Η ημέρα δεν ξεκίνησε με τις καλύτερες προϋποθέσεις για τους Ευρωπαίους. Η φράση του Ντόναλντ Τραμπ «αν ήθελε ο Ζελένσκι θα μπορούσε να τελειώσει τον πόλεμο σχεδόν αμέσως» ερμηνεύεται ως πρόθεση πίεσης προς την Ουκρανία και επιβεβαιώνει ότι οι θέσεις του δεν ταυτίζονται με εκείνες των Ευρωπαίων, όπως συχνά υποστηρίζουν οι τελευταίοι. Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται ότι τελικά δεν έφυγε με… άδεια χέρια από την Αλάσκα, αλλά με μια σειρά από προτάσεις που έχουν να κάνουν με τα δεδομένα που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος.
Ο Τραμπ ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει ζήτημα επιστροφής της Κριμαίας, αλλά και ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και έχει αφήσει να εννοηθεί ότι κλειδί για τον τερματισμό του πολέμου θα είναι η ετοιμότητα του Κιέβου να διαπραγματευτεί εδαφικές παραχωρήσεις. Ουσιαστικά πρόκειται για πάγιες θέσεις της Μόσχας, που φαίνεται ότι έχει αποδεχτεί ο Αμερικανός πρόεδρος, παίρνοντας αποστάσεις από την προσέγγιση του Κιέβου. Ο Τραμπ εγκατέλειψε και το αίτημα για κατάπαυση του πυρός μιλώντας για απευθείας συμφωνία ειρήνης, κάτι που επίσης λέει ο Πούτιν. Όλα αυτά ενώ ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ έχει κάνει ήδη δηλώσεις περί «σοβαρών παραχωρήσεων» από τη μεριά της Μόσχας.
Διφορούμενη μπορεί να χαρακτηριστεί η θέση του ενοίκου του Λευκού Οίκου για το θέμα των εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία, όπου έχει μιλήσει κατά της παρουσίας μιας ΝΑΤΟϊκής δύναμης στα ουκρανικά εδάφη. Το ζήτημα αυτό είναι έτσι κι αλλιώς εξαιρετικά περίπλοκο, αφού και στις τάξεις των Ευρωπαίων οι προτάσεις διαφέρουν μεταξύ τους.
Τι θα ζητήσει ο Ζελένσκι;
Το ερώτημα είναι πλέον τι μπορεί να ζητήσει ο πρόεδρος της Ουκρανίας με βάση αυτά τα δεδομένα. Όλα δείχνουν πώς αναγκαστικά θα βρεθεί σε θέση άμυνας, οχυρωμένος πίσω από τη δήλωση, που επανέλαβε αρκετές φορές αυτό το διήμερο ότι «η Ρωσία δεν θέλει την ειρήνη». Θα προσπαθήσει να πείσει για αυτό τον Αμερικανό συνομιλητή του, ζητώντας περισσότερη στρατιωτική στήριξη; Αυτό μοιάζει εντελώς ανεδαφικό στην παρούσα φάση με δεδομένο ότι η επιθυμία του Τραμπ είναι να προκύψει από τις σημερινές διεργασίες πρόοδος στην κατεύθυνση της ειρήνης και όχι εντατικοποίηση του πολέμου.
Χαρακτηριστική για το πώς βλέπουν την κατάσταση στο Κίεβο ήταν και η τοποθέτηση του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα σε συνέντευξή του στη γερμανική τηλεόραση: «Εάν η Ουκρανία και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες συνεχίσουν να συνεργάζονται συντονισμένα και η Ευρώπη επεκτείνει την παραγωγή όπλων, τότε ο Τραμπ και ο Πούτιν δεν θα είναι σε θέση να εφαρμόσουν από κοινού κρίσιμα αρνητικά σενάρια».
Πολλοί αναλυτές διαβλέπουν ωστόσο τον κίνδυνο να «υποχρεωθεί» ο Ζελένσκι σε παραχωρήσεις, που απέρριπτε κατηγορηματικά έως τώρα ή να αναγκαστεί να απορρίψει τις «ιδέες» Τραμπ και να βρεθεί «κατηγορούμενος» για τη διαιώνιση του πολέμου. Η επιλογή Τραμπ, να μην προχωρήσει σε κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και χωρών που συνεργάζονται μαζί της, είναι δηλωτική των προθέσεων του και στην εντελώς αντίθετη γραμμή από εκείνες των Ευρωπαίων, που δια στόματος φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσαν ότι ετοιμάζουν για τον Σεπτέμβριο ένα 19ο πακέτο κυρώσεων. Από την άλλη ο καγκελάριος Μερτς ακόμα και μέσα στο Σαββατοκύριακο επέμεινε σε δηλώσεις του ότι ο Τραμπ «δεν μετακινήθηκε καθόλου από τις κοινές μας θέσεις», μια εκτίμηση που τίθεται εν αμφιβόλω αν διαβάσει κανείς τις δημόσιες τοποθετήσεις από τον Λευκό Οίκο.
Περιορισμός ζημίας
Για τον Μερτς που θέλει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην Ευρώπη τα πράγματα δυσκολεύουν, αφού θέλει να αποφύγει μια δημόσια αντιπαράθεση με τον Τραμπ, αλλά δεν μπορεί και να εγκαταλείψει τον Ζελένσκι. Ένα ναυάγιο των σημερινών συνομιλιών θα μπορούσε να χρεωθεί και στον ίδιο, από τη στιγμή μάλιστα που στο Βερολίνο κυβερνητικοί κύκλοι φρόντισαν να διαρρεύσουν ότι όλες οι πρωτοβουλίες των τελευταίων ημερών μέχρι και την σύνταξη του κοινού κειμένου του περασμένου Σαββάτου έφεραν τη δική του υπογραφή.
Ουσιαστικά Ζελένσκι και Ευρωπαίοι μοιάζουν να είναι σε μειονεκτική θέση και πρέπει σήμερα να προσπαθήσουν απλώς να αποφύγουν τα χειρότερα, όπως δείχνει η κοινή τους παρουσία στην Ουάσινγκτον, προβάλλοντας τη δική τους ενότητα. Να περιορίσουν δηλαδή τις ζημιές, χωρίς να επιτρέψουν στον Τραμπ να τους χρεώσει την ευθύνη για συνέχιση του πολέμου λόγω δικής τους αδιαλλαξίας. Το ενδιαφέρον θα είναι σίγουρα να δει κανείς τις επόμενες κινήσεις του Αμερικανού προέδρου σε περίπτωση που σήμερα δεν βγει λευκός καπνός από τον Λευκό Οίκο.
Πηγή: Deutsche Welle
