Πέμπτη υπέρ της επίπληξης του Ιράν, τονίζοντας ότι η Τεχεράνη δεν έχει προσφέρει διαφάνεια για τις πυρηνικές της δραστηριότητες.
Σε απάντηση, το Ιράν ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας νέου υπόγειου κέντρου εμπλουτισμού ουρανίου, κίνηση που εκλαμβάνεται ως πρόκληση από το Ισραήλ. Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν εξελίσσεται εδώ και δεκαετίες, σε διάσπαρτες εγκαταστάσεις – πολλές από τις οποίες είναι βαθιά υπόγειες και ενισχυμένες, καθιστώντας οποιαδήποτε επιχείρηση εξαιρετικά περίπλοκη.
Ο ρόλος των ΗΠΑ και το δίλημμα Τραμπ
Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε την Πέμπτη την προσήλωση των Ηνωμένων Πολιτειών στην ειρηνική διευθέτηση του πυρηνικού ζητήματος του Ιράν μέσω της διπλωματίας, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι η Τεχεράνη θα πρέπει πρώτα να εγκαταλείψει οριστικά κάθε φιλοδοξία για κατοχή πυρηνικού οπλοστασίου.
«Παραμένουμε προσηλωμένοι σε μια διπλωματική επίλυση του πυρηνικού ζητήματος του Ιράν!», έγραψε χαρακτηριστικά στην πλατφόρμα Truth Social.
Ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι έχει δώσει εντολή σε ολόκληρη την κυβέρνησή του να εργαστεί προς την κατεύθυνση αυτή, αφήνοντας ωστόσο αιχμές προς την Ισλαμική Δημοκρατία: «Το Ιράν θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια σπουδαία χώρα, αλλά πρώτα πρέπει να εγκαταλείψει εντελώς τις ελπίδες να κερδίσει από τα πυρηνικά όπλα».
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε προειδοποιήσει το Ισραήλ να μην προχωρήσει μονομερώς σε χτύπημα, την ώρα που οι δικές του συνομιλίες με την Τεχεράνη βρισκόντουσαν σε κρίσιμη φάση. Ωστόσο, είχε ταυτόχρονα απειλήσει με στρατιωτική επέμβαση, εάν το Ιράν δεν εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του για εμπλουτισμό ουρανίου.
Μέχρι στιγμής, πέντε γύροι συνομιλιών ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ιράν δεν απέδωσαν καρπούς. Την Κυριακή, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, αναμένεται να έχει νέο κύκλο επαφών με Ιρανούς αξιωματούχους στο Ομάν.
Πόσο πιθανή είναι η επίθεση;
Παρά την αυξημένη ετοιμότητα, η πιθανότητα επίθεσης παραμένει «υπαρκτή αλλά όχι άμεση», σύμφωνα με την εκτίμηση της Eurasia Group, που τοποθετεί τον κίνδυνο κλιμάκωσης στο 30%. Αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών, όπως ο πρώην επικεφαλής της Mossad Oded Ailam, αναφέρουν πως «ο Νετανιάχου βλέπει τη χρονική συγκυρία ως την τελευταία ευκαιρία να αποτρέψει ένα πυρηνικό Ιράν».
Στο εσωτερικό του Ισραήλ, η πολιτική πίεση εντείνεται. Η κυβέρνηση Νετανιάχου, η πλέον δεξιά στην ιστορία της χώρας, έχει τη στήριξη των στρατιωτικών ηγετών του Ισραήλ. Παράλληλα, βρίσκεται αντιμέτωπη με εσωτερικές αντιδράσεις και την απειλή πρόωρων εκλογών, τις οποίες για την ώρα αποφεύγει, προτάσσοντας την «εθνική ασφάλεια».
Ο κίνδυνος ανεξέλεγκτης σύγκρουσης
Όπως σημειώνει η σύμβουλος διεθνών σχέσεων του πρωθυπουργού Νετανιάχου, Caroline Glick, «μια περιορισμένη επιχείρηση μπορεί να εξελιχθεί σε γενικευμένη σύρραξη». Οι πρόσφατες ισραηλινές επιχειρήσεις έχουν ήδη προκαλέσει σημαντικές απώλειες στις δυνάμεις της Χεζμπολάχ, ενώ επιθέσεις έχουν καταγραφεί και εντός ιρανικού εδάφους.
Παρόλα αυτά, αναλυτές επισημαίνουν ότι χωρίς σαφή υποστήριξη από τις ΗΠΑ –ιδίως σε τεχνολογικά προηγμένα όπλα και εναέρια κάλυψη– η δυνατότητα του Ισραήλ να πλήξει αποτελεσματικά τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν είναι περιορισμένη.
Η περιοχή βρίσκεται έτσι σε τεντωμένο σχοινί, με τον κίνδυνο απρόβλεπτης κλιμάκωσης να σκιάζει οποιοδήποτε διπλωματικό άνοιγμα. Η επόμενη εβδομάδα αναμένεται κρίσιμη.
Πηγή: skai.gr
