Ομάδα του ΔΠΘ αναζητά βιώσιμες λύσεις κατά της λειψυδρίας σε όλη την Ελλάδα μέσω του προγράμματος «WATERWISE»

Σημαντικές λύσεις για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Ελλάδα φιλοδοξεί να προσφέρει το έργο «WATERWISE», μια πρωτοβουλία που υλοποιείται από επιστήμονες του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τρεις μεγάλες εταιρείες πληροφορικής της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Το έργο αυτό επιχειρεί να δημιουργήσει τις απαραίτητες υποδομές για την ασφάλεια της διαχείρισης του νερού, τόσο για το παρόν όσο και για το εγγύς μέλλον.

Οι ερευνητές εστιάζουν σε περιοχές με προβλήματα λειψυδρίας σε όλη την Ελλάδα, στοχεύοντας στη συλλογή ακριβών δεδομένων σχετικά με τις υδατικές ανάγκες κάθε τόπου. Ταυτόχρονα, καταγράφεται η κατανάλωση νερού από κατοίκους και επισκέπτες, ώστε να παρέχεται μια σαφής εικόνα της πραγματικής χρήσης του πολύτιμου αυτού πόρου.

Με δεδομένη την αυξανόμενη τουριστική πίεση – ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες – και τις έντονες υδάτινες ανισορροπίες, το «WATERWISE» επιδιώκει επιστημονικά θεμελιωμένες, ρεαλιστικές προτάσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Βασικός στόχος είναι η αξιολόγηση της μελλοντικής ζήτησης νερού, λαμβάνοντας υπόψη ακόμα και τα πιο δυσμενή σενάρια, έτσι ώστε να σχεδιαστούν εγκαίρως τα κατάλληλα έργα που θα διασφαλίσουν την επάρκεια του αποθέματος νερού.

Καινοτόμα Πλατφόρμα και Τεχνολογία Τεχνητής Νοημοσύνης

Όπως εξηγεί ο Δημήτρης Εμμανουλούδης, καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, το έργο ξεκινά με τη δημιουργία μιας ψηφιακής πλατφόρμας όπου θα καταγράφονται οι εισροές και εκροές νερού σε κάθε περιοχή – τόσο επιφανειακές όσο και υπόγειες, συμπεριλαμβανομένης της εξάτμισης – με βάση διαφορετικά κλιματικά σενάρια («δυσμενή, κανονικά ή ευμενή»). Χρησιμοποιώντας ένα πρωτότυπο λογισμικό που βασίζεται σε υποσυστήματα τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης μεγάλων δεδομένων, προβλέπονται τα μελλοντικά σενάρια κατανάλωσης νερού τόσο για τις οικιακές, γεωργικές και κτηνοτροφικές χρήσεις, όσο και για τις ανάγκες τουριστών.

Κρίσιμη παράμετρος αποτελεί ο υπολογισμός του υδατικού αποτυπώματος των τουριστών – δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με το πόση ποσότητα νερού καταναλώνει κάθε επισκέπτης και τον προβλεπόμενο αριθμό επισκεπτών κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τον κ. Εμμανουλούδη, η εξασφάλιση αυτών των δεδομένων αποτελεί το κλειδί για την ακριβή εκτίμηση του υδατικού ισοζυγίου κάθε περιοχής.

Για τον σκοπό αυτό, η επιστημονική ομάδα έχει δημιουργήσει ερωτηματολόγιο που απευθύνεται στους τουρίστες, κυρίως σε νησιωτικές περιοχές. Στόχος είναι να αποτυπωθεί η καταναλωτική τους συμπεριφορά και να μετρηθεί η πραγματική χρήση νερού κατά τη διαμονή τους. Το ερωτηματολόγιο καλύπτει χαρακτηριστικά του καταλύματος, ατομική και συλλογική κατανάλωση, αλλά και θέματα εξοικονόμησης, ενώ μπορεί να συμπληρωθεί διαδικτυακά ή μέσω QR code σε χώρους φιλοξενίας.

Οι απαντήσεις διαμορφώνουν μια τεράστια βάση δεδομένων, συνδεδεμένη με την πλατφόρμα «WATERWISE», επιτρέποντας την ανάλυση και επεξεργασία στοιχείων για κάθε περιοχή ξεχωριστά. Με αυτό τον τρόπο, υπολογίζεται με προσομοίωση το συνολικό υδατικό αποτύπωμα των τουριστών τοπικά, παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες για τον ετήσιο σχεδιασμό της υδατικής επάρκειας.

Στρατηγική Εφαρμογή και Αντιμετώπιση της Υδατικής Κρίσης

Η γνώση όλων των παραμέτρων που συμμετέχουν στην “εξίσωση” εισροών – εκροών επιτρέπει τον ασφαλή σχεδιασμό του είδους, αριθμού και μεγέθους απαιτούμενων έργων: από συλλογή βρόχινου νερού (φράγματα, δεξαμενές, ταμιευτήρες) έως λύσεις αφαλάτωσης. Έτσι, διασφαλίζεται πως κάθε περιοχή θα διαθέτει τα αποθέματα νερού που χρειάζεται.

Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, το πρώτο στάδιο του έργου εστιάζει ενδεικτικά σε έξι περιοχές: Σαντορίνη, Κέρκυρα, Χίο, Φούρνους Ικαρίας, Θάσο και Δράμα. Ο απώτερος στόχος, ωστόσο, είναι η εφαρμογή του «WATERWISE» σε ολόκληρη την επικράτεια, ως πολυδιάστατο εργαλείο στρατηγικής σημασίας για την αντιμετώπιση της υδατικής κρίσης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.

Όπως συμπληρώνουν τα μέλη της ομάδας, «μέσω της συνδυαστικής αξιοποίησης δεδομένων, τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και προγνωστικών αλγορίθμων, το έργο προσφέρει ουσιαστικές λύσεις σε προβλήματα που σχετίζονται με την αβεβαιότητα της υδατικής διαθεσιμότητας, τις αυξανόμενες καταναλωτικές πιέσεις και την ανάγκη βιώσιμου σχεδιασμού. Η κοινωνική επίδραση του έργου είναι εξίσου σημαντική, συμβάλλοντας άμεσα στην ενίσχυση της υδατικής ασφάλειας, την εξοικονόμηση φυσικών πόρων και την ενδυνάμωση της συμμετοχικής διαχείρισης των υδάτων».

Για συμμετοχή στην έρευνα, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμπληρώσουν τα ερωτηματολόγια στους παρακάτω συνδέσμους:

Ιωάννα Καρδάρα

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ