Όλαφ Σολτς: Ξύπνησε ο Ευρωπαίος μέσα του

Κατά τη διάρκεια της τρίχρονης περίπου παραμονής του στην καγκελαρία, τον κατηγόρησαν συχνά για διστακτικότητα και έλλειψη πρωτοβουλίας όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της κυβέρνησής του στο εσωτερικό, αλλά και για την αδυναμία της Γερμανίας να ηγηθεί της Ευρώπης, η οποία έμοιαζε να σύρεται πίσω από τις επιλογές και υποδείξεις των Ηνωμένων Πολιτειών. Τώρα, στο τέλος της θητείας του, ο Όλαφ Σολτς μοιάζει να ανακαλύπτει ξανά την αγάπη του για την Ευρώπη και να προσπαθεί να τη μετουσιώσει και σε ένα εργαλείο που θα του δώσει την πολυπόθητη προεκλογική ώθηση.

«Η Ευρώπη είναι ισχυρή. Είμαστε ο μεγαλύτερος οικονομικός χώρος στον κόσμο. Η ΕΕ είναι πολύ επιτυχημένη. Και γι’ αυτό είναι σωστό που συναντιόμαστε σήμερα εδώ στις Βρυξέλλες για να συζητήσουμε πώς μπορούμε να διαμορφώσουμε από κοινού το μέλλον της Ευρώπης. Από τη δική μου άποψη, ένα πράγμα είναι πολύ σαφές: και για την ίδια τη Γερμανία, η Ευρώπη είναι το σημαντικότερο εθνικό συμφέρον που έχουμε».

Ρητορική χωρίς πράξεις;

Η Ευρώπη ως εθνικό συμφέρον; Είναι μια φράση που θύμισε Άνγκελα Μέρκελ, αν και εκείνη επίσης συχνά είχε κατηγορηθεί για την απροθυμία της να ηγηθεί μαζί με τη Γαλλία μιας προσπάθειας απεξάρτησης από τις ΗΠΑ. Τώρα ο εμπορικός πόλεμος με τον οποίο απειλεί ο Ντόναλτ Τραμπ ανάγκασε τον Σολτς να απαντήσει στο πλαίσιο της τελευταίας συνόδου στις Βρυξέλλες.

«Και οι δυο μας, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, επωφελούμαστε από την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών. Εάν η δασμολογική πολιτική το καθιστά τώρα αυτό δύσκολο, αυτό θα ήταν κακό για τις ΗΠΑ και κακό για την Ευρώπη. Είναι σαφές ότι, ως ισχυρός οικονομικός χώρος, μπορούμε να διαμορφώσουμε τα δικά μας πράγματα για τον εαυτό μας και μπορούμε να αντιδράσουμε στις δασμολογικές πολιτικές με δασμολογικές πολιτικές. Αυτό πρέπει και θα το κάνουμε ενίοτε, αλλά η προοπτική και ο στόχος πρέπει να είναι να προχωρήσουμε με τέτοιον τρόπο, ώστε τα πράγματα να καταλήξουν στη συνεργασία».

Καθυστερημένο «ξύπνημα»;

Από τη μια έκκληση για συνεργασία και από την άλλη δηλώσεις αυτοπεποίθησης απέναντι σε έναν απρόβλεπτο πλανητάρχη. Αρκεί αυτό για να μπορέσει η Ευρώπη να υψώσει ανάστημα απέναντι στον παραδοσιακό της προστάτη; Aκόμα και η έμμεση δήλωση στήριξης προς το Μεξικό, που βρίσκεται στο στόχαστρο του Τραμπ, επιβεβαιώνει αυτή την προσέγγιση.

«Νομίζω ότι η πρόεδρος του Μεξικού είναι μια εξαιρετικά έξυπνη πολιτικός και αντέδρασε με ψυχραιμία».

Ψυχραιμία λοιπόν και ανασκούμπωμα απέναντι στα νέα δεδομένα. Για πολλούς, το ευρωπαϊκό «ξύπνημα» του Σολτς έρχεται με καθυστέρηση. Πολύ περισσότερο που οι προοπτικές του να παραμείνει καγκελάριος και μετά τις 23 Φεβρουαρίου μοιάζουν σχεδόν μηδαμινές.

Ο ίδιος πάντως για πρώτη φορά μίλησε και για συναισθήματα σε μια σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

«Ήταν πολύ συγκινητικό για μένα να βρίσκομαι σήμερα σε μια συνεδρίαση, όπου για πρώτη φορά ένας Βρετανός πρωθυπουργός ήταν και πάλι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο». Μια ημέρα νωρίτερα, ο καγκελάριος είχε ταξιδέψει στη Βρετανία για να συζητήσει με τον Κιρ Στάρμερ για τη σχέση Λονδίνου-Βρυξελλών. Μια επαναπροσέγγιση με το «μεγάλο νησί» σε αυτή την κρίσιμη φάση θα ήταν σίγουρα σημαντική για την Ευρώπη. Ο Σολτς έχει δίκιο. Αλλά το ερώτημα πλέον είναι αν το πιστεύει με τόσο πάθος και ο διάδοχός του.