Ο Μερτς, οι «αποστάτες» και η αμήχανη επόμενη μέρα

Η πρόσφατη ανταρσία στο γερμανικό κοινοβούλιο για την εκλογή του νέου καγκελαρίου δημιουργεί ένα μεγάλο ερώτημα: αντιλαμβάνεται η πολιτική ηγεσία τι διακυβεύεται; 

Σχόλιο του Γιώργου Πασσά.

Η επεισοδιακή ανάληψη της καγκελαρίας από τον Φρίντριχ Μερτς ολοκληρώθηκε, πολλά ερωτήματα όμως παραμένουν ανοιχτά. Τι ήθελαν να πετύχουν οι «αποστάτες»; Να δώσουν ένα μάθημα στον Μερτς – ή και στον Κλίνγκμπαϊλ – που δεν τους τίμησε με θέσεις-κλειδιά; Ή να δείξουν με έμφαση πόσο πολύ «μετράνε» και επομένως ότι θα πρέπει να τους έχουν από κοντά στη συνέχεια;

Όποια και αν ήταν τα κίνητρά τους, ένα είναι βέβαιο: σε μία περίοδο πρωτοφανούς πολιτικής αστάθειας, έπειτα από ολόκληρες εβδομάδες διαπραγματεύσεων on και off the record, εκείνοι προτίμησαν να προτάξουν το «εγώ» τους, πετυχαίνοντας έτσι ένα σοβαρό πλήγμα στη νέα κυβέρνηση, προτού καν αυτή ξεκινήσει το έργο της. Και σε αυτό παρέλειψαν φυσικά να υπολογίσουν πως ενδεχόμενη αποτυχία της κυβέρνησης (τους) και κατ’ επέκταση των συστημικών κομμάτων του ευρύτερου κέντρου αποτελεί καταδίκη τόσο για τις δικές τους φιλοδοξίες τους όσο και για τη γερμανική και ευρωπαϊκή δημοκρατία.

Πολλοί σχολίασαν την έκβαση της πρώτης ψηφοφορίας ως ένδειξη μίας «υγιούς δημοκρατίας», ως κάτι ενδεχομένως θεμιτό στο πλαίσιο της μη ταύτισης με την κομματική γραμμή. Στην πραγματικότητά όμως η ανταρσία αυτή δεν ήταν τίποτα σχετικό με όλα αυτά– και το χαιρέκακο γελάκι της Αλίς Βάιντελ το αποδεικνύει περίτρανα.

Μία χώρα όπου η οικονομία πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, η κοινωνία βράζει και η πολιτική ηγεσία φαίνεται ανήμπορη να (αντι)δράσει: αυτό είναι η Γερμανία του σήμερα.

Σε αυτήν τη χώρα λοιπόν, όπου τα κόμματα του ευρύτερου κέντρου ρίχνουν την τελευταία τους ζαριά, η παρέκκλιση από την σταθερότητα δεν είναι παρά μία πολιτική μεν, μάλλον ανεύθυνη δε τοποθέτηση. Ο εκβιασμός του συνασπισμού και του νυν καγκελαρίου στο πρώτο – ακίνδυνο – τεστ, στην πρώτη επίσημη «παράσταση» της νέας κυβέρνησης ενώπιον του γερμανικού λαού δεν μπορεί να θεωρείται λύση.

Κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος γι’ αυτό

Πιο εντυπωσιακό πάντως και από την ίδια την αποστασία είναι το γεγονός ότι κυριολεκτικά κανένας δεν φάνηκε να είχε έστω στο πίσω μέρος του μυαλού του το ενδεχόμενο μίας τέτοιας εξέλιξης.

Τα κόμματα του συνασπισμού, οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης, τα μέσα ενημέρωσης, οι αναλυτές, οι δημοσιογράφοι, οι «political junkies» των social media, οι απλοί πολίτες, πραγματικά όλοι υποδέχτηκαν το αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας με τον ίδιο τρόπο: άναυδοι. Και μετά το πρώτο ηλεκτροσόκ έκπληξης, πανικός: «τι γίνεται τώρα;», «πότε θα γίνει η δεύτερη ψηφοφορία;», «θα πάμε σε δεύτερη ψηφοφορία ή παίζει να γίνουν ξανά εκλογές;» κοκ.

Θα έπρεπε να προξενεί μεγάλη έκπληξη και ανησυχία το πόσο απροετοίμαστη είναι η πολιτική ηγεσία αλλά και τα μέσα ενημέρωσης για το μη αναμενόμενο. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο κάτω από τη μύτη σου ενώ είσαι ο ίδιος μέρος ή έχεις αποκλειστική πληροφόρηση από τους πολιτικούς κύκλους, πώς μπορείς να πείσεις τον κόσμο ότι «ξέρεις τι κάνεις»;

Σε κάθε περίπτωση πάντως η ζημιά έγινε. Και αυτή δεν αφορά την εφαρμογή μίας μεταρρύθμισης, την επίλυση ενός προβλήματος ή τη βελτίωση κάποιων οικονομικών αριθμών – ενδεχομένως ούτε την ουσιαστική επιτυχία ή αποτυχία της νέας κυβέρνησης – αλλά την εμπιστοσύνη του κόσμου στις «συμβατικές» πολιτικές λύσεις. Και αυτό δυστυχώς ή ευτυχώς είναι το παν στην εποχή των εντυπώσεων.

Η πρόσφατη παραφωνία από μόνη της δεν είναι τόσο μεγάλη. Αλλά η κακόγουστη χορωδία που προκύπτει με τη συσσώρευση φάλτσου επί φάλτσου, όχι μόνο απομακρύνει περισσότερο την κοινή γνώμη από το ευρύ κέντρο, μα κυρίως δημιουργεί σε ολοένα περισσότερους την ίδια απορία: οι ίδιοι οι κυβερνώντες μπορούν, τελικά, να αντιληφθούν το διακύβευμα;

Πηγή: Deutsche Welle