Σε μια προσπάθεια να εξαναγκάσουν τον δήμαρχο της Λισαβόνας, Κάρλος Μοέδας, σε παραίτηση μετά το φονικό δυστύχημα με το τραμ της περασμένης εβδομάδας, Πορτογάλοι πολιτικοί χρησιμοποιούν τα ίδια του τα λόγια εναντίον του.
Δεκαέξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν το εμβληματικό τραμ Glοria υπέστη θραύση στο συρματόσχοινό του την Τετάρτη, με αποτέλεσμα το όχημα να κατρακυλήσει σε απότομη πλαγιά και να συντριβεί πάνω σε κτίριο της πορτογαλικής πρωτεύουσας. Μετά την τραγωδία, κορυφαίοι πολιτικοί κατηγορούν τη δημοτική αρχή για πλημμελή συντήρηση του σιδηροδρομικού συστήματος ηλικίας 140 ετών, ανασύροντας παλαιότερες δηλώσεις του Μοέδας, ακριβώς για να ζητήσουν την παραίτησή του.
Το 2021, ο προκάτοχος του Μοέδας, Φερνάντο Μεντίνα, είχε δεχθεί σφοδρή κριτική όταν η διοίκησή του παραδέχθηκε ότι είχε παραδώσει προσωπικά δεδομένα Ρώσων αντικαθεστωτικών στις ρωσικές αρχές. Ο Μοέδας, τότε υποψήφιος του κεντροδεξιού κόμματος και πρώην επίτροπος της ΕΕ, είχε εξαπολύσει επίθεση κατά του εν ενεργεία δημάρχου, λέγοντας πως «οφείλει να αναλάβει την πολιτική ευθύνη» και να παραιτηθεί.
«Ο δήμος έθεσε αυτούς τους ανθρώπους σε θανάσιμο κίνδυνο», είχε δηλώσει τότε στο POLITICO. «Πρέπει να υπάρξουν πολιτικές συνέπειες: Ο Μεντίνα πρέπει να παραιτηθεί».
Τέσσερα χρόνια αργότερα, και με λιγότερο από έναν μήνα να απομένει μέχρι τις δημοτικές εκλογές στη Λισαβόνα, οι πολιτικοί του αντίπαλοι επικαλούνται τα ίδια του τα λόγια για να ζητήσουν να πράξει το ίδιο.
«Τι θα έλεγε ο Μοέδας του 2021 στον Μοέδας του 2025;» αναρωτήθηκε ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Chega, Αντρέ Βεντούρα. «Οι σοβαροί πολιτικοί δεν κρύβονται στις κρίσεις. Δεν αποποιούνται την ευθύνη. Την αναλαμβάνουν».
Από την αντίπερα όχθη του πολιτικού φάσματος, ο Γενικός Γραμματέας του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, Πάουλο Ραϊμούντο, υποστήριξε ότι, σύμφωνα με τα ίδια του τα κριτήρια, ο Μοέδας δεν είναι πλέον κατάλληλος να ηγείται της πόλης. Στο ίδιο πνεύμα και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Εουρίκο Μπριλιάντε Ντίας, κάλεσε τον δήμαρχο να επιδείξει «συνέπεια».
Σε συνέντευξή του στο POLITICO, ο Μοέδας επέμεινε πως το δυστύχημα δεν μπορεί να συγκριθεί με το σκάνδαλο που βάρυνε τον προκάτοχό του. Όπως υποστήριξε, ο Μεντίνα είχε «άμεση ευθύνη» για τις ενέργειες των δημοτικών υπαλλήλων που διέρρευσαν προσωπικά δεδομένα, ενώ το δυστύχημα της περασμένης εβδομάδας δεν «αποδίδεται σε κάποια απόφαση του δημάρχου».
Ποιος φέρει την ευθύνη;
Η προκαταρκτική έκθεση της πορτογαλικής αρχής οδικών και σιδηροδρομικών μεταφορών, που δημοσιεύθηκε το Σαββατοκύριακο, αποδίδει το δυστύχημα σε μηχανική αστοχία και αποκλείει το ενδεχόμενο ανθρώπινου λάθους. Ωστόσο, οι επικριτές του Μοέδας υποστηρίζουν ότι τα ευρήματα εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για τη συντήρηση του ιστορικού τραμ.
Στον απόηχο της τραγωδίας, εργαζόμενοι του δημόσιου μεταφορικού φορέα Carris ανέφεραν ότι εδώ και χρόνια εξέφραζαν ανησυχίες για την κατάσταση του τραμ, το οποίο συντηρείται από ιδιωτικές εταιρείες. Υποστήριξαν ότι οι έμπειροι δημοτικοί μηχανικοί είναι καταλληλότεροι για τη διαχείριση τέτοιων υποδομών.
Ο Μοέδας δήλωσε στο POLITICO ότι οι εργολαβικές εταιρείες υποχρεούνται να τηρούν «αυστηρότατες προδιαγραφές» και εποπτεύονται από τεχνικούς της Carris, οι οποίοι «επανεξέτασαν και προσαρμόζουν τα πλάνα συντήρησης σύμφωνα με τις εξελισσόμενες ανάγκες». Παράλληλα, αρνήθηκε να αναλάβει την ευθύνη για την ανάθεση σε ιδιώτες, καθώς η απόφαση είχε ληφθεί το 2006, και τόνισε ότι η δημοτική του αρχή δεν προχώρησε σε περικοπές στον προϋπολογισμό της Carris.
Οι εξηγήσεις του ωστόσο δεν φαίνεται να έπεισαν τον υποψήφιο του Chega για τη δημαρχία, Μπρούνο Μασκαρένιας, ο οποίος αναμένεται να καταθέσει πρόταση μομφής κατά του δημάρχου την Τρίτη. «Ο δήμαρχος, ως ανώτατος εκπρόσωπος της Carris, οφείλει να αναλάβει την ευθύνη», δήλωσε.
Ο ίδιος ο Μοέδας χαρακτήρισε την πρόταση μομφής «πολιτικό θέατρο» ενόψει εκλογών. «Αυτό το περιστατικό έχει αναδείξει το χειρότερο πρόσωπο της πολιτικής: την εκμετάλλευση της τραγωδίας», σχολίασε, προσθέτοντας ότι η πρόταση δεν είναι δεσμευτική.
Αποφεύγοντας να κατηγορηθεί ότι εκμεταλλεύεται πολιτικά την τραγωδία, η υποψήφια του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Αλεξάντρα Λεϊτάο, η οποία εμφανίζεται να βρίσκεται πολύ κοντά στον Μοέδας στις δημοσκοπήσεις, απέφυγε προς το παρόν να ζητήσει την παραίτησή του, κάνοντας λόγο για «πρόωρη» πολιτική αποτίμηση.
Ωστόσο, τη Δευτέρα κάλεσε τον δήμαρχο να προχωρήσει σε διαφάνεια. «Η προκαταρκτική έκθεση δείχνει ότι το σύστημα ασφαλείας ήταν ανεπαρκές και ότι οι τεχνικοί έλεγχοι απέτυχαν να εντοπίσουν τα προβλήματα που τελικά προκάλεσαν το δυστύχημα», δήλωσε σε συγκέντρωση υποστηρικτών της. «Κάτι πρέπει να αλλάξει».
