Ο Καναδάς αποτελούσε κάποτε τον μεγαλύτερο «πονοκέφαλο» του ΝΑΤΟ αφού ξόδευε ψίχουλα για τις αμυντικές του δαπάνες. Στη φετινή συνεδρίαση το «μαύρο πρόβατο» της Συνόδου Κορυφής είναι η Ισπανία με τη Σλοβακία να έρχεται δεύτερη με διαφορά.
Η επιμονή της τελευταίας στιγμής του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ ότι η χώρα του δεν χρειάζεται να επιτύχει τον νέο στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες ύψους 5% του ΑΕΠ, και η επιτυχία του να εξασφαλίσει μια εξαίρεση σε μια συμφωνία για τον στόχο των δαπανών, έχει μετατρέψει τη Μαδρίτη στον νέο παρία της συμμαχίας.
«Δεν έχω λόγια να εκφράσω την αποστροφή μου», δήλωσε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος της άμυνας, ο οποίος, όπως και άλλοι, θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Τον Σάντσεθ ακολούθησε ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο τη Δευτέρα, ο οποίος δημοσίευσε στο X ότι η χώρα του «έχει άλλες προτεραιότητες τα επόμενα χρόνια εκτός από τα εξοπλιστικά» και μπορεί να τα βγάλει πέρα χωρίς να αυξήσει τις δαπάνες.
Μια σύνοδος κορυφής χωρίς φασαρία
Η άρνηση της Ισπανίας και της Σλοβακίας για το 5% ήρθε στην αρχή μιας Συνόδου Κορυφής όπου η ηγεσία του ΝΑΤΟ κάνει ό,τι μπορεί για να διεξαχθεί σε ήρεμο επίπεδο μακριά από δράματα. Έρχεται επίσης λίγες ώρες πριν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προσγειωθεί στη Χάγη, έτοιμος να πανηγυρίσει καθώς οι σύμμαχοι ευθυγραμμίζονται με τον στόχο που επέλεξε.
Την ίδια στιγμή Σάντσεθ και Φίτσο φαίνεται να βρίσκονται στο περιθώριο, με τα υπόλοιπα μέλη του ΝΑΤΟ να μην καλοβλέπουν την απόφαση να εξαιρεθούν από το στόχο.
Ένας εκπρόσωπος της ισπανικής κυβέρνησης δήλωσε ότι η Μαδρίτη θα πρέπει να αυξήσει τους φόρους και να μειώσει τα κοινωνικά της προγράμματα για να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες αλλά πρόσθεσε ότι η χώρα σχεδιάζει να επιτύχει τους νέους στόχους του ΝΑΤΟ. Ακόμα και όταν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχτηκαν ότι ο Σάντσεθ βρίσκεται σε δύσκολη θέση στο εσωτερικό απέρριψαν την απόφαση του Ισπανού ηγέτη να αγνοήσει τη νέα δέσμευση δαπανών του ΝΑΤΟ.
Δύο Ευρωπαίοι ηγέτες δήλωσαν ότι όλοι οι σύμμαχοι έχουν εγκρίνει τους νέους στόχους του ΝΑΤΟ. Ο Σάντσεθ ισχυρίστηκε ότι η Ισπανία μπορεί να επιτύχει αυτούς τους στόχους, εφόσον εμμείνει στο τρέχον σχέδιό της για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2,1% του ΑΕΠ. Υπάρχουν όμως ορισμένοι σύμμαχοι που δεν καλοβλέπουν τα σχέδιά του Σάντσεθ.
«Δεν βλέπω τίποτα που να δημιουργεί περιθώρια για εξαιρέσεις», δήλωσε ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον σε δημοσιογράφους την Τρίτη.
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν, δήλωσε στο Δημόσιο Φόρουμ του ΝΑΤΟ ότι δεν ήταν «δίκαιο» για τους ηγέτες των οποίων η χώρα βρίσκεται πιο μακριά από τη Ρωσία να ζητούν εξαιρέσεις. «Είναι θέμα ενότητας, υπεράσπισης της Ευρώπης, όχι της Πολωνίας ή της Τσεχικής Δημοκρατίας. Διαφωνώ με την ιδέα της εξαίρεσης μιας χώρας», είπε, χωρίς να κατονομάσει συγκεκριμένα την Ισπανία.
Η Πολωνία, η οποία φέτος στοχεύει να δαπανήσει το 4,7% του ΑΕΠ της για την άμυνα, το υψηλότερο ποσοστό στο ΝΑΤΟ, επίσης δεν είναι ενθουσιασμένη με την προσπάθεια της Ισπανίας να απαλλαγεί από την ενίσχυση των δαπανών της συμμαχίας.
«Πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε απόκλιση από αυτήν την αρχή από οποιαδήποτε χώρα μέλος αποτελεί κακό παράδειγμα», δήλωσε ο Πολωνός υπουργός Άμυνας Βλάντισλαβ Κοσίνιακ-Κάμις πριν πετάξει για τη σύνοδο.
Εσωτερικά προβλήματα
Ωστόσο, οι πολιτικές αντιξοότητες στη Μαδρίτη επιδεινώνονται. Κάποιοι στον αριστερό συνασπισμό του Σάντσεθ αντιτίθενται στο να περικόψει η χώρα χρήματα από τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας για να τα δώσει στον στρατό.
«Είναι δύσκολο να πείσεις 32 έθνη να κάνουν οτιδήποτε μαζί, αλλά όλο το νόημα του να είσαι σε μια συμμαχία είναι το να είσαι καλός σύμμαχος», δήλωσε ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ.
Βετεράνοι του ΝΑΤΟ δήλωσαν ότι η αντίσταση της Ισπανίας στο νέο στόχο είναι κάτι συνηθισμένο.
Το ισπανικό δράμα της τελευταίας στιγμής άνοιξε την πόρτα και σε άλλους να αντιγράψουν τη Μαδρίτη και να ζητήσουν τις δικές τους εξαιρέσεις ή τουλάχιστον περισσότερη ευελιξία.
«Εάν μια χώρα λάβει εξαίρεση, αυτό μπορεί να γίνει μεταδοτικό», δήλωσε ο Giedrimas Jeglinskas, πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας στο κοινοβούλιο της Λιθουανίας και πρώην αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. «Πώς μπορούν οι ηγέτες να υπερασπιστούν το 5% μετά την επιστροφή τους στην πατρίδα τους, εάν αρκετές χώρες έλαβαν εξαίρεση;» αναρωτιέται.
Ήδη, ορισμένες χώρες του ΝΑΤΟ που έχουν μείνει πίσω στους στόχους της συμμαχίας για τις αμυντικές δαπάνες χρησιμοποιούν την Ισπανία ως πολιτική κάλυψη.
Τη Δευτέρα, το Βέλγιο ανακοίνωσε ότι θα επιδιώξει «μέγιστη ευελιξία» από το ΝΑΤΟ σχετικά με τον στόχο του 5%. «Μπορεί να μην το κάναμε κάνοντας μια θορυβώδη δήλωση όπως η Ισπανία, αλλά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι εδώ και εβδομάδες οι διπλωμάτες μας εργάζονται σκληρά για να αποκτήσουν τους μηχανισμούς ευελιξίας», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Μαξίμ Πρεβό στα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Καναδάς έχει επίσης ερωτήματα. Η υπουργός Εξωτερικών Ανίτα Ανάντ δήλωσε στο Politico ότι βρίσκεται σε συζητήσεις για να καθοριστεί πότε ο Καναδάς πρέπει να επιτύχει τον νέο στόχο δαπανών του 5%.
Ενώ ορισμένοι έδειχναν συμπάθεια για την πολιτική κατάσταση του Σάντσεθ, άλλα μέλη της συμμαχίας δήλωσαν ότι η Ισπανία και άλλες χώρες που υστερούν στις δαπάνες πρέπει να αναλάβουν δράση — αλλιώς θα αντιμετώπιζαν την οργή του Τραμπ.
«Είναι απίστευτα άδικο για τη συμμαχία», δήλωσε ένας άλλος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ. «Θα ήθελα να δω τον Φίτσο να το λέει αυτό στον Τραμπ κατά πρόσωπο στο δείπνο της Τρίτης το βράδυ».
Ωστόσο, ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι τελικά απέδωσαν την ευθύνη για την καμπύλη της τελευταίας στιγμής της Ισπανίας στον Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος παραδέχτηκε δημόσια ότι οι ΗΠΑ δεν χρειάζεται να επιτύχουν τον στόχο αύξησης των αμυντικών δαπανών που έχει απαιτήσει από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.
«Φαίνεται να έχει καλή παρέα με τις ΗΠΑ που δεν αποδέχονται τον στόχο του 5%», δήλωσε ένας άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος άμυνας.
Πηγή: skai.gr
