Πόσο εφικτό είναι να υλοποιηθεί το «τρελό» σχέδιο του Τραμπ για μετατροπή της Γάζας σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής»

Ως την πιο παράξενη ιδέα στην ιστορία της αμερικανικής ειρηνευτικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή παρουσιάζει το CNN το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τη Λωρίδα της Γάζας, το οποίο ανακοίνωσε στη συνέντευξη Τύπου με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, αφήνοντας άφωνο τον πλανήτη. 

Όπως αναφέρει το αμερικανικό δίκτυο, ακούγοντας τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου, ο Νετανιάχου δεν μπόρεσε να κρύψει το μειδίαμα στο πρόσωπό του καθώς παρακολουθούσε την πιο απίστευτη παρέμβαση των ΗΠΑ στην μακρά ιστορία της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης.

Ο Τραμπ πρότεινε οι σχεδόν 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι να μετεγκατασταθούν από την ισοπεδωμένη από τον πόλεμο Γάζα αλλού, ώστε οι ΗΠΑ να στείλουν στρατεύματα, να πάρουν την ιδιοκτησία και να χτίσουν τη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».

«Να χτιστούν καλής ποιότητας κατοικίες, σαν μια όμορφη πόλη, σαν ένα μέρος όπου μπορούν να ζήσουν και να μην πεθάνουν, γιατί η Γάζα είναι μια εγγύηση ότι θα καταλήξουν στο θάνατο», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους.

Με λίγα λόγια, ο Τραμπ περιέγραψε μια εκπληκτική γεωπολιτική μεταμόρφωση της Μέσης Ανατολής και μια πολιτική σανίδα σωτηρίας για τον Νετανιάχου – δείχνοντας γιατί ο πρωθυπουργός, παρά τις εντάσεις τους στο παρελθόν, υποστήριζε την επιστροφή του Ρεπουμπλικανού στην εξουσία.

Ο Νετανιάχου μπορεί τώρα να παρουσιάζει τον εαυτό του στη δεξιά πτέρυγα του συνασπισμού του – από τους οποίους και απειλείται-, ως τον μοναδικό και ζωτικό «αγωγό» προς τον Τραμπ. 

Η προτάσεις του Αμερικανού προέδρου είναι σε αντιστοίχιση με τους Ισραηλινούς σκληροπυρηνικούς που θέλουν τον εκδιωγμό των Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας, την οποία το Ισραήλ θεωρεί ιερή γη. 

Ο ακροδεξιός πρώην υπουργός εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, ο οποίος έφυγε από το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο του Νετανιάχου για να διαμαρτυρηθεί για τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, καλωσόρισε τα σχέδια αυτά.  

«Ντόναλντ, αυτό μοιάζει με την αρχή μιας όμορφης φιλίας», έγραψε σε ανάρτησή του στο X.

Τα σχέδια του Τραμπ είναι ορόσημο στην ιστορία στην ιστορία των ΗΠΑ και την ειρηνευτική πολιτική στη Μέση Ανατολή.

Το να βλέπεις έναν Αμερικανό πρόεδρο να επιδοκιμάζει αυτό που θα σήμαινε τη βίαιη εκδίωξη των Παλαιστινίων από την πατρίδα τους, σε μια έξοδο που θα ανέτρεπε δεκαετίες αμερικανικής πολιτικής, το διεθνές δίκαιο και τη στοιχειώδη ανθρωπιά, σου έκοβε την ανάσα, σχολιάζει χαρακτηριστικά το CNN. 

Ο Τραμπ από όταν επέστρεψε στον Λευκό Οίκο έχει απειλήσει τα προσαρτήσει την διώρυγα του Παναμά, τη Γροιλανδία και τον Καναδά. Τώρα, οραματίζεται μια συμφωνία ακινήτων στη Γάζα, ανάπλαση της Λωρίδας που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας.  Το αποκάλεσε ως μια αμερικανική «θέση ιδιοκτησίας». Αλλά, μια καλύτερη φράση για αυτό θα ήταν «αποικιοκρατία τον 21ο αιώνα». 

«Οι ΗΠΑ θα αναλάβουν τη Λωρίδα της Γάζας και θα κάνουμε και εμείς δουλειά με αυτήν», δήλωσε ο Τραμπ. «Θα μας ανήκει και θα είμαστε υπεύθυνοι για την αποσυναρμολόγηση όλων των επικίνδυνων βομβών που δεν έχουν εκραγεί και άλλων όπλων στην περιοχή. Θα ισοπεδώσουμε την περιοχή και θα απαλλαγούμε από τα κατεστραμμένα κτίρια, θα δημιουργήσουμε οικονομική ανάπτυξη που θα παρέχει απεριόριστο αριθμό θέσεων εργασίας και κατοικιών για τους κατοίκους της περιοχής. Θα κάνουμε μια πραγματική δουλειά, θα κάνουμε κάτι διαφορετικό», είπε χαρακτηριστικά. 

Η ιδέα που παρουσίασε ο Τραμπ μοιράζει με το σχέδιο που πρότεινε πέρυσι και ο γαμπρός του, Τζάρεντ Κούσνερ. Να μετακινηθούν οι Παλαιστίνιοι από τη Γάζα και να την «καθαρίσουν» για να την αναπτύξουν.

Γιατί είναι παράλογα τα σχέδια του Τραμπ

Τα σχέδια αυτό όμως φαίνονται παράλογα για πολλούς λόγους. Αν ο ηγέτης της ισχυρότερης δημοκρατίας του κόσμου ηγηθεί μιας τέτοιας αναγκαστικής μετεγκατάστασης, θα καθρεφτίσει εγκλήματα τυράννων του παρελθόντος και θα δημιουργήσει μια δικαιολογία για κάθε αυταρχικό να ξεκινήσει προγράμματα μαζικής εθνοκάθαρσης εναντίον ευάλωτων μειονοτήτων.

Τα σχέδιά του δείχνουν επίσης πως θα είναι η δεύτερη θητεία του Τραμπ, ενός προέδρου που δεν ακολουθεί το νόμο, το Σύνταγμα και δεν ακούει κανέναν, κάνοντας αυτό που θέλει. 

Και σε όλες τις πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις του Τραμπ για τη Γάζα, υπάρχει ένα σημαντικό στοιχείο που λείπει: οποιαδήποτε αίσθηση ότι ο παλαιστινιακός λαός θα έχει επιλογή για τη μοίρα του.

Η σύνδεσή τους με τον βεβηλωμένο θύλακα αναδείχθηκε πρόσφατα από την επιστροφή εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων στη Βόρεια Γάζα. Πολλοί έφτιαξαν πρόχειρα καταφύγια στα ερείπια των σπιτιών τους που καταστράφηκαν.

Η αδιαφορία του για τις προσδοκίες των Παλαιστινίων και η παραδοχή του ότι θα προτιμούσαν μια σύγχρονη οικιστική ανάπτυξη σε άλλο τόπο, έδειξε την εκπληκτική αφέλειά του για τα αίτια της σύγκρουσης. Αλλά αποτυπώθηκε και σε μια συνομιλία που είχε στο Οβάλ Γραφείο με έναν δημοσιογράφο. «Γιατί να θέλουν να επιστρέψουν; Ο τόπος αυτός είναι μια κόλαση», είπε, με τον δημοσιογράφο να του απαντά: «Μα είναι το σπίτι τους, κύριε. Γιατί να φύγουν;».

Ένας Άραβας αξιωματούχος δήλωσε στο CNN ότι τα σχόλια του Τραμπ θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την εύθραυστη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων στη Γάζα. 

«Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τις βαθιές επιπτώσεις που έχουν τέτοιες προτάσεις στη ζωή και την αξιοπρέπεια του παλαιστινιακού λαού, καθώς και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή», τόνισε ο διπλωμάτης.

Υπάρχουν όμως και πρακτικοί λόγοι γιατί δεν μπορεί να γίνει «ριβιέρα» η Γάζα. Αρχικά, τα αραβικά κράτη αντιτίθενται σθεναρά στα σχέδια αυτά που απαιτούν πολλά χρήματα αλλά και εδάφη τους. 

Η Ιορδανία, η οποία φιλοξενεί ήδη έναν μεγάλο αριθμό Παλαιστινίων προσφύγων, φοβάται ότι θα αποσταθεροποιηθεί θανάσιμα από μια νέα εισροή. 
Και ο στρατός της Αιγύπτου φοβάται μια μαζική εισροή Παλαιστινίων που θα μπορούσε να περιλαμβάνει συμπαθούντες της Χαμάς από τη σουνιτική ισλαμιστική Μουσουλμανική Αδελφότητα. 

Μιλώντας για τους δύο Ισραηλινούς γείτονες, ο Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ, πρώην διαπραγματευτής των ΗΠΑ για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, δήλωσε στο CNN: «Δεν είναι μια συμφωνία για ακίνητα γι’ αυτούς, δεν είναι καν ένα ανθρωπιστικό ζήτημα γι’ αυτούς. Είναι ένα υπαρξιακό ζήτημα».

Η ιδέα της βίαιης μετεγκατάστασης των Παλαιστινίων θα ήταν επίσης πολιτικά αδύνατη για τη Σαουδική Αραβία, το βασικό κομμάτι στο σχέδιο του Τραμπ για τη δημιουργία μιας αντι-ιρανικής ημισελήνου που θα ολοκληρωνόταν με μια διπλωματική εξομάλυνση με το Ισραήλ.

Το βασίλειο έχει θέσει ως προϋπόθεση μιας τέτοιας συμφωνίας ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Η ολική εκκένωση της Γάζας θα επέφερε σοβαρό πλήγμα στα όνειρα περί κρατικής υπόστασης και θα δημιουργούσε ένα προηγούμενο που θα μπορούσε επίσης να εγείρει αμφιβολίες για την παλαιστινιακή παρουσία στη Δυτική Όχθη – η οποία θεωρείται από τα Ηνωμένα Έθνη, όπως και η Γάζα, ως κατεχόμενο από το Ισραήλ έδαφος.

Η ιδέα ότι μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων θα συμφωνήσει να εγκαταλείψει τη Γάζα δείχνει επίσης πως δεν κατανοείται η κατάσταση. Από την ίδρυση του Ισραήλ το 1948, οι ελπίδες επιστροφής χιλιάδων Παλαιστινίων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας σε προσφυγικούς καταυλισμούς, σε μέρη όπως η Βηρυτός και η Ιορδανία, αποδείχθηκαν μάταιες. Έτσι, οι κάτοικοι της Γάζας δεν θα έφευγαν ποτέ βασιζόμενοι σε υποσχέσεις ότι μια μέρα μπορεί να επιστρέψουν. 

Η ιδέα ότι ο Τραμπ θα έθετε στο τραπέζι ένα τέτοιο σχέδιο είναι μια ένδειξη του πώς η εποχή μετά την 7η Οκτωβρίου έχει ανατρέψει τη στρατηγική εικόνα στη Μέση Ανατολή. Αλλά δείχνει επίσης αξιοσημείωτη ύβρη, δεδομένου ότι οι πρόσφατες προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών να αναδιαμορφώσουν τη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής – από το Ιράκ έως τη Λιβύη – κατέληξαν σε καταστροφή. 

Η ιστορία έχει δείξει επίσης πως οι προσπάθειες ευρωπαϊκών αποικιοκρατικών δυνάμεων όπως η Βρετανία και η Γαλλία να χαράξουν σύνορα και να επιβάλουν μεγαλεπήβολα σχέδια στη Μέση Ανατολή κληροδότησαν γενιές πικρών συγκρούσεων που εξακολουθούν να μαίνονται.

Σοβαρολογεί ο Τραμπ;

Οι δηλώσεις του Τραμπ πυροδοτούν, όπως είναι λογικό, και εικασίες σχετικά με το εάν σοβαρολογεί για το εξωφρενικό του σχέδιο ή το χρησιμοποιεί για να αποσπάσει την προσοχή από κάποιο άλλο, ακόμη πιο κακόβουλο σχέδιο. Ίσως τη προσπάθεια του φίλου του Ίλον Μασκ να καταστρέψει εκ των έσω την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Αλλά είναι επίσης χαρακτηριστικό ενός outsider προέδρου που ζει για να ταρακουνάει τα πράγματα και ο οποίος είναι αγαπητός στους ψηφοφόρους του επειδή απορρίπτει την ορθοδοξία των ελίτ και τις συμβατικές προσεγγίσεις που έχουν αποτύχει. 

Οι επικριτές του κατεστημένου και των μέσων ενημέρωσης συχνά ενοχλούνται από τις ιδέες του, επειδή δεν ταιριάζουν με το πλαίσιο αναφοράς τους. Και μακάρι η Γάζα να μπορούσε με κάποιο τρόπο να απαλλαγεί από την αιματηρή ιστορία της, αλλά είναι αδύνατον. 

Υπάρχει επομένως το ερώτημα εάν ο Τραμπ τα εννοεί όλα αυτά ή πρόκειται για ακόμη ένα απατηλό όνειρο ενός προέδρου που φαίνεται να μην έχει επαφή με την πραγματικότητα, σχολιάζει το CNN.

Το σχέδιο του για τη Γάζα έγινε δεκτό με τεράστιο σκεπτικισμό από τους Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές. Και ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Κουνς αντέδρασε έντονα. Έβαλε το χέρι στο πρόσωπό του λέγοντας «είμαι άφωνος. Αυτό είναι τρελό».

Με τον τρόπο του, ο Τραμπ φαίνεται να ενδιαφέρεται ειλικρινά για τη βελτίωση της ζωής των κατοίκων της Γάζας, ακόμη και αν τα σχέδια του προσβάλλουν τους Παλαιστίνιους.

Ως πρώην κτηματομεσίτης της Νέας Υόρκης, ο Τραμπ αρέσκεται στο να ταρακουνάει τους συνομιλητές του και να αναζητά διαρκώς μια συμφωνία. 

Βλέπει επίσης τις συγκρούσεις όπως αυτές στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία μέσα από τον φακό ενός εργολάβου. Η Μπεθ Σάνερ, πρώην ανώτερη αξιωματούχος των μυστικών υπηρεσιών, η οποία διηύθυνε την καθημερινή ενημέρωση των μυστικών υπηρεσιών του Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, δήλωσε ότι όλα αυτά είναι μια υπενθύμιση ότι ο Τραμπ «δεν σκέφτεται όπως ένας τυπικός άνθρωπος του κατεστημένου της εξωτερικής πολιτικής». 

Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό με δεδομένο πως η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ αμφισβητείται τον τελευταίο καιρό αλλά ο Τραμπ ξεκάθαρα φλερτάρει με τον κίνδυνο. Οι δηλώσεις του προκάλεσαν σοκ σε όλη τη Μέση Ανατολή και θα καταστήσουν πολύ πιο δύσκολο οι αραβικές κυβερνήσεις να συνεργαστούν μαζί του για την επέκταση συμφωνιών.

«Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον μουσουλμανικό δρόμο στην περιοχή», εκτιμά η Σάνερ. «Αυτό είναι μερικές φορές διαφορετικό από αυτό που πιστεύουν οι ηγέτες. Αλλά οι ηγέτες στην περιοχή φοβούνται τον μουσουλμανικό δρόμο», σχολίασε η ίδια. 

Το ενδεχόμενο ο Τραμπ να στείλει στρατεύματα στην περιοχή έρχεται επίσης σε σύγκρουση με το πολιτικό DNA ενός προέδρου που οφείλει εν μέρει την άνοδό του σε μια πολιτική βάση που κουράστηκε να στέλνει τα παιδιά του σε πόλεμο μετά 11ης Σεπτεμβρίου εποχή. 

Αλλά ενώ η πρότασή του για τη Γάζα, η οποία θα ήταν ίσως η μεγαλύτερη συμφωνία ανάπτυξης ακινήτων στον κόσμο, είναι απίθανο να συμβεί. Και αυτή είναι η πεμπτουσία του Τραμπ. 

«Βλέπετε πράγματα που οι άλλοι αρνούνται να δουν. Λέτε πράγματα που άλλοι αρνούνται να πουν, και αφού πέσουν τα σαγόνια, οι άνθρωποι ξύνουν το κεφάλι τους και λένε, “ξέρετε, έχει δίκιο”», είπε ο Νετανιάχου.

Η πρώτη πρόταση του Ισραηλινού πρωθυπουργού είναι αναμφίβολα αληθινή αλλά η δεύτερη όχι και τόσο, καταλήγει το CNN. 

Επιμέλεια: Αναστασία Κιτσικώστα 

Πηγή: skai.gr