Κ’ έτσι που στέκεις, κάποτε, καταμεσής του γυάλινου θαλάμου, δίπλα στη λάμπα, φωτισμένος όλος απ’ τη λάμπα που άναψες, θαρρείς πως είσαι η ίδια η φλόγα της, που ποτέ της δε σώνεται. Γιάννης Ρίτσος, Ο Φαροφύλακας 1958
Οι Φάροι. Παγκόσμια σύμβολα παρηγοριάς και ελπίδας. Ένα άσβεστο φως μέσα στο σκοτάδι που καθοδηγεί τους ναυτικούς στην απέραντη θάλασσα και μεταφέρει την υπόσχεση της στεριάς. Στέκονται μόνοι, ακίνητοι στον χρόνο, πάνω στους βράχους, σε μια γυμνή λωρίδα γης και προκαλούν δέος με την απόκοσμη λάμψη τους.
Η κάμερα του Prime Time και ο Σταύρος Ιωαννίδης ταξίδεψαν σε δυσπρόσιτες γωνιές της Ελλάδας, ανακαλύπτοντας τους πέτρινους γίγαντες που για αιώνες οδηγούν τους ναυτικούς.
Μας δείχνουν την ιστορία των μοναδικών αρχιτεκτονικών μνημείων που στέκουν επιβλητικά σε απόκρημνα ακρωτήρια και τη σημασία που μέχρι σήμερα κατέχουν στη διεθνή ναυσιπλοΐα, παρά τη ραγδαία εξέλιξη των μέσων πλοήγησης. Ξεναγούμαστε στους περίτεχνους πύργους τους και ακολουθούμε τη μοναχική αλλά γοητευτική καθημερινότητα των φαροφυλάκων.
[embedded content]
Η Ελλάδα με περισσότερους από 1.600 αναλάμποτες πυρσούς, φωτοσημαντήρες και φανούς έχει από τα μεγαλύτερα δίκτυα φάρων στον κόσμο. Κάθε φάρος έχει τη δική του ιστορία. Και κάθε φαροφύλακας έχει να διηγηθεί θρύλους και περιπέτειες.
Ταίναρο
Στο νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης βρίσκεται το ακρωτήρι Ταίναρο όπου επιβλητικά δεσπόζει ένας φάρος. Ο φάρος του πολεμικού ναυτικού που βρίσκεται στον φημισμένο όρμο Ματαπά πρωτολειτούργησε το 1887 και δεν έσβησε ποτέ. Το φως του ταξιδεύει στα 19 ναυτικά μίλια δίνοντας στους ναυτικούς το μήνυμα της ελπίδας.
Για να φτάσεις στο Ταίναρο, πρέπει να διασχίσεις ένα δύσβατο και επικίνδυνο μονοπάτι. Η πορεία μέχρι τον φάρο μοιάζει με τελετή μύησης σε κάποιο αρχαίο μυστήριο. “Ναι έχει πολύ κουβάλημα, ακόμη και το νερό μας το κουβαλάμε στην πλάτη” λέει ο φαροφύλακας, ο Κώστας.
[embedded content]
Δεν είναι τυχαίο ότι οι φάροι είναι χτισμένοι σε εξαιρετικές τοποθεσίες. Είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο. “Είναι όλο το πέλαγος, όλη η θάλασσα μπροστά σου” λέει ο Κώστας. Στο Ταίναρο οι φαροφύλακες μένουν απομονωμένοι για τουλάχιστον δέκα μέρες. “Αυτή η μοναξιά συνηθίζεται, σε εθίζει και είναι γλυκιά”, σημειώνει ο φαροφύλακας.
Στον φάρο, ο χρόνος παγώνει. Στέκεται ακίνητος όπως τα πέτρινα μνημεία της θάλασσας.
Και πώς περνάει ο χρόνος για έναν φαροφύλακα; “Ο χρόνος για έναν φαροφύλακα είναι σχετικός. Θα σου τον παρομοιάσω με τον χρόνο ενός αστροναύτη. Τι θέλω να πω με αυτό. Όταν είσαι στη γη, όπως και ο αστροναύτης, ο χρόνος περνάει γρήγορα. Όταν είσαι στον φάρο, είναι σαν να βρίσκεσαι στο διάστημα. Ο χρόνος είναι αργός και βαρύς.”
Λίγα λεπτά μετά τη δύση του ήλιου, γίνεται η πρώτη αναλαμπή, ενώ με τις πρώτες ακτίνες του ήλιου, ο φάρος σβήνει.
Τι σημαίνει φάρος για τον Κώστα; “Αισιοδοξία, ελπίδα, χαρά. Όπως το αντιλαμβάνονται και οι ναυτικοί όταν ξαφνικά βρουν έναν φάρο στη μέση του πουθενά, μετά από ένα μακρύ ταξίδι, δύσκολο ταξίδι, μέσα από φουρτούνες, τρυκυμίες, θύελλες και ξαφνικά αντικρίζουν έναν φάρο, είναι για αυτούς η χαρά, η ένδειξη της στεριάς ότι κάπου εκεί υπάρχουν άνθρωποι, είναι η ελπίδα. Αυτό είναι και για μένα ένας φάρος. Είναι πραγματικά φάρος της ζωής.”
Πλάκα Λήμνος
480 χιλιόμετρα βορειοανατολικά, στην Πλάκα της Λήμνου, βρίσκεται ο Φάνης, ο φαροφύλακας που υπηρετεί τα τελευταία 22 χρόνια σε αυτόν τον ιστορικό φάρο.
[embedded content]
Απέναντι στα 36 μίλια είναι το Αγιο Όρος. Στα 42 είναι η Θάσος. Στα 20 είναι η Σαμοθράκη. Και στα 11 ναυτικά μίλια είναι η Ίμβρος. Από την άλλη πλευρά είναι τα Δαρδανέλλια.
Η κατασκευή του φάρου και του πύργου ολοκληρώθηκε το 1908. Και από τότε δουλεύουν και τα δύο μαζί ταυτόχρονα.
Τι συμβολίζουν οι φάροι; “Είναι κτίρια τα οποία είναι φτιαγμένα με πολύ μεράκι. Το κάθε ένα από αυτά έχει την ιστορία του. Και εμείς ως νεότερη γενιά φαροφυλάκων, ίσως και τελευταία θα ήθελα να πω, οφείλουμε να τα κρατήσουμε έτσι όπως είναι. Να τα βρουν και οι επόμενες γενιές. Είναι το δεύτερο σπίτι μου.” λέει ο Φάνης.
Μονεμβασιά
Αν και οι φάροι έχουν εξελιχθεί με την πάροδο των ετών, απαιτούν συντήρηση και διαρκή παρακολούθηση.
[embedded content]
Η συντήρηση των “πέτρινων” γιγάντων
[embedded content]
Οι φάροι πάντα ήταν και είναι κομμάτι αναπόσπαστο του Έλληνα. Δεν απευθύνονται όμως μόνο στα μεγάλα πλοία. Απευθύνονται και στα μικρά πλοιάρια και στους απλούς βαρκάρηδες, στους ψαράδες.
Η ζωή του φαροφύλακα δεν είναι εύκολη. Έχει όμως και τις καλές της στιγμές
[embedded content]
Το τρίτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου είναι η μέρα των φάρων, οπότε όλοι είναι ανοιχτοί για το κοινό. Η πλούσια ιστορία του ελληνικού φαρικού δικτύου, βρίσκεται συγκεντρωμένη σε ένα μουσείο στον Πειραιά, εντός της υπηρεσίας φάρων του Πολεμικού Ναυτικού.
[embedded content]
Πηγή: skai.gr
