Ο Βολοντίμιρ Ζ. αναμένει απόφαση για την έκδοσή του στη Γερμανία από τα τέλη Σεπτεμβρίου 2025. Ο 46χρονος Ουκρανός καταζητούνταν με διεθνές ένταλμα σύλληψης και συνελήφθη στην Πολωνία στις 30 Σεπτεμβρίου 2025. Η Ομοσπονδιακή Εισαγγελία στην Καρλσρούη τον υποψιάζεται για συμμετοχή στην επίθεση στον αγωγό Nord Stream, τον Σεπτέμβριο του 2022. Το Περιφερειακό Δικαστήριο στη Βαρσοβία παρέτεινε την προφυλάκισή του την περασμένη εβδομάδα κατά 40 ημέρες – έως τις 9 Νοεμβρίου.
Το αίτημα έκδοσης από τη Γερμανία θέτει τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ μπροστά σε ένα δίλημμα. Παρά τις εντάσεις, το Βερολίνο παραμένει στρατηγικός εταίρος για την πολωνική κυβέρνηση. Επιπλέον, ο Τουσκ επιθυμεί να παρουσιάσει τη χώρα του ως ένα λειτουργικό συνταγματικό κράτος, μετά από χρόνια νομικών παραβιάσεων υπό την προηγούμενη εθνικοσυντηρητική κυβέρνηση. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μια συναίνεση στην Πολωνία, την οποία αποδέχονται σχεδόν όλες οι πολιτικές δυνάμεις, ότι η καταστροφή του αγωγού Nord Stream ήταν επίσης προς το συμφέρον της Πολωνίας και ότι ο επιτιθέμενος άξιζε έπαινο και αναγνώριση, παρά τιμωρία.
Το πρόβλημα δεν ήταν η έκρηξη
Μετά τη σύλληψη του υπόπτου, ο Τουσκ τόνισε ότι η μοίρα του βρισκόταν στα χέρια ανεξάρτητων δικαστών. Ωστόσο, ο Πολωνός επικεφαλής της κυβέρνησης δεν έκρυψε την αντίθεσή του στην έκδοση. «Το πρόβλημα με τον Nord Stream 2 δεν είναι ότι ανατινάχθηκε. Το πρόβλημα είναι ότι κατασκευάστηκε», έγραψε ο φιλελεύθερος-συντηρητικός πολιτικός στο X. Και επέμεινε. «Σίγουρα δεν είναι προς το συμφέρον της Πολωνίας, ούτε προς το συμφέρον του αισθήματος ευπρέπειας και δικαιοσύνης να διωχθεί αυτός ο πολίτης ή να εκδοθεί σε άλλο κράτος», δήλωσε την περασμένη Τρίτη κατά τη διάρκεια επίσκεψης της Λιθουανής πρωθυπουργού Ίνγκα Ρουγκίνιε.
Είναι πειστικά τα στοιχεία;
Ο έμπιστος του Τουσκ, Τόμας Σιεμόνιακ, συντονιστής των υπηρεσιών πληροφοριών, θεωρεί ότι έργο της εισαγγελίας είναι «να πείσει το δικαστήριο ότι η έκδοση στη Γερμανία είναι κακή ιδέα». Ο Σιεμόνιακ τόνισε ότι είναι αμφισβητήσιμο εάν τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι αυτό το συγκεκριμένο άτομο είχε κάποια σχέση με την ανατίναξη του αγωγού είναι πειστικά. Συντασσόμενος σαφώς με τον Βολοντίμιρ Ζ., ο Τουσκ προσπάθησε επίσης να αντικρούσει την κριτική από το δεξιό συντηρητικό στρατόπεδο. Ο φιλοευρωπαϊκός και φιλογερμανικός πολιτικός απαξιώνεται ως «πράκτορας των Γερμανών» από τους δεξιούς αντιπάλους του. Σε μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά των παράνομων μεταναστών στη Βαρσοβία το Σάββατο, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Γιάροσλαβ Κατσίνσκι κατηγόρησε τον Τουσκ ότι επιδιώκει να εγκαθιδρύσει ένα «γερμανικό προτεκτοράτο» στην Πολωνία.
Κριτική και από την Ουγγαρία
Η δεξιά συντηρητική αντιπολίτευση χρησιμοποίησε αμέσως το αίτημα έκδοσης από την Καρλσρούη ως πρόσχημα για επιθέσεις κατά της κυβέρνησης. «Το «κράτος του Τουσκ» ήθελε να εκδώσει τον συλληφθέντα Ουκρανό στους Γερμανούς, προειδοποίησε ο Πάβελ Γιαμπλόνσκι, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS). Ο Βολοντίμιρ Ζ. αντιμετώπισε «πολιτική καταστολή» στη Γερμανία – όποιος επιτίθεται στη γερμανορωσική συμμαχία στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας θεωρείται εχθρός», έγραψε ο Γιαμπλόνσκι στο X. Κριτική προήλθε επίσης από την Ουγγαρία, αν και για εντελώς διαφορετικό λόγο. Ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο εξέφρασε το «σοκ» του για τη στάση του Τουσκ. «Δεν θέλουμε μια Ευρώπη στην οποία οι αρχηγοί κυβερνήσεων υπερασπίζονται τρομοκράτες», έγραψε στο X.
Nord Stream ως κόκκινο πανί για την Πολωνία
Το έργο Nord Stream, το οποίο ξεκίνησε με πολιτική απόφαση από τον τότε Γερμανό καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ και τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν το 2005, ήταν αγκάθι στο πλευρό της Πολωνίας από την αρχή. Αρχικά, η Βαρσοβία ανησυχούσε κυρίως για την απώλεια των τελών διέλευσης, καθώς το ρωσικό φυσικό αέριο είχε προηγουμένως μεταφερθεί μέσω Πολωνίας στη Δυτική Ευρώπη.
Ωστόσο, καθώς οι εντάσεις για την Ουκρανία αυξάνονταν, γεωπολιτικά επιχειρήματα ήρθαν στο προσκήνιο. Ήδη από το 2006, ο Ράντοσλαβ Σικόρσκι, τότε υπουργός Άμυνας, καταδίκασε τον Nord Stream, συγκρίνοντας τον αγωγό της Βαλτικής Θάλασσας με το Σύμφωνο Χίτλερ-Στάλιν του 1939. Έκτοτε, η πολωνική κριτική για το γερμανορωσικό έργο αποτελεί επαναλαμβανόμενο θέμα στις γερμανοπολωνικές συζητήσεις, ανεξάρτητα από το ποιος βρισκόταν στην εξουσία στη Βαρσοβία.
«Γιατί ο Βολοντίμιρ Ζ. συνελήφθη τώρα;», αναρωτήθηκαν τα πολωνικά μέσα ενημέρωσης. Το ένταλμα σύλληψης εκδόθηκε πριν από έναν χρόνο, αλλά σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, ο ύποπτος έλαβε προειδοποίηση και του επετράπη να ταξιδέψει στην Ουκρανία. Δεν είναι σαφές γιατί επέστρεψε στην Πολωνία. Ακόμα και τότε, ο Τουσκ συμβούλεψε τους Γερμανούς πολιτικούς που είχαν προωθήσει τους Nord Stream 1 και 2 να «ζητήσουν συγγνώμη και να σιωπήσουν».
Στο δικαστήριο στην Πολωνία;
Όπως εικάζει η διαδικτυακή πύλη OKO.press, η πολωνική κυβέρνηση ήθελε να δείξει τη συνεργασία της με τη Γερμανία με τη σύλληψη. Η Βαρσοβία ενδιαφέρεται να διασφαλίσει ότι δικά της εντάλματα σύλληψης θα εκτελούνται στον δυτικό γείτονά της. Τα πολωνικά μέσα ενημέρωσης επισημαίνουν μια διέξοδο από το δίλημμα. Οι έρευνες για την έκρηξη στον Nord Stream βρίσκονται επίσης σε εξέλιξη στην Πολωνία. Ο Βολοντίμιρ Z. έχει την ιδιότητα του μάρτυρα σε αυτές τις διαδικασίες. Μάλιστα, ανακρίθηκε πριν από λίγες ημέρες. «Εάν απαγγελθούν κατηγορίες εναντίον του στην Πολωνία, θα δικαστεί σε πολωνικό δικαστήριο», αναφέρει το OKO.press.
Ο Ουκρανός ζει στην Πολωνία εδώ και τρία χρόνια και διευθύνει μια κατασκευαστική εταιρεία κοντά στη Βαρσοβία. Το συντηρητικό think tank Jagiellonski Club βλέπει το γερμανικό αίτημα έκδοσης ως ευκαιρία για τον Τουσκ. «Απορρίπτοντάς το, ο Τουσκ μπορεί να πετύχει με έναν σμπάρο δυο τρυγόνια : Μπορεί να δείξει την αυτοπεποίθησή του απέναντι στο Βερολίνο και να ενισχύσει τη διαπραγματευτική του θέση με την Ουκρανία», αναφέρει ανάλυση του Jagiellonski Club. Με αυτόν τον τρόπο, ο Τουσκ θα αντέκρουε τις κατηγορίες της δεξιάς συντηρητικής αντιπολίτευσης ότι οι πολιτικές του είναι υπερβολικά επιεικείς απέναντι στη Γερμανία.
Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός
Πηγή: Deutsche Welle
