Οι συνομιλίες διήρκεσαν μόλις μία ώρα και 40 λεπτά – Η Ρωσία απαίτησε εδάφη που βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Κιέβου – Οι δύο πλευρές θα καταθέσουν τις προτάσεις τους για εκεχειρία
Μετά από ημέρες σύγχυσης και διπλωματικών ελιγμών, πραγματοποιήθηκαν τελικά την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη απευθείας ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων διαπραγματευτών για πρώτη φορά έπειτα από τρία χρόνια, οι οποίες όμως δεν απέφεραν καμία ουσιαστική πρόοδο -κάτι που ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο δεδομένου ότι δεν παρευρέθησαν οι ηγέτες των δύο χωρών- καταδεικνύοντας ότι το χάσμα που χωρίζει Μόσχα και Κίεβο παραμένει «αγεφύρωτο».
Οι δύο πλευρές ωστόσο, έκαναν ένα μικρό θετικό βήμα, που θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για μια πιο ουσιαστική εξέλιξη στη συνέχεια, καθώς συμφώνησαν, σε πρώτη φάση, να προχωρήσουν σε μια μεγαλύτερη -από ό,τι στο παρελθόν- ανταλλαγή αιχμαλώτων, ενώ έκλεισαν νέο «ραντεβού» για να παρουσιάσουν έκαστη το σχέδιό της για την επίτευξη της πολυπόθητης κατάπαυσης του πυρός.
Ειδικότερα, Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, οι οποίες διήρκεσαν μόλις μία ώρα και 40 λεπτά, οι επικεφαλής των ουκρανικών και ρωσικών αντιπροσωπειών επιβεβαίωσαν σε συνεντεύξεις Τύπου ότι συμφώνησαν να ανταλλάξουν 1.000 αιχμαλώτους έκαστη στο εγγύς μέλλον.
Διαβάστε εδώ λεπτό προς λεπτό τι προηγήθηκε
Οι απαιτήσεις των δύο πλευρών
Οι δύο πλευρές κάθισαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την κάθε μία να έχει στην ατζέντα της συγκεκριμένες απαιτήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, οι σύντομες συνομιλίες, οι οποίες συμφωνήθηκαν κατόπιν διαμεσολάβησης της Τουρκίας η οποία φιλοξένησε και τις δύο αντιπροσωπείες, επικεντρώθηκαν κυρίως στο αίτημα της Ουκρανίας για κατάπαυση του πυρός πριν από την έναρξη ουσιαστικών ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων.
Η Ρωσία, από την πλευρά της, απαίτησε κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη να παραχωρήσει η Ουκρανία εδάφη που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Κιέβου, με την ουκρανική πλευρά να απορρίπτει το αίτημα, όπως δήλωσε στο CNN πηγή με γνώση των διαπραγματεύσεων της Παρασκευής.
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η Ρωσία απαίτησε από την Ουκρανία να αποσυρθεί πλήρως από τέσσερις αμφισβητούμενες ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας, η πηγή είπε: «Ναι».
Το Ντονέτσκ, το Λουχάνσκ, η Ζαπορίζια και η Χερσώνα είναι οι τέσσερις επίμαχες περιοχές, τις οποίες η Ρωσία επιχείρησε να προσαρτήσει παράνομα το 2022.
Σημειώνεται ότι η Ρωσία έκτοτε διεκδικεί τις περιοχές αυτές, αλλά δεν έχει καταφέρει παρά τον τριετή πόλεμο να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχό τους.
Τι συμφώνησαν
«Συμφωνήσαμε ότι η κάθε πλευρά θα παρουσιάσει το όραμά της για μια πιθανή μελλοντική εκεχειρία και θα το περιγράψει λεπτομερώς», δήλωσε ο Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, σύμβουλος του Κρεμλίνου και επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας, στις δηλώσεις που ακολούθησαν την ολοκλήρωση των συνομιλιών. «Αφού παρουσιαστεί αυτό το όραμα, πιστεύουμε ότι θα είναι σκόπιμο να συμφωνηθεί και η συνέχιση των συνομιλιών μας».
Ο Μεντίνσκι δήλωσε επίσης ότι η ομάδα του θα μεταφέρει το ουκρανικό αίτημα για απευθείας διαπραγματεύσεις μεταξύ του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, και του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Δεν δεσμεύτηκε ωστόσο για την υλοποίηση μιας τέτοιας συνάντησης.
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας, Ρουστέμ Ούμεροφ, που ηγήθηκε της ουκρανικής αντιπροσωπείας, επιβεβαίωσε ότι οι δύο ομάδες συζήτησαν για την ανταλλαγή αιχμαλώτων, την εκεχειρία και την πιθανότητα διοργάνωσης συνάντησης των δύο ηγετών.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι ο Πούτιν επί μήνες αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι και ως εκ τούτου είναι πολύ πιθανό να αποφύγει μια προσωπική συνάντηση με τον Ουκρανό ηγέτη.
Πρώτη προτεραιότητα της ουκρανικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν με τους εκπροσώπους της Μόσχας στην Κωνσταντινούπολη ήταν «οι άνθρωποι», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας, Ρουστέμ Ούμεροφ, στις δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών.
Χαρακτήρισε τη συμφωνία για την ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου «σημαντικό επίτευγμα», προσθέτοντας ότι βασικός στόχος του Κιέβου είναι ο τερματισμός του πολέμου.
Ο Ούμεροφ τόνισε ότι ο δεύτερος στόχος της Ουκρανίας στις σημερινές συνομιλίες ήταν η συζήτηση μιας κατάπαυσης του πυρός. Τόνισε ότι οι ομάδες των δύο πλευρών «εργάζονται για την ανταλλαγή των λεπτομερειών», χωρίς όμως να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες.
Τρίτος στόχος, όπως είπε, ήταν ο προγραμματισμός «συνομιλιών σε υψηλό επίπεδο», προσθέτοντας ότι το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι μια συνάντηση Ζελένσκι – Πούτιν.
Απορρίπτει η Ουκρανία τις απαιτήσεις της Ρωσίας
Μη αποδεκτές χαρακτήρισε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ουκρανίας Χέορχι Τούκχι τις απαιτήσεις της Ρωσίας, μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη.
Ερωτηθείς εάν η ρωσική αντιπροσωπεία ήγειρε «νέες απαιτήσεις», απάντησε ότι είναι «δύσκολο να πει κανείς» με σαφήνεια, καθώς πρέπει να αξιολογηθούν με βάση και τις προηγούμενες διεκδικήσεις της Μόσχας, ωστόσο πρόσθεσε ότι η αίσθησή του είναι ό,τι το Κρεμλίνο έχει διευρύνει τις απαιτήσεις του.
Αργότερα ότι «ορισμένες» απαιτήσεις της Ρωσίας είναι «μη αποδεκτές» για την Ουκρανία.
«Απαράδεκτη» πρόταση της Ρωσίας, λέει η Ευρώπη
Ο Ζελένσκι, κατά τη διάρκεια ταξιδιού του σε σύνοδο κορυφής στην Αλβανία, κατηγόρησε την Παρασκευή τον Πούτιν ότι «φοβάται» να τον συναντήσει πρόσωπο με πρόσωπο και χαρακτήρισε τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη ως «στημένες, άνευ νοήματος». Απαίτησε την επιβολή νέων κυρώσεων στον ενεργειακό τομέα και τις τράπεζες της Ρωσίας μέχρι να εμπλακεί η Μόσχα, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, σε σοβαρή διπλωματία.
«Η πίεση πρέπει να συνεχίσει να αυξάνεται μέχρι να υπάρξει πραγματική πρόοδος», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Στο ίδιο κλίμα και οι δηλώσεις του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος επισήμανε ότι η Ρωσία δεν έχει καμία πρόθεση για εκεχειρία και ότι «θα απαιτηθεί αυξημένη πίεση από Ευρωπαίους και Αμερικανούς» για να επιτευχθεί μια τέτοια συμφωνία.
Ο Ζελένσκι και ο Μακρόν, μαζί με τους ηγέτες της Βρετανίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας, είχαν τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ντόναλντ Τραμπ για τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη.
Αμέσως μετά, ο Κιρ Στάρμερ σε δήλωση που έκαναν από κοινού οι Ευρωπαίοι ηγέτες, δήλωσε ότι συμφώνησαν πως η θέση της Ρωσίας στις ειρηνευτικές συνομιλίες είναι «απαράδεκτη», προσθέτοντας ότι οι τέσσερις ηγέτες βρίσκονται σε στενό συντονισμό τόσο με τον Ζελένσκι όσο και με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Οι διαπραγματεύσεις της Κωνσταντινούπολης δεν αναμένονταν, ούτε από τον πρόεδρο Τραμπ, που αρχικά τις στήριξε, να οδηγήσουν σε σημαντικά αποτελέσματα.
Οι ελιγμοί και οι καθυστερήσεις του Πούτιν και η «τρικλοποδιά» από Τραμπ
Ωστόσο, η πραγματοποίησή τους αποτελεί τακτική νίκη για τον Πούτιν, ο οποίος κατάφερε να ξεκινήσει τις συνομιλίες χωρίς να έχει προηγηθεί κατάπαυση του πυρός στο πεδίο της μάχης, προϋπόθεση που είχαν θέσει η Ουκρανία και σχεδόν όλοι οι δυτικοί της σύμμαχοι.
Τόσο ο Βλαντίμιρ Πούτιν όσο και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έσπευσαν τις τελευταίες ημέρες να εμφανιστούν πρόθυμοι να ανταποκριθούν στην πίεση της Ουάσινγκτον για άμεσες συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Όπως σημειώνουν οι New York Times, παρότι ο Ντόναλντ Τραμπ είχε στηρίξει την πρωτοβουλία νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, την Πέμπτη την υπονόμευσε, δηλώνοντας πως τίποτα ουσιαστικό δεν πρόκειται να συμβεί μέχρι να συναντηθεί προσωπικά με τον Πούτιν. Την Παρασκευή, επανήλθε, αναφέροντας ότι ίσως τηλεφωνήσει στον Ρώσο πρόεδρο και ότι θα τον συναντήσει «μόλις μπορέσουμε να το οργανώσουμε».
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, επανέλαβε αυτή τη θέση, λέγοντας πως είναι «προφανές» ότι καμία ουσιαστική πρόοδος δεν θα επιτευχθεί πριν από μια συνάντηση κορυφής μεταξύ των ηγετών ΗΠΑ και Ρωσίας. «Δεν νομίζω ότι κάτι παραγωγικό θα συμβεί από εδώ και πέρα, εάν δεν υπάρξει μια ειλικρινής και άμεση συνομιλία και ο πρόεδρος Τραμπ είναι πρόθυμος να την κάνει», δήλωσε την Πέμπτη.
Στην πρώτη αντίδραση του Κρεμλίνου στη δήλωση Τραμπ, ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε την Παρασκευή πως η Μόσχα συμφωνεί ότι μια τέτοια συνάντηση είναι απαραίτητη, σημειώνοντας όμως πως απαιτεί «προσεκτική προετοιμασία» για να αποδώσει.
Παρά τη ρητορική αυτή, ο Ρούμπιο μετέβη στο παλάτι της Κωνσταντινούπολης όπου διεξήχθησαν οι συνομιλίες και συναντήθηκε χωριστά με τις ουκρανικές και ρωσικές αποστολές. Η Τουρκία ανέλαβε να συγκαλέσει την απευθείας συνάντηση το απόγευμα, ωστόσο ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αποχώρησε για να συναντηθεί με συμβούλους εθνικής ασφάλειας της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας και δεν παρέμεινε στις συνομιλίες.
Η ρωσική αποστολή περιλάμβανε, εκτός από τον επικεφαλής Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, τον αρχηγό της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών Ίγκορ Κοστιούκοφ, έναν υφυπουργό Εξωτερικών και έναν υφυπουργό Άμυνας. Της ουκρανικής πλευράς ηγήθηκε ο υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, πλαισιωμένος από τον αναπληρωτή ΥΠΕΞ Σεργκίι Κισλίτσια και ανώτερους αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών.
Οι συνομιλίες έλαβαν χώρα ύστερα από μέρες τακτικής όξυνσης και πολιτικού αντιπερισπασμού, με τον Ζελένσκι τελικά να βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, ο Πούτιν πρότεινε απευθείας συνομιλίες με την Ουκρανία και ανακοίνωσε ότι θα στείλει αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη για διαπραγματεύσεις την Πέμπτη. Ο Τραμπ εξέφρασε τη στήριξή του, και ο Ζελένσκι δήλωσε ότι θα παρίστατο ο ίδιος, καλώντας και τον Πούτιν να κάνει το ίδιο.
Ωστόσο, ενώ η ρωσική αποστολή έφτασε στην Κωνσταντινούπολη, ο Πούτιν δεν εμφανίστηκε. Ο Ζελένσκι ταξίδεψε στην Άγκυρα, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά τελικά δεν πήγε στην Κωνσταντινούπολη, μένοντας εκτός του κύριου διπλωματικού πλαισίου.
Μετά από μια ημέρα σύγχυσης σχετικά με το αν θα πραγματοποιούνταν οι συνομιλίες και ποιος θα παρευρισκόταν σε αυτές, τελικά οι δύο πλευρές δεν συναντήθηκαν την Πέμπτη.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου εκείνη την ημέρα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε ανοιχτά τις αμφιβολίες του για τη σοβαρότητα της Ρωσίας και τον τρόπο με τον οποίο οργανώνονταν οι συνομιλίες, αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόκειται για διαδικασία χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο.
Ωστόσο, παρά τις επιφυλάξεις του, συμφώνησε να στείλει ουκρανική αντιπροσωπεία υπό τον υπουργό Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, δηλώνοντας ότι το πράττει «από σεβασμό προς τον πρόεδρο Τραμπ και τον πρόεδρο Ερντογάν».
Πολλοί στην Ουκρανία εδώ και καιρό φοβούνται ότι ο Τραμπ θα προσπαθήσει να κλείσει μια συμφωνία πίσω από κλειστές πόρτες με τον Πούτιν, καθορίζοντας την τύχη της χώρας τους. Το Κίεβο είναι πιθανό να αντιδράσει έντονα στις νέες υποδείξεις της κυβέρνησης Τραμπ ότι η λύση στη σύγκρουση θα έρθει μόνο μέσω μιας κατ’ ιδίαν συνάντησης μεταξύ των ηγετών των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Πιο ευρύτερα, οι πρόχειρες διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη έμοιαζαν με μια προσπάθεια του Πούτιν να “περάσει τη βελόνα στη κλωστή” να έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων.
Θέλει να αποφύγει τη σύγκρουση με τον Τραμπ, ο οποίος υπόσχεται μια νέα εποχή στις σχέσεις ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσινγκτον, και να πείσει τον Λευκό Οίκο ότι ο ίδιος δεν αποτελεί το εμπόδιο στην ειρηνευτική διαδικασία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, που ο κ. Τραμπ έχει δεσμευθεί να τερματίσει.
Ωστόσο, ο Πούτιν εξακολουθεί να επιδιώκει την υποταγή της Ουκρανίας, τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στις διαπραγματεύσεις, μετά από περισσότερα από τρία χρόνια πλήρους κλίμακας πολέμου που έχει καταστεί καθοριστικός για την εξουσία του.
Σε συνομιλίες με την κυβέρνηση Τραμπ φέτος, Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν διατυπώσει απαιτήσεις που οι Αμερικανοί διαπραγματευτές θεώρησαν μη ρεαλιστικές, ζητώντας εδάφη που βρίσκονται υπό ουκρανικό έλεγχο σε τέσσερις περιφέρειες τις οποίες η Μόσχα ισχυρίζεται ότι έχει προσαρτήσει.
Οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν ότι ο Πούτιν ενδέχεται να χρησιμοποιεί τις συνομιλίες μεσαίου επιπέδου για να πείσει τον Τραμπ ότι οι Ουκρανοί είναι το εμπόδιο στην ειρήνη, ελπίζοντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα απομακρυνθεί από το Κίεβο και θα συνεχίσει την προσέγγισή του με τη Μόσχα ή θα επιβάλει μια “ωμή” συμφωνία στην Ουκρανία που θα είναι ευνοϊκή για το Κρεμλίνο.
Ο Βαλερί Τσάλι, πρώην πρέσβης της Ουκρανίας στις ΗΠΑ, ανέφερε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ο μόνος στόχος της Ρωσίας είναι να κερδίσει χρόνο στις συνομιλίες ώστε να προετοιμαστεί για μια αποτελεσματική επίθεση σύντομα. Την Πέμπτη, ο Ζελένσκι δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι η Ρωσία έχει συγκεντρώσει 67.000 στρατιώτες κοντά στην περιοχή Σούμι, στη βορειοανατολική Ουκρανία, προκειμένου να εξαπολύσει νέα επίθεση εκεί.
Ο Ταγματάρχης Ολέχ Βοϊτσεκόφσκι, Ουκρανός αξιωματικός που πολεμά στο ανατολικό μέτωπο κοντά στο Λιμάν, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ο Πούτιν απλώς παίζει για να κερδίσει χρόνο», σχολιάζοντας τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη που δεν οδήγησαν σε ουσιαστική πρόοδο.
Πηγή: skai.gr
