
«Ο πρόεδρος Τραμπ το έχει ξεκαθαρίσει: κάντε μια συμφωνία ή αντιμετωπίστε σοβαρές συνέπειες, και όλος ο κόσμος τον παίρνει σαφώς στα σοβαρά, όπως πρέπει»
Ο υπουργός Άμυνας της Σαουδικής Αραβίας έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους Ιρανούς αξιωματούχους στην Τεχεράνη τον περασμένο μήνα: λάβετε σοβαρά υπόψη την προσφορά του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να διαπραγματευτεί μια πυρηνική συμφωνία, για να αποφευχθεί ο πόλεμος με το Ισραήλ.
Ανησυχώντας για την προοπτική περαιτέρω αστάθειας στην περιοχή, ο 89χρονος βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ έστειλε τον γιο του, πρίγκιπα Χαλίντ μπιν Σαλμάν, με την προειδοποίηση να απευθύνεται στον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, σύμφωνα με δύο πηγές του Κόλπου κοντά σε κυβερνητικούς κύκλους και δύο Ιρανούς αξιωματούχους.
Παρόντες στη συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών στην Τεχεράνη, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 17 Απριλίου στο προεδρικό συγκρότημα, ήταν ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων Μοχάμεντ Μπαγκέρι και ο υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αράγτσι, ανέφεραν οι πηγές στο Reuters.
Ενώ τα μέσα ενημέρωσης κάλυψαν την επίσκεψη του 37χρονου πρίγκιπα, το περιεχόμενο του μυστικού μηνύματος του βασιλιά Σαλμάν προηγουμένως δεν είχε αναφερθεί.
Ο πρίγκιπας Χαλίντ, ο οποίος ήταν πρέσβης της Σαουδικής Αραβίας στην Ουάσινγκτον κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, προειδοποίησε τους Ιρανούς αξιωματούχους ότι ο ηγέτης των ΗΠΑ δεν έχει αρκετή υπομονή για παρατεταμένες διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τις τέσσερις πηγές.
Ο Τραμπ είχε ανακοινώσει απροσδόκητα λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα νωρίτερα ότι διεξάγονταν απευθείας συνομιλίες με την Τεχεράνη, με στόχο τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν σε αντάλλαγμα για την άρση των κυρώσεων. Το έπραξε παρουσία του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος είχε ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον ελπίζοντας αντ’ αυτού να κερδίσει υποστήριξη για επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Στην Τεχεράνη, ο πρίγκιπας Χαλίντ διεμήνυσε στην ομάδα ανώτερων Ιρανών αξιωματούχων ότι η ομάδα του Τραμπ θα ήθελε να καταλήξει σε συμφωνία σύντομα, και ότι το παράθυρο για διπλωματία θα έκλεινε γρήγορα, σύμφωνα με τις τέσσερις πηγές.
Ο Σαουδάραβας υπουργός δήλωσε ότι θα ήταν καλύτερο να επιτευχθεί συμφωνία με τις ΗΠΑ παρά να αντιμετωπίσει την πιθανότητα ισραηλινής επίθεσης εάν οι συνομιλίες καταρρεύσουν, σύμφωνα με τις δύο πηγές του Κόλπου.
Υποστήριξε ότι η περιοχή, η οποία έχει ήδη ταλαιπωρηθεί από τις πρόσφατες συγκρούσεις στη Γάζα και τον Λίβανο, δεν θα μπορούσε να αντέξει μια περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης, δήλωσαν οι δύο πηγές του Κόλπου και ένας ανώτερος ξένος διπλωμάτης που γνωρίζει τις συζητήσεις.
Οι αρχές στη Σαουδική Αραβία και το Ιράν δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Η επίσκεψη του πρίγκιπα Χαλίντ, του νεότερου αδελφού του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ήταν η πρώτη από ανώτερο μέλος της βασιλικής οικογένειας της Σαουδικής Αραβίας στο Ιράν εδώ και περισσότερες από δύο δεκαετίες. Το Ριάντ και η Τεχεράνη ήταν από καιρό μεγάλοι αντίπαλοι, συχνά υποστηρίζοντας αντίπαλες πλευρές σε πολέμους δι’ αντιπροσώπων, μέχρι που μια προσέγγιση που μεσολάβησε η Κίνα το 2023 βοήθησε στην άμβλυνση των εντάσεων και στην αποκατάσταση των διπλωματικών δεσμών.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η περιφερειακή θέση του Ιράν έχει υπονομευτεί από τα βαριά στρατιωτικά πλήγματα που προκάλεσε το Ισραήλ στους συμμάχους του, τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, και την ανατροπή του στενού συμμάχου του, του Σύριου δικτάτορα Μπασάρ αλ-Άσαντ. Οι δυτικές κυρώσεις, εν τω μεταξύ, έχουν πλήξει σκληρά την οικονομία της που εξαρτάται από το πετρέλαιο.
Ο Μοχάναντ Χάτζ Αλί, ειδικός σε ιρανικά θέματα στη δεξαμενή σκέψης Carnegie Middle East Center στη Βηρυτό, δήλωσε ότι η αδυναμία της Τεχεράνης είχε προσφέρει στη Σαουδική Αραβία την ευκαιρία να ασκήσει τη διπλωματική της επιρροή, επιδιώκοντας να αποφύγει μια περιφερειακή ανάφλεξη.
«Θέλουν να αποφύγουν τον πόλεμο επειδή ο πόλεμος και η αντιπαράθεση με το Ιράν θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις σε αυτούς και στο οικονομικό τους όραμα και τις φιλοδοξίες τους», δήλωσε στο Reuters.
Το Ιράν θέλει μια συμφωνία
Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει τον αντίκτυπο του μηνύματος του πρίγκιπα στην ηγεσία του Ιράν.
Στη συνάντηση, ο Πεζεσκιάν απάντησε ότι το Ιράν ήθελε μια συμφωνία για να μετριάσει την οικονομική πίεση μέσω της άρσης των δυτικών κυρώσεων, ανέφεραν οι τέσσερις πηγές.
Ωστόσο, οι Ιρανοί αξιωματούχοι, πρόσθεσαν οι πηγές, εξέφρασαν ανησυχίες για την «απρόβλεπτη» προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ στις διαπραγματεύσεις, καθώς έχει μετατοπιστεί από το να επιτρέψει τον περιορισμένο εμπλουτισμό ουρανίου στην απαίτηση για την πλήρη κατάργηση του προγράμματος εμπλουτισμού της Τεχεράνης.
Ο Τραμπ έχει επίσης απειλήσει να χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία εάν η διπλωματία δεν καταφέρει να περιορίσει τις πυρηνικές φιλοδοξίες του θεοκρατικού κατεστημένου.
Μία από τις ιρανικές πηγές ανέφερε ότι ο Πεζεσκιάν τόνισε την προθυμία της Τεχεράνης να καταλήξει σε μια συμφωνία, αλλά ότι το Ιράν δεν ήταν διατεθειμένο να θυσιάσει το πρόγραμμα εμπλουτισμού του μόνο και μόνο επειδή ο Τραμπ ήθελε μια συμφωνία.
Οι συνεχιζόμενες συνομιλίες μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης έχουν ήδη περάσει από πέντε γύρους για την επίλυση της δεκαετιών πυρηνικής διαμάχης. Ωστόσο, παραμένουν πολλά εμπόδια, συμπεριλαμβανομένου του βασικού ζητήματος του εμπλουτισμού.
Το Reuters ανέφερε την Τετάρτη ότι το Ιράν ενδέχεται να διακόψει τον εμπλουτισμό ουρανίου εάν οι ΗΠΑ απελευθερώσουν τα παγωμένα κεφάλαιά τους και αναγνωρίσουν το δικαίωμά του να επεξεργάζεται ουράνιο για μη στρατιωτική χρήση στο πλαίσιο μιας «πολιτικής συμφωνίας» που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ευρύτερη πυρηνική συμφωνία, σύμφωνα με δύο ιρανικές πηγές που γνωρίζουν τις συνομιλίες. Το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Fars στο Ιράν επικαλέστηκε έναν εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών που διέψευσε το δημοσίευμα.
Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε άμεσα στα ερωτήματα του Reuters σχετικά με το εάν γνώριζε την προειδοποίηση της Σαουδικής Αραβίας προς το Ιράν.
«Ο πρόεδρος Τραμπ το έχει ξεκαθαρίσει: κάντε μια συμφωνία ή αντιμετωπίστε σοβαρές συνέπειες, και όλος ο κόσμος τον παίρνει σαφώς στα σοβαρά, όπως πρέπει», δήλωσε η γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου Καρολίν Λίβιτ σε ανακοίνωσή της.
Ο Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι προειδοποίησε τον Νετανιάχου την περασμένη εβδομάδα να μην προβεί σε καμία ενέργεια που θα μπορούσε να διαταράξει τις πυρηνικές συνομιλίες με το Ιράν και είπε ότι οι δύο πλευρές «τώρα είναι πολύ κοντά σε μια λύση».
Οι ισραηλινές αρχές δεν απάντησαν σε αίτημα για σχολιασμό.
Πηγή: skai.gr