Τον περασμένο Νοέμβριο, ένα χαρακτηριστικό μπλε και λευκό σκάφος απέπλευσε από έναν απομονωμένο όρμο της χερσονήσου Κόλα της Ρωσίας για ένα ταξίδι τριών μηνών.
Το πλοίο, που φαινόταν να είναι πολιτικό, έπλευσε γύρω από τη Νορβηγία, κατέβηκε τα Στενά της Μάγχης και ανέβηκε στην Ιρλανδική Θάλασσα, πριν στρίψει νότια προς τη Μεσόγειο και ανατολικά προς το Σουέζ.
Το Yantar
Αλλά δεν επρόκειτο για μια κρουαζιέρα αναψυχής στην ευρωπαϊκή ακτή του Ατλαντικού: το στρατιωτικό κατασκοπευτικό πλοίο Yantar της Μόσχας, το οποίο διαθέτει πλήρες οπλοστάσιο εξοπλισμού παρακολούθησης, είχε αποστολή να χαρτογραφήσει και ενδεχομένως να υποκλέψει τα υποβρύχια καλώδια στα οποία βασίζονται οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ για πρόσβαση σε διαδίκτυο, ενέργεια, στρατιωτικές επικοινωνίες και χρηματοοικονομικές συναλλαγές.
ΆλλαΣχετικά άρθρα
Ακόμα και καθώς η Μόσχα δοκιμάζει τις αντιδράσεις του ΝΑΤΟ με πρόσφατες παραβιάσεις του εναέριου χώρου στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης, οι λιγότερο ορατές αλλά εξίσου θρασύτατες υποβρύχιες κατασκοπευτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας προκαλούν αυξανόμενη ανησυχία στους ευρωπαίους αξιωματούχους ασφάλειας και άμυνας.
«Το Yantar είναι το εργαλείο που χρησιμοποιεί η Ρωσία για να μας κρατήσει σε εγρήγορση», δήλωσε ένας ανώτερος διοικητής του ΝΑΤΟ νωρίτερα φέτος. «Ακολουθεί καλωδιακές γραμμές και αγωγούς, κάνοντας στάσεις. Το παρακολουθούμε πολύ στενά», επεσήμανε.
Τώρα, μια έρευνα των Financial Times, η οποία περιελάμβανε συνεντεύξεις με περισσότερους από δώδεκα εν ενεργεία και πρώην αξιωματικούς του ναυτικού από χώρες του ΝΑΤΟ, ανεξάρτητους ναυτικούς αναλυτές και έναν πρώην αξιωματικό του Βόρειου Στόλου της Ρωσίας, αποκάλυψε νέες λεπτομέρειες σχετικά με το Yantar και τις μυστικές του επιχειρήσεις.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα ραντάρ που συλλέχθηκαν από δορυφόρους της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, οι FT κατάφεραν να εντοπίσουν το κατασκοπευτικό πλοίο να αιωρείται πάνω από κρίσιμα καλώδια στη μέση της Ιρλανδικής Θάλασσας τον Νοέμβριο.
Το Yantar έχει επίσης εντοπιστεί με βεβαιότητα πάνω από καλώδια μεταξύ της Νορβηγίας και του αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ, του οποίου η στρατηγική θέση ψηλά στην Αρκτική έχει προσελκύσει σημαντικό ενδιαφέρον από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με την ανάλυση των FT, ενώ οι δυνατότητες επιτήρησης του Yantar περιορίστηκαν αμέσως μετά την πλήρη εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022 -πιθανώς λόγω των κυρώσεων ή του φόβου για κλιμάκωση των εντάσεων με τους δυτικούς συμμάχους του Κιέβου- το κατασκοπευτικό πλοίο επιδεικνύει και πάλι τη δύναμή του.
Η έκθεση ρίχνει επίσης νέο φως στη μυστική στρατιωτική μονάδα που εποπτεύει τις δραστηριότητες του πλοίου -τη ρωσική διεύθυνση έρευνας βαθέων υδάτων, γνωστή ως Glavnoye Upravlenie Glubokovodnikh Issledovanii ή GUGI. Οι δραστηριότητές της είναι τόσο απόρρητες που μόνο μια μικρή ομάδα άρτια εκπαιδευμένων Ρώσων υδροναυτών έχει πρόσβαση σε αυτές.
Η πλειονότητα των 50 σκαφών της GUGI είναι υποβρύχια σκάφη, μερικά από τα οποία μπορούν να φτάσουν σε βάθη 6.000 μέτρων, περισσότερο από 10 φορές το βάθος ενός συμβατικού στρατιωτικού υποβρυχίου. Ωστόσο, διαθέτει και επιφανειακά σκάφη, όπως το Yantar, τα οποία είναι πολύ φθηνότερα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πλατφόρμες για υποβρύχια σκάφη και δύτες.
Σε βρετανικά ύδατα
Νωρίτερα φέτος, η παρουσία του Yantar στα βρετανικά ύδατα προκάλεσε μια σπάνια δημόσια επίπληξη από τον υπουργό Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, John Healey, ο οποίος χαρακτήρισε την παραμονή του κοντά σε κρίσιμες υποδομές του θαλάσσιου βυθού ως ένδειξη «αυξανόμενης ρωσικής επιθετικότητας».
Ωστόσο, πίσω από αυτή τη δημόσια προειδοποίηση κρυβόταν ένα πολύ ευρύτερο μοτίβο δραστηριοτήτων: στρατιωτικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι το Yantar ήταν ένα από τα πολλά ρωσικά πολεμικά πλοία που συγκεντρώθηκαν στα βρετανικά ύδατα για 13 μήνες συνεχούς επιτήρησης γύρω από κόμβους κρίσιμων υποδομών, ξεκινώντας από το φθινόπωρο του 2023.
Συνολικά, αυτά τα περιστατικά υποδηλώνουν μια αναζωπύρωση των αναγνωριστικών δραστηριοτήτων της GUGI και του Βόρειου Στόλου της Ρωσίας, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία εξελίσσεται σε μακροχρόνια σύγκρουση. «Υπάρχει η αντίληψη ότι το 2022 και το 2023, η GUGI βρισκόταν σε κατάσταση αναμονής», λέει ο Sidharth Kaushal, εμπειρογνώμονας θαλάσσιας ασφάλειας στο think tank Royal United Services Institute στο Λονδίνο.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η δραστηριότητα ήταν ακανόνιστη. Ωστόσο, καθώς ο πόλεμος συνεχιζόταν, οι Ρώσοι κατάλαβαν πού βρισκόταν το όριο αντοχής των συμμάχων του ΝΑΤΟ. «Στα τέλη του 2023, αρχές του 2024, η Μόσχα άρχισε να αποδέχεται περισσότερο τον κίνδυνο και δεν αποσύρθηκε», αναφέρει ο Kaushal.
Δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η GUGI είναι ικανή να διεξάγει ένα πλήρες φάσμα μυστικών επιχειρήσεων εναντίον των δυτικών συμμάχων, με το πιθανότερο σενάριο να κάνει λόγο για δραστηριότητες σαμποτάζ που εμπίπτουν στη λεγόμενη γκρίζα ζώνη μεταξύ ειρηνικών σχέσεων και ένοπλης σύγκρουσης.
Υποβρύχια καλώδια
Ωστόσο, ένας ακριβής χάρτης των υποβρύχιων συνδέσεων διαδικτύου, των αγωγών ενέργειας και των καλωδίων στρατιωτικών επικοινωνιών θα ήταν επίσης απαραίτητος για την προετοιμασία του πεδίου μάχης από την πρώτη μέρα μιας εισβολής, επιτρέποντας στη Μόσχα να διακόψει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στον εχθρό ή να παρεμποδίσει τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης.
Ο βυθός της θάλασσας έχει γίνει ένας ολοένα και ευρύτερος στόχος, καθώς η παγκόσμια εξάρτηση από τις υποβρύχιες υποδομές έχει αυξηθεί: το 99% των ψηφιακών επικοινωνιών του Ηνωμένου Βασιλείου παρέχονται πλέον μέσω υποβρύχιων καλωδίων οπτικών ινών, ενώ οι υποβρύχιοι αγωγοί μεταφέρουν τα τρία τέταρτα του συνολικού εφοδιασμού του κράτους με φυσικό αέριο.
Ιδιαίτερα ευαίσθητα είναι τα καλώδια που μεταφέρουν δεδομένα για το Ολοκληρωμένο Υποβρύχιο Σύστημα Παρακολούθησης -ένα κοινό στρατιωτικό δίκτυο των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου που παρακολουθεί τις κινήσεις των εχθρικών υποβρυχίων.
Το Yantar είναι εξοπλισμένο για να ρίχνει υποβρύχια με βραχίονες χειρισμού ώστε να υποκλέψει στρατιωτικά και διαδικτυακά καλώδια και πληροφορίες από αυτά, ή να τοποθετήσει εκρηκτικά που θα πυροδοτηθούν σε μελλοντική ημερομηνία. Είναι επίσης πιθανό να παρεμβαίνουν στα σήματα χρονισμού των υποβρύχιων καλωδίων επικοινωνίας, αλλάζοντας τη συχνότητα -προκαλώντας σοβαρές διαταραχές σε βιομηχανίες που είναι ευαίσθητες στο χρόνο, όπως οι συναλλαγές υψηλής συχνότητας.
Δυτικοί αξιωματικοί του ναυτικού δήλωσαν στους FT ότι το Yantar πιθανότατα εντοπίζει κόμβους μεταξύ πολλαπλών καλωδίων, όπου η διαταραχή θα έχει μέγιστο αντίκτυπο.
Οι εξελιγμένες υποβρύχιες δυνατότητες αναγνώρισης του GUGI αποτελούν «σημαντική απειλή» για το παγκόσμιο υποβρύχιο δίκτυο καλωδίων, λέει ο πλοίαρχος David Fields, πρώην ναυτικός ακόλουθος του Ηνωμένου Βασιλείου στη Μόσχα.
«Η ρωσική στρατιωτική ηγεσία δίνει μεγάλη έμφαση στο να χτυπάει νωρίς, σκληρά και εκεί που πονάει, για να αποτρέψει την κλιμάκωση σε έναν πλήρη πόλεμο. Έχει επενδύσει πολύ χρόνο, χρήμα και προσπάθεια στη χαρτογράφηση των κρίσιμων εθνικών υποδομών των εχθρών της, προκειμένου να επιτεθεί κρυφά ή φανερά», τονίζει ο Fields.
«Έτσι, αν οι εντάσεις επιταχυνθούν επικίνδυνα, η Ρωσία θα μπορούσε να σβήσει τα φώτα και να απενεργοποιήσει τα ενεργειακά και επικοινωνιακά μας συστήματα, υπονομεύοντας την πολιτική βούληση και την κοινωνική συνοχή, ελπίζοντας έτσι να αποτρέψει την κλιμάκωση σε πραγματικό πόλεμο», επισημαίνει.
Πηγή: skai.gr
