Ο Ντόναλντ Τραμπ, εντείνοντας όλο και περισσότερο τις πιέσεις προς τους συμμάχους του στην Ευρώπη να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους και να αναλάβουν οι ίδιοι το μεγαλύτερο βάρος της ασφάλειάς τους, αποφάσισε να καταργήσει σταδιακά τα προγράμματα οικονομικής στήριξης των τομέων ασφάλειας στις χώρες της ηπείρου που μοιράζονται σύνορα με τη Ρωσία.
Αξιωματούχοι του Πενταγώνου, σύμφωνα με τους Financial Times, ενημέρωσαν την προηγούμενη εβδομάδα τους Ευρωπαίους διπλωμάτες ότι οι ΗΠΑ θα σταματήσουν τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων εκπαίδευσης και εξοπλισμού στρατών στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που θα μπορούσαν να βρεθούν στην πρώτη γραμμή ενδεχόμενης σύγκρουσης με τη Ρωσία, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν το θέμα.
Οι δαπάνες των προγραμμάτων του Πενταγώνου, οι οποίες υπόκειται στο άρθρο 333, απαιτούν την έγκριση του Κογκρέσου των ΗΠΑ και η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει ζητήσει την έγκριση νέων κονδυλίων. Τα κονδύλια που έχουν ήδη εγκριθεί, ολοκληρώνονται στα τέλη Σεπτεμβρίου 2026.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι η κίνηση αυτή ευθυγραμμίζεται με τις προσπάθειες του προέδρου Τραμπ να «επαναξιολογήσει και να αναπροσαρμόσει» τα κονδύλια ξένης βοήθειας, ώστε να συνάδουν με το εκτελεστικό διάταγμα που εξέδωσε κατά την πρώτη ημέρα της τρέχουσας θητείας του.
«Αυτή η ενέργεια γίνεται σε συντονισμό με τις ευρωπαϊκές χώρες και ευθυγραμμίζεται με το εκτελεστικό διάταγμα και τη χρόνια έμφαση που δίνει ο πρόεδρος στο να αναλάβει η Ευρώπη μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά της», ανέφερε ο αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Υπό την πίεση του Τραμπ, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ συμφώνησαν τον Ιούνιο να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους στο 5% του ΑΕΠ.
Η απόφαση της κυβέρνησης για τη μείωση της χρηματοδότησης των προγραμμάτων που υπόκεινται στο άρθρο 333, συνολικού παγκόσμιου προϋπολογισμού που υπερβαίνει το ποσό του 1 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με εκτιμήσεις εργαζομένων στη Γερουσία, ενδέχεται να στερήσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από τα κονδύλια που παρέχουν οι ΗΠΑ στις χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία.
Το Πεντάγωνο πάντως δεν έχει ενημερώσει τα μέλη του Κογκρέσου για το ακριβές ποσό που θα περικοπεί σταδιακά.
Σημειώνεται ότι μέσω του προγράμματος οι ΗΠΑ διέθεσαν μεταξύ 2018 και 2022 κονδύλια ύψους 1,6 δισ. δολαρίων στην Ευρώπη, περίπου το 29% των παγκόσμιων δαπανών που προβλέπονται στο πλαίσιο του άρθρου 333, σύμφωνα με το Γραφείο Λογοδοσίας της Κυβέρνησης των ΗΠΑ. Μεταξύ των κυριότερων αποδεκτών των κονδυλίων ήταν η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία.
Αξιωματούχοι από δεκάδες ευρωπαϊκές πρεσβείες στην Ουάσιγκτον, ακόμα και από χώρες που δεν λαμβάνουν αμερικανική οικονομική στήριξη, παρευρέθηκαν στη συνάντηση όπου αξιωματούχοι του Πενταγώνου τους ενημέρωσαν για τις περικοπές.
Η κίνηση φάνηκε πως έχει στόχο να ενθαρρύνει τις πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουν τις δαπάνες τους για την ασφάλεια των κρατών της πρώτης γραμμής, δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος μιλώντας στους Financial Times.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πάντως αιφνιδιάστηκαν από την κίνηση του Λευκού Οίκου και προσπαθούν να αποσπάσουν περισσότερες λεπτομέρειες από την Ουάσινγκτον, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες που έλαβαν γνώση για την ενημέρωση αυτή.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπαθούν επίσης να διαπιστώσουν εάν η εγχώρια χρηματοδότηση μπορεί να καλύψει τα χρηματοδοτικά κενά ή εάν οι περικοπές θα έχουν επηρεάσουν κρίσιμους τομείς της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
«Εάν είναι δραματικές, τότε οι επιπτώσεις θα είναι σημαντικές», δήλωσε ένας από τους διπλωμάτες, προσθέτοντας ότι το ΝΑΤΟ σίγουρα θα επηρεαστεί, καθώς μέρος της χρηματοδότησης διοχετεύεται μέσω της συμμαχίας.
(Η κίνηση) «προκαλεί μεγάλη ανησυχία και αβεβαιότητα», δήλωσε ο δεύτερος διπλωμάτης, συγκρίνοντάς τη με την απόφαση του Τραμπ να μειώσει τη διεθνή βοήθεια των ΗΠΑ.
Η γερουσιαστής Τζιν Σαχίν, κορυφαίο στέλεχος των Δημοκρατικών στην επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, χαρακτήρισε τις περικοπές ως «λανθασμένη κίνηση που στέλνει το λάθος μήνυμα τη στιγμή που προσπαθούμε να εξαναγκάσουμε τον Πούτιν να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αποτρέψουμε τη ρωσική επιθετικότητα».
Πηγή με γνώση του θέματος διευκρίνισε πάντως ότι το έτερο πρόγραμμα Ξένης Στρατιωτικής Χρηματοδότησης των ΗΠΑ, το οποίο παρέχει κονδύλια σε χώρες για την αγορά ακριβού στρατιωτικού εξοπλισμού όπως μαχητικά αεροσκάφη, πλοία και άρματα μάχης, δεν επηρεάζεται από την πρόσφατη απόφαση του Τραμπ.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι οι περικοπές αποφασίστηκαν σε μια περίοδο που ο επικεφαλής πολιτικής του Πενταγώνου, Έλμπριτζ Κόλμπι, επιδιώκει να στρέψει τα κονδύλια για την άμυνα των ΗΠΑ στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού προκειμένου να ενισχύσει την αποτρεπτική τους ικανότητα και να αμβλύνει τις πιθανότητες σύγκρουσης με την Κίνα για τα …μάτια της Ταϊβάν.
Εν τω μεταξύ, νωρίτερα φέτος, η Ουάσινγκτον έκοψε απότομα τις αποστολές πυρομαχικών και αρκετών υψηλής αξίας όπλων που προορίζονταν για την Ουκρανία, αφότου ο Κόλμπι ξεκίνησε μια έρευνα για τα αποθέματα όπλων των ΗΠΑ, η οποία ήγειρε ανησυχίες. Ο Τραμπ λίγο αργότερα διέταξε την επανέναρξη των αποστολών προς την Ουκρανία.
Η τελευταία απόφαση του Τραμπ πάντως θέτει σε κίνδυνο και ένα άλλο πρόγραμμα, αυτό της Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια στη Βαλτική, το οποίο ξεκίνησε το 2020 με στόχο την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας. Πέρυσι, το Κογκρέσο ενέκρινε ποσό ύψους 288 εκατ. δολαρίων στο πλαίσιο της εν λόγω πρωτοβουλίας.
Κι αυτό γιατί ο Λευκός Οίκος δεν έχει ζητήσει πρόσθετη χρηματοδότηση ούτε για το εν λόγω πρόγραμμα στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους. Πηγή που γνωρίζει το θέμα δήλωσε στους FT ότι το πρόγραμμα επαναξιολογείται από την κυβέρνηση.
Η απώλεια της αμερικανικής βοήθειας ασφαλείας θα αποτελέσει μια «πολύ δυσάρεστη» εξέλιξη για τις χώρες της Βαλτικής, δήλωσε ο απόστρατος Αμερικανός ναύαρχος Μαρκ Μοντγκόμερι, νυν ανώτερος συνεργάτης στο think-tank Foundation for the Defense of Democracies. «Στόχος αυτού εδώ είναι να τις καταστήσουμε ικανές να αμυνθούν», εξήγησε.
Και οι τρεις προαναφερθείσες χώρες μοιράζονται χερσαία σύνορα με τη Ρωσία ενώ η Βαλτική έχει δεχθεί επιθέσεις που επιρρίπτονται στη Μόσχα, όπως αυτές σε κρίσιμες υποδομές στη Βαλτική Θάλασσα, κυβερνοεπιθέσιες και δολιοφθορές.
Πέραν αυτών, η κυβέρνηση Τραμπ έχει ξεκινήσει την επαναξιολόγηση των στρατευμάτων που έχει αναπτύξει σε όλο τον κόσμο και έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να περιορίσει την παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη.
Κατά τη συνάντησή του με τον Πολωνό πρόεδρο Κάρολ Ναβρότσκι στον Λευκό Οίκο την Τετάρτη πάντως, ο Τραμπ δήλωσε ότι δεν σχεδιάζει να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη χώρα.
Σημειώνει ότι στην Πολωνία σταθμεύουν περίπου 10.000 Αμερικανοί στρατιώτες, εκ περιτροπής, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι είναι «πολύ ευχαριστημένος» με τη συνθήκη αυτή. «Θα αναπτύξουμε ακόμη περισσότερους εκεί αν θέλουν», πρόσθεσε.
Πηγή: skai.gr
