Κανείς δεν θα ήθελε να εργάζεται χωρίς να πληρώνεται. Πόσο μάλλον να πληρώνει μια εταιρεία απλώς για να προσποιηθεί ότι εργάζεται. Κι όμως, αυτό συμβαίνει στην Κίνα.
Νέοι και άνεργοι πληρώνουν εταιρείες για να «εργάζονται» σε αυτές. Ο λόγος είναι η ιδιαίτερα υψηλή ανεργία των νέων (άνω του 14%) και η έλλειψη πραγματικών θέσεων εργασίας. Για κάποιους, το να πληρώσουν για να πηγαίνουν σε ένα γραφείο είναι προτιμότερο από το να μένουν άπραγοι στο σπίτι.
Το BBC μίλησε με τον 30χρονο Shui Zhou, ο οποίος είχε μια επιχείρηση τροφίμων που δεν πήγε καλά και έκλεισε το 2024. Από τον Απρίλιο φέτος, πληρώνει 30 γιουάν (περίπου 4,20 δολάρια) την ημέρα για να πηγαίνει σε έναν χώρο – «μακέτα» γραφείου, που διαχειρίζεται η εταιρεία «Pretend To Work Company» στην πόλη Ντογκουάν. Εκεί βρίσκει πέντε «συναδέλφους» που κάνουν ακριβώς το ίδιο.
«Είμαι πολύ χαρούμενος, είναι σαν να δουλεύουμε μαζί ως ομάδα», λέει ο Zhou.
Τέτοιοι χώροι εμφανίζονται σε μεγάλες κινεζικές πόλεις όπως η Σενζέν, η Σαγκάη, η Ναντζίνγκ, η Γουχάν, η Τσενγκντού και η Κουνμίνγκ. Μοιάζουν με πλήρως λειτουργικά γραφεία, εξοπλισμένα με υπολογιστές, αίθουσες συνεδριάσεων και χώρους για τσάι. Οι «εργαζόμενοι» μπορούν να χρησιμοποιούν τους υπολογιστές για αναζήτηση θέσεων εργασίας ή για να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις. Η ημερήσια χρέωση, συνήθως 30–50 γιουάν, συχνά περιλαμβάνει γεύμα, σνακ και ποτά.
«Το φαινόμενο της προσποίησης της εργασίας είναι πλέον πολύ συνηθισμένο. Λόγω του οικονομικού μετασχηματισμού και της αναντιστοιχίας μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας, οι νέοι χρειάζονται αυτούς τους χώρους για να σκεφτούν τα επόμενα βήματά τους ή για να κάνουν περιστασιακές δουλειές ως μετάβαση», εξηγεί ο Δρ Christian Yao, ειδικός στην κινεζική οικονομία και λέκτορας σε πανεπιστήμιο της Νέας Ζηλανδίας.
Αν και οι «εργαζόμενοι» μπορούν να φύγουν όποτε θέλουν, ο Zhou φτάνει συνήθως στο γραφείο στις 8–9 το πρωί και φεύγει ακόμη και στις 11 το βράδυ, όταν αποχωρεί και ο διευθυντής. Οι υπόλοιποι είναι φίλοι του, άλλες φορές είναι απασχολημένοι αναζητώντας δουλειά και, όταν έχουν χρόνο, συζητούν, παίζουν παιχνίδια ή τρώνε παρέα.
Στη Σαγκάη, η 23χρονη Xiaowen Tang κάνει το ίδιο για διαφορετικούς λόγους. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο το 2024, δεν έχει βρει ακόμη δουλειά πλήρους απασχόλησης. Και Το πανεπιστήμιό της έχει έναν άγραφο κανόνα: οι φοιτητές πρέπει, εντός ενός έτους από την αποφοίτηση, να υπογράψουν σύμβαση εργασίας ή να προσκομίσουν απόδειξη πρακτικής άσκησης, διαφορετικά δεν λαμβάνουν το πτυχίο.
Η Tang έστειλε φωτογραφία από το «γραφείο» της ως απόδειξη ότι κάνει πρακτική, ενώ στην πραγματικότητα πληρώνει για να κάθεται εκεί και να γράφει διαδικτυακά μυθιστορήματα για χαρτζιλίκι. «Αν είναι να προσποιηθείς, προσποιήσου μέχρι τέλους», λέει.
Ο Δρ Biao Xiang, διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Γερμανία, εκτιμά ότι η τάση αυτή προέρχεται από μια «αίσθηση απογοήτευσης και αδυναμίας» απέναντι στην έλλειψη ευκαιριών απασχόλησης. «Η προσποίηση της εργασίας είναι ένα “κέλυφος” που οι νέοι δημιουργούν για τον εαυτό τους, ώστε να διατηρούν κάποια απόσταση από την κυρίαρχη κοινωνία και να κερδίζουν λίγο χώρο για τον εαυτό τους», σημειώνει.
Ο ιδιοκτήτης της εταιρείας Pretend To Work Company, που προσφέρει αυτή την υπηρεσία, λέει: «Αυτό που πουλάω δεν είναι μια θέση εργασίας, αλλά αξιοπρέπεια, για να μην νιώθεις άχρηστος».
Σύμφωνα με τον Feiyu, το 40% των πελατών είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου που πηγαίνουν για να τραβήξουν φωτογραφίες και να αποδείξουν στους καθηγητές ότι κάνουν πρακτική άσκηση. Ένα μικρό ποσοστό το κάνει για να αντιμετωπίσει την πίεση των γονιών. Το υπόλοιπο 60% είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, με μέση ηλικία τα 30 έτη.
Πρόκειται για μια κερδοφόρα επιχείρηση, την οποία ο Feiyu βλέπει και ως κοινωνικό πείραμα. «Μέσα από ψέματα διατηρεί κάποιος την αξιοπρέπεια, ενώ (η εργασία αυτή) επιτρέπει σε κάποιους να βρουν την αλήθεια», λέει. «Αν απλώς βοηθάμε κάποιους να τελειοποιούν τις ικανότητές τους στην προσποίηση, τότε είμαστε συνένοχοι σε εξαπάτηση. Μόνο αν τους βοηθήσουμε να μετατρέψουν τον ψεύτικο χώρο εργασίας σε ένα πραγματικό σημείο εκκίνησης, μπορεί αυτό το κοινωνικό πείραμα να εκπληρώσει πραγματικά την υπόσχεσή του», τονίζει.
Ο 30χρονος Zhou αυτή την περίοδο περνάει τον χρόνο του στο «γραφείο» βελτιώνοντας τις γνώσεις του πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη, γιατί έχει παρατηρήσει πως πολλές εταιρείες ζητούν εργαζόμενους που γνωρίζουν τα εργαλεία ΑΙ. Έτσι πιστεύει πως θα μπορέσει να βρει πραγματική δουλειά.
Πηγή: skai.gr
