Συρία: Το δίλημμα των προσφύγων μετά την πτώση του Άσαντ

Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, η ιδέα να μπορέσουν να επιστρέψουν στο σπίτι φαινόταν ένα άπιαστο όνειρο για πολλούς Σύρους πρόσφυγες. Τώρα, η πτώση του δικτάτορα της Συρίας Μπασάρ αλ  Άσαντ άνοιξε τον δρόμο για την επιστροφή τους.

Ενώ κάποιοι έχουν ήδη επιστρέψει, πολλοί περισσότεροι ωστόσο ανησυχούν για το μέλλον της χώρας τους ή αισθάνονται απρόθυμοι να εγκαταλείψουν τη ζωή που έχτισαν εδώ και μια δεκαετία στο εξωτερικό.

Tέσσερις πρόσφυγες στην Ιορδανία, όπου περισσότεροι από 600.000 Σύροι έχουν καταφύγει από τον εμφύλιο πόλεμο της διπλανής πόρτας διηγήθηκαν τις εμπειρίες τους στο Politico.

Φόβος 

Όπως όλοι οι άλλοι, η Μανάλ αλ-Μουγκντάντ εξεπλάγη από την πτώση του Άσαντ. H Ίδια ξεπερνώντας το αρχικό σοκ της είδησης, δηλώνει αβέβαιη για το τι να κάνει.

Η οικογένεια της 36χρονης μητέρας τριών παιδιών πέρασε 11 χρόνια στην Ιορδανία, αλλά τον Αύγουστο ο σύζυγός της αποφάσισε να ρισκάρει να φτάσει στην Ευρώπη, ταξιδεύοντας στη Λιβύη με την ελπίδα να πάει στη Γερμανία και να φέρει την οικογένειά του. Το σχέδιο ματαιώθηκε όταν η λιβυκή ακτοφυλακή σταμάτησε το σκάφος στη Μεσόγειο Θάλασσα και τον έβαλε στη φυλακή.

Ενώ κατάφερε να πληρώσει για την αποφυλάκισή του, παραμένει κολλημένος στη Λιβύη. Εν τω μεταξύ, η αλ-Μουγκτνάντ δεν θέλει να επιστρέψει στη γενέτειρά της, τη Νταράα χωρίς αυτόν. «Πραγματικά φοβάμαι», είπε. «Όλα έγιναν τόσο γρήγορα και ξαφνικά που δεν μπορώ να καταλήξω σε ένα συμπέρασμα γύρω από αυτό που συμβαίνει».

Αν ήταν στο χέρι της, θα περίμενε πριν επιστρέψει. Τα παιδιά της δεν έχουν δει ποτέ την πατρίδα τους. «Δεν είμαι πολύ ενθουσιασμένη που θα πάω», είπε. «Υπάρχουν νέες ομάδες που δεν γνωρίζουμε και είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν μπορούμε να τις εμπιστευτούμε». 

Ελπίδα

Η Χιντ αλ-Χαρίρι έχει ήδη αποχαιρετήσει αρκετούς από τους γείτονές της τις τελευταίες ημέρες, καθώς αυτοί έφυγαν για να ταξιδέψουν πίσω στη Συρία. Η 36χρονη μητέρα δύο παιδιών είναι ενθουσιασμένη που θα επιστρέψει στη γενέτειρά της, την Νταράα, αλλά πρέπει πρώτα να σκεφτεί τα παιδιά της.

Κάποιοι από τους φίλους της περιμένουν να τελειώσει η σχολική χρονιά πριν επιστρέψουν, αλλά η αλ-Χαρίρι αντιμετωπίζει ένα πιο περίπλοκο πρόβλημα: ένα από τα επτάχρονα δίδυμά της γεννήθηκε με αναπτυξιακά προβλήματα και λαμβάνει βοήθεια από ειδικούς παιδαγωγούς από τοπική ΜΚΟ που υποστηρίζει γυναίκες πρόσφυγες. «Θα είναι αδύνατο για εμάς να επιστρέψουμε στη Νταράα αν δεν υπάρχουν τέτοια κέντρα και νομίζω ότι αυτό θα μπορούσε να πάρει κάποιο χρόνο, ίσως έναν χρόνο», είπε. 

Ακόμα κι έτσι, παραμένει αισιόδοξη και αποφασισμένη να επιστρέψει, αν και έχει επίγνωση των προκλήσεων που βρίσκονται μπροστά της. «Έχουμε ακόμα ένα σπίτι, αλλά είναι απλώς ένα κτίριο, τα πάντα έχουν κλαπεί ή καταστραφεί. Δεν υπάρχει καν πόρτα, οπότε θα υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει», είπε. 

Αναποφάσιστη 

Η Σερίιν Μάνκας είχε αποδεχτεί ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να επιστρέψει στη χώρα της, αλλά τώρα όλα έχουν αλλάξει για εκείνη. 

Η  43χρονη γυναίκα στο άκουσμα της ανατροπής στη Συρία την προηγούμενη βδομάδα βίωσε μια σειρά από συναισθήματα όπως αγαλλίαση, σοκ και φόβο. Σε αυτά προστέθηκε η ελπίδα, καθώς ελέγχει συνεχώς το τηλέφωνό της για νέα που αφορούν φίλους και συγγενείς που είχαν εξαφανιστεί στις βάναυσες φυλακές του συριακού καθεστώτος. «Είμαστε χαρούμενοι, αλλά είμαστε επίσης μπερδεμένοι», είπε. «Τι να κάνουμε, να φύγουμε; Ή να μείνουμε;»

Έχει ενθουσιαστεί από τις εικόνες από τη Συρία μετά την πτώση του καθεστώτος. «Το σκηνικό έμοιαζε ειρηνικό, και οι άνθρωποι καθαρίζουν τη Δαμασκό, βάζουν τραγούδια στους δρόμους και δείχνουν πολύ χαρούμενοι». Αλλά η οικογένειά της που τώρα είναι διασκορπισμένη στην Ιορδανία, το Ντουμπάι και σε διάφορα μέρη του Καναδά – έχει χάσει το σπίτι της στη Δαμασκό. 

Ανησυχεί για το τι θα συμβεί στη συνέχεια. «Φυσικά, στο τέλος, όλοι θέλουμε να επιστρέψουμε στην αγαπημένη μας χώρα», είπε. «Είμαστε χαρούμενοι που έφυγε, αλλά περιμένουμε τη νέα κυβέρνηση. Ποιος θα είναι και ποιοι θα είναι οι κανόνες;» είπε.

Πικρία

Ο Μοχάμεντ Αντνάν Καναντίχι ήταν έφηβος όταν εγκατέλειψε τη βομβαρδισμένη γενέτειρά του, το Χαλέπι, το 2014 με την οικογένειά του, αφού συνελήφθη αυθαίρετα στον δρόμο μεταξύ Χομς και Χάμα και φυλακίστηκε σε φρικτές συνθήκες για αρκετές ημέρες. 

Αναγκάστηκε να φύγει και συνεπώς διέκοψε τη σχολική του εκπαίδευση και εγκατέλειψε το όνειρό του να γίνει αρχιτέκτονας. Η οικογένειά του, κάποτε της ανώτερης μεσαίας τάξης, έχασε τα χρήματά της και εξακολουθεί να είναι τραυματισμένος από τα όσα βίωσε στη φυλακή. Δέκα χρόνια αφότου πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του στην Ιορδανία, ο 27χρονος είναι κάθετα αντίθετος στο να επιστρέψει. «Η χώρα μου έβαλε τέλος στα όνειρά μου, στο μέλλον μου, με έκανε πρόσφυγα και έγινα αρκετά δυνατός για να τα ξεχάσω όλα και να προχωρήσω μπροστά», είπε πίνοντας έναν καφέ στο Αμμάν. «Σκότωσαν την ψυχή της Συρίας».

Ο αδερφός του, που δεν φοβάται πλέον ότι θα στρατολογηθεί στις συριακές ένοπλες δυνάμεις, ετοιμάζει τις βαλίτσες του για να μετακομίσει πίσω στο Χαλέπι για να είναι με τον πατέρα του, ο οποίος επέστρεψε το 2021. Αλλά ο Καναντίχι δεν έχει σχέδια να ακολουθήσει. «Οι περισσότεροι άνθρωποι που θέλουν να επιστρέψουν είναι ηλικιωμένοι που θέλουν να πεθάνουν στην πατρίδα τους. Αλλά οι άνθρωποι από 20 έως 35 ετών θέλουν καλή δουλειά και μισθό», είπε. «Ίσως γίνει πόλεμος, δεν μπορείς ποτέ να εμπιστευτείς το μέλλον».
 

Πηγή: skai.gr