«Το σπίτι όπου γαλουχήθηκε και πέρασε τα πρώτα του χρόνια ο συγγραφέας της Φόνισσας, όπου δοκίμασε τους πρώτους καημούς του», όπως έγραψε ο Γ. Βαλέτας
Του Νικόλα Μπάρδη
Ογδόντα μόλις μέτρα από το πολυσύχναστο ανατολικό λιμάνι της Σκιάθου, πάνω σε μία μικρή πλατεία, βρίσκεται το σπίτι του σπουδαίου νεοέλληνα λογοτέχνη, Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Πρόκειται για ένα παραδοσιακό, αγροτικού τύπου διώροφο κτίσμα του 1860, με κατώγι και ανώγι. Εκεί έζησε όλη η οικογένεια του παπα-Διαμαντή Εμμανουήλ, τα πέντε παιδιά του και η πρεσβυτέρα, μητέρα του Αλ. Παπαδιαμάντη, η Γκιουλώ (Αγγελικώ) Μωραΐτη-Παπαδιαμάντη. Από το 1954 το κτίριο ανήκει στον Δήμο Σκιάθου, ενώ το 1965 χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο».
Πρόκειται για «το σπίτι όπου γαλουχήθηκε και πέρασε τα πρώτα του χρόνια ο συγγραφέας της Φόνισσας, όπου δοκίμασε τους πρώτους καημούς και έπλεξε τα πρώτα όνειρα της ζωής του και όπου κατατρεγμένος έκλεισε τα μάτια του. Είναι απ’ τα παλιά αρχοντικά του νησιού, της ντόπιας αρχιτεκτονικής, στο κεντρικότερο μέρος της πόλης της Σκιάθου», όπως έγραψε χαρακτηριστικά και ο Γ. Βαλέτας. Στον επάνω όροφο βρίσκονται τρία δωμάτια και έξω, στο χαγιάτι, είναι το καλοκαιρινό κουζινάκι του σπιτιού. Από την πλατεία Παπαδιαμάντη μια ξύλινη σκάλα στην ανατολική πλευρά του σπιτιού μας οδηγεί στο χαγιάτι, και από αυτό μπαίνουμε στο σπίτι.
Ότι αντικείμενα, έπιπλα και ρούχα υπάρχουν σήμερα εκεί, είναι αυτά που θέλησαν να χαρίσουν οι απόγονοι του συγγραφέα, που είναι ανίψια του, παιδιά δηλαδή της παντρεμένης αδελφής του Ουρανίας Αλεξάνδρου, και του αδελφού του Γιώργου Παπαδιαμάντη. Στο χολ συναντάμε αριστερά επάνω το εικονοστάσι με τα εικονίσματα, το καντηλάκι και το θυμιατό, δείγματα της βαθιάς θρησκευτικής ευλάβειας που υπήρχε στο σπίτι. Δεξιά είναι η μικρή κρεβατοκάμαρα, το δωματιάκι, όπου κοιμόταν ο συγγραφέας, όταν ερχόταν στο νησί από την Αθήνα.
Στη μέση του σπιτιού βρίσκεται το σαλόνι, που είναι στολισμένο με σκιαθίτικα υφαντά, το γραφειάκι του κυρ-Αλέξανδρου, με κρεμασμένες φωτογραφίες των γονιών του στον τοίχο και την προθήκη, όπου φυλάσσονται τα προσωπικά του αντικείμενα. Η πέννα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με την οποία έγραψε τα 180 διηγήματα, το μελανοδοχείο, το ψαλτήρι του και φωτοτυπίες των χειρογράφων του βρίσκονται επίσης εκεί. Στο τρίτο και τελευταίο δωμάτιο συναντούμε το καθιστικό, το λεγόμενο «χειμωνιάτικο δωμάτιο» με το τζάκι, τα μιντέρια (καναπές – κρεβάτι), το σοφρά (τραπέζι φαγητού), το μπαούλο για τα ρούχα, ένα γωνιακό ντουλάπι, όπου έβαζαν το ψωμί και το φαγητό τους, και ένα εντοιχισμένο ντουλάπι με διακοσμητικά αντικείμενα.
Το ιστορικό αυτό σπίτι αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της σκιαθίτικης λαϊκής αρχιτεκτονικής, και είναι από τα ελάχιστα που διατηρούνται μέχρι σήμερα χωρίς μεταγενέστερες αλλοιώσεις ή αλλαγές. Οι τοίχοι είναι φτιαγμένοι από πέτρα και τσατμά, διαθέτει ξύλινη στέγη που καλύπτεται με κεραμίδια «βυζαντινού» τύπου, και υψηλή περίφραξη με λιθόχτιστο αυλόγυρο. Ευρισκόμενοι εκεί θα νιώσετε σαν πρωταγωνιστές στα διάσημα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, καθώς από τότε μέχρι σήμερα το οίκημα στέκει αγέρωχο και ψιθυρίζει ιστορίες μιας Ελλάδας, που έχει χαθεί προ πολλού…
Πηγή: skai.gr
