Το σχέδιο του Τραμπ απηχεί προτάσεις ακροδεξιών Ισραηλινών και σηματοδοτεί μια αλλαγή στη στάση των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και στο παλαιστινιακό ζήτημα
Η πρόταση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να «καθαρίσει» τη Λωρίδα της Γάζας μεταφέροντας περισσότερους από ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιους σε γειτονικές χώρες εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με την πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, με τους αντιπάλους να κάνουν λόγο για εθνοκάθαρση, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο περιφερειακού χάους.
Ο Τραμπ είπε το Σάββατο ότι θα ήθελε η Ιορδανία και η Αίγυπτος να δεχτούν στα εδάφη τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα που έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά από τον καταστροφικό πόλεμο του Ισραήλ. «Μιλάμε για ενάμισι εκατομμύριο ανθρώπους και καθαρίζουμε», είπε στους δημοσιογράφους στο Air Force One.
Η πιθανή μεταφορά, είπε, «θα μπορούσε να είναι προσωρινή» ή «θα μπορούσε να είναι μακροπρόθεσμη». Και οι δύο χώρες απέρριψαν αμέσως την πρόταση.
Όμως, εάν εγκριθεί, η πρόταση θα σηματοδοτήσει μια αλλαγή από τη στάση της κυβέρνησης Μπάιντεν, που επέμενε ότι η Γάζα δεν πρέπει να ερημωθεί, αλλά και μια μετατόπιση από τη μακροχρόνια θέση των ΗΠΑ ότι η Γάζα πρέπει να είναι μέρος ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Παράλληλα, η πρόταση θα σηματοδοτήσει την ευθυγράμμιση της κυβέρνηση Τραμπ με τους πιο ριζοσπαστικούς ακροδεξιούς πολιτικούς του Ισραήλ, οι οποίοι ζητούν τη μεταφορά Παλαιστινίων έξω από τον θύλακα για να ανοίξει ο δρόμος για τον εβραϊκό εποικισμό .
Η πρόταση του Τραμπ υιοθετήθηκε από εξτρεμιστές Ισραηλινούς πολιτικούς, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Οικονομικών Μπέζαλελ Σμότριχ, ο οποίος έχει πυροδοτήσει διαμάχη υποστηρίζοντας ότι « δεν υπάρχει παλαιστινιακός λαός » και του πρώην υπουργού Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, ο οποίος κάποτε καταδικάστηκε για υποστήριξη στην τρομοκρατία και υποκίνηση στον αντιαραβικού ρατσισμού.
Παλαιστίνιοι πολιτικοί κατήγγειλαν την πρόταση Τραμπ ως σχέδιο εθνοκάθαρσης των κατοίκων της Γάζας από τη γη τους.
Και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του Ισραήλ στο Κογκρέσο, είπε στο CNN ότι δεν πίστευε ότι η ιδέα ήταν «πρακτική».
«Δεν ξέρω για τι πράγμα μιλάει», είπε ο Γκράχαμ, αναφερόμενος στον Τραμπ.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι πέρα από τις ηθικές και νομικές ανησυχίες, μια εισροή προσφύγων σε γειτονικές αραβικές χώρες θα μπορούσε να τους αποσταθεροποιήσει και να αποτελέσει υπαρξιακή απειλή. Η αποδοχή της πρότασης του Τραμπ, λένε, θα προκαλούσε εκτεταμένη δημόσια οργή και έναν κίνδυνο για αυτές τις κυβερνήσεις.
«Μια δεύτερη Παλαιστινιακή Νάκμπα»
«Αν αποδεχτούν να συμμετέχουν σε φιλοξενία και κατ΄επέκταση σε εθνοκάθαρση των παλαιστινίων, αυτό αναμφίβολα θα ήταν εξοργιστικό και πραγματικά αποσταθεροποιητικό και για τις δύο χώρες», είπε ο Timothy Kaldas, αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Ταχρίρ για την Πολιτική της Μέσης Ανατολής στην Ουάσιγκτον.
Τόσο οι κυβερνήσεις της Αιγύπτου όσο και της Ιορδανίας «θα βρίσκονταν αντιμέτωπες με την εσωτερική αντιπολίτευση εάν θεωρούνταν από το κοινό τους ότι συναινούν σε μια δεύτερη Παλαιστινιακή Νάκμπα », δήλωσε ο Χασάν Αλχασάν, ανώτερος συνεργάτης για την πολιτική Μέσης Ανατολής στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών στο Μπαχρέιν, αναφερόμενος στο 1948, όταν περίπου 700.000 Παλαιστίνιοι τράπηκαν σε φυγή ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους στην ιστορική Παλαιστίνη, κατά τη δημιουργία του Ισραήλ.
Το Ισραήλ απαγόρευσε σε αυτούς και στους απογόνους τους την επιστροφή, αφήνοντας εκατομμύρια πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες χωρίς υπηκοότητα ή προοπτικές μόνιμης επανεγκατάστασης.
«Δεδομένου ότι οι Παλαιστίνιοι της Γάζας είναι πολύ απίθανο να φύγουν οικειοθελώς, μια αναγκαστική μετακίνηση προς την Αίγυπτο ή την Ιορδανία θα αποτελούσε υπαρξιακή απειλή για αυτές τις δύο χώρες», είπε ο Αλχασάν.
Για την Ιορδανία, η οποία ήδη φιλοξενεί εκατομμύρια Παλαιστίνιους, μια αλλαγή στη δημογραφική κατάσταση «θα απειλούσε την εξουσία της μοναρχίας », είπε, προσθέτοντας ότι «ούτε η Αίγυπτος ούτε η Ιορδανία μπορούν να αντέξουν οικονομικά να φιλοξενήσουν εκατομμύρια επιπλέον πρόσφυγες».
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία είναι δύο από τους στενότερους συμμάχους των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και κύριοι αποδέκτες της αμερικανικής βοήθειας που επί δεκαετίες έχουν ευθυγραμμίσει τις περιφερειακές τους πολιτικές με τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ήταν οι πρώτες αραβικές χώρες που υπέγραψαν ειρηνευτικές συνθήκες με το Ισραήλ και διατήρησαν στενές σχέσεις μαζί του, συμπεριλαμβανομένου του συντονισμού για την ασφάλεια, παρά την ευρεία δημόσια δυσαρέσκεια.
Η Jane Kinninmont, ειδικός σε θέματα σύγκρουσης στο European Leadership Network, μια δεξαμενή σκέψης και συμπαρουσιάστρια του podcast Disorder, είπε ότι με την πάροδο του χρόνου, η επιρροή της Ιορδανίας και της Αιγύπτου στην Ουάσιγκτον έχει επισκιαστεί από κράτη του Αραβικού Κόλπου, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αυτό που μένει να φανεί, πρόσθεσε, είναι πόσο μακριά θα φτάσουν αυτές οι χώρες προκειμένου «να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στην Ουάσιγκτον ότι ο μαζικός εκτοπισμός δεν θα εξαλείψει τη σύγκρουση».
«Είναι σημαντικό για τις περιφερειακές χώρες να τονίσουν ότι το προσφυγικό ζήτημα είναι ένας από τους μοχλούς της τρέχουσας σύγκρουσης και το να γίνουν πρόσφυγες περισσότεροι Παλαιστίνιοι δεν θα τη λύσει. Αυτό αγγίζει ακριβώς την καρδιά της σύγκρουσης», είπε ο Kinninmont.
Ανησυχίες για την ασφάλεια
Την Κυριακή, τόσο η Αίγυπτος όσο και η Ιορδανία απέρριψαν τον εκτοπισμό ή την επανεγκατάσταση Παλαιστινίων.
«Η Ιορδανία είναι για τους Ιορδανούς και η Παλαιστίνη είναι για τους Παλαιστίνιους», δήλωσε ο Ιορδανός υπουργός Εξωτερικών Αϊμάν Σαφάντι σε συνέντευξη Τύπου στο Αμμάν την Κυριακή. «Η απόρριψή μας στη μετακίνηση είναι σταθερή και αμετάβλητη».
Το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου είπε επίσης ότι απορρίπτει «την απέλαση ή την ενθάρρυνση της μεταφοράς ή απομάκρυνσης Παλαιστινίων από τη γη τους ».
Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, η Ιορδανία και η Αίγυπτος απέρριψαν τις εσωτερικές εκκλήσεις για διακοπή των σχέσεων με το Ισραήλ και η Αίγυπτος έπαιξε βασικό μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.
Τον Οκτώβριο του 2023, ξέσπασαν διαδηλώσεις και στις δύο χώρες για την υποστήριξη των Παλαιστινίων στη Γάζα, με πολλούς να δείχνουν δυσαρέσκεια για τη συνεργασία των κυβερνήσεών τους με το Ισραήλ, δεδομένου του μεγάλου αριθμού σε απώλειες ανθρώπινων ζωών που είχε προκαλέσει ο πόλεμος του Ισραήλ.
Ο Κάλντας, του Ινστιτούτου Ταχρίρ, είπε ότι η αποδοχή μεταφοράς παλαιστινιακού πληθυσμού θα ήταν πιο δαπανηρή για τις δύο χώρες από το να χάσουν την αμερικανική βοήθεια στην οποία βασίζονται και οι δύο χώρες.
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία ήδη φιλοξενούν σημαντικό αριθμό προσφύγων.
Από τον Ιανουάριο, υπήρχαν 877.000 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο εγγεγραμμένοι στην Αίγυπτο, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Τον Μάιο, ο Παλαιστίνιος πρέσβης στο Κάιρο, Ντιάμπ αλ-Λουχ, είπε ότι 100.000 κάτοικοι της Γάζας πέρασαν στην Αίγυπτο από την έναρξη του πολέμου, σύμφωνα με το Reuters.
Στην Ιορδανία, περισσότεροι από 2,39 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι πρόσφυγες είναι εγγεγραμμένοι στην UNRWA, την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, ανέφερε η υπηρεσία.
Και οι δύο χώρες έχουν επίσης ανησυχίες για την ασφάλεια που αφορούν στο ενδεχόμενο να γίνουν τα εδάφη τους στόχος επιθέσεων από το Ισραήλ, είπε ο Αλχασάν. Αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει περαιτέρω τις ειρηνευτικές συνθήκες που έχουν υπογράψει με το Ισραήλ, είπε.
«Προσπαθώντας να ερημώσει τη Γάζα από τους Παλαιστίνιους κατοίκους της, ο Τραμπ… κάνει τη χάρη των ακροδεξιών φανατικών του Ισραήλ», είπε ο Αλχασάν.
«Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, η πρόταση του Τραμπ, εάν επρόκειτο να υλοποιηθεί, θα ήταν στην πραγματικότητα αυτοκαταστροφική», είπε. Η αποσταθεροποίηση της Αιγύπτου και της Ιορδανίας θα «ευνοούσε τις ισλαμιστικές πολιτικές δυνάμεις, ιδίως τη Μουσουλμανική Αδελφότητα», και αυτές θα «αποδεικνύονταν πολύ λιγότερο φιλικές προς τις ΗΠΑ και πιο συμπαθείς προς τη Χαμάς».
Πηγή: skai.gr
