Tο Papahanaumokuakea στη βορειοδυτική Χαβάη, το μεγαλύτερο θαλάσσιο προστατευόμενο μνημείο στον κόσμο, βρίσκεται σε άμεση απειλή, καθώς η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ έδωσε «το πράσινο φως» στον Iλον Μασκ και τη SpaceX να εκτοξεύουν 25 υπερ-πύραυλους Starship ετησίως, επιτρέποντας έτσι, συντρίμμια να πέφτουν ακόμη και κοντά σε θαλάσσιες περιοχές γύρω από τα νησιά της Χαβάης.
Η απόφαση έχει προκαλέσει την οργή περιβαλλοντολόγων, επιστημόνων και αυτόχθονων Χαβανέζων, οι οποίοι κατηγορούν την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας ότι υιοθέτησε εκθέσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συντάχθηκαν από την ίδια τη SpaceX, χωρίς ουσιαστική ανεξάρτητη αξιολόγηση. Οι επικριτές προειδοποιούν ότι η στρατηγική «αποτυγχάνουμε γρήγορα» του Μασκ, σε συνδυασμό με την πολιτική υποστήριξή του από την κυβέρνηση Τραμπ, απειλούν να μετατρέψουν τον Ειρηνικό σε «νεκροταφείο πυραύλων».
«Έκθεση-κόλαφος» για το οικοσύστημα
Σύμφωνα με ομοσπονδιακές γνωμοδοτήσεις βιολόγων, πολλά είδη θαλάσσιας ζωής, όπως φάλαινες, καρχαρίες, χελώνες και κοράλλια, απειλούνται από τις εκτοξεύσεις: είτε από τα συντρίμμια που πέφτουν στη θάλασσα, είτε από τα ηχητικά κύματα και τις διαρροές καυσίμων είτε από θαλάσσιες εκρήξεις.
Το Papahanaumokuakea που είναι μάλιστα μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, φιλοξενεί πάνω από 7.000 είδη – ορισμένα από αυτά κρίσιμα απειλούμενα. Για τους Χαβανέζους, πρόκειται για έναν ιερό τόπο με βαθύτατη πολιτισμική και κοσμολογική σημασία.
«Δεν είμαστε ενάντια στην επιστήμη ή την καινοτομία. Απλώς απαιτούμε μια ειλικρινή αξιολόγηση του ρίσκου, πριν δούμε χιλιάδες κομμάτια ενός διαλυμένου πυραύλου να πέφτουν στον ωκεανό μας», δήλωσε ο William Aila, πρώην πρόεδρος του συμβουλίου διαχείρισης του μνημείου.
Η SpaceX και τα συντρίμμια της
Η εταιρεία έχει ήδη εκτοξεύσει 10 πυραύλους, οι περισσότεροι εκ των οποίων εκρήγνυσαν, διασκορπίζοντας μεταλλικά θραύσματα στον Κόλπο του Μεξικού, την Καραϊβική και τον Ινδικό Ωκεανό.
Μόνο το 2025, τέσσερις εκτοξεύσεις απέτυχαν, με συντρίμμια να φτάνουν μέχρι το Μεξικό και τις Μπαχάμες, με τον ο Μασκ να αστειεύεται μάλιστα για το γεγονός, στο X και να μη διστάζει να πει πως η επιτυχία είναι αβέβαιη, αλλά η διασκέδαση εγγυημένη.
Σε κάποιες περιπτώσεις, τα θραύσματα κατέστρεψαν φωλιές πτηνών και απείλησαν χελώνες που εκκολάπτονταν σε προστατευμένες παραλίες, προκαλώντας διεθνή ανησυχία και κυβερνητικές παρεμβάσεις στο Μεξικό.
Η περιβαλλοντική αξιολόγηση των επιπτώσεων από τις εκτοξεύσεις συντάχθηκε από τη SpaceX, με μόλις τέσσερις υπαλλήλους της Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας να τη χαρακτηρίζουν «ανεξάρτητη».
Παρά τις διαπιστωμένες επιπτώσεις, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας κατέληξε ότι ο κίνδυνος είναι χαμηλός και οι επιπτώσεις αμελητέες, εγκρίνοντας πενταετή άδεια για 25 εκτοξεύσεις τον χρόνο.
Το πλέον ανησυχητικό, σύμφωνα με ακτιβιστές, είναι πως αν συντρίμμια πέσουν εκτός των επιτρεπόμενων περιοχών, δεν υπάρχουν σαφείς κυρώσεις. Παράλληλα, οι περιοχές επιτρεπόμενης πτώσης έχουν διευρυνθεί σε τεράστιο βαθμό πλησιάζοντας ακόμη και τη νήσο Mokumanamana, όπου βρίσκονται αρχαίοι θρησκευτικοί χώροι.
Εντονες αντιδράσεις
Η αντίδραση των τοπικών κοινοτήτων στη Χαβάη είναι έντονη.
Σε δημόσιες διαβουλεύσεις, πολλοί δήλωσαν ότι δεν ενημερώθηκαν επαρκώς, ενώ καταγγέλλουν πως η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ λειτουργεί ως «δεκανίκι» της SpaceX, αντί να την εποπτεύει.
Πηγή: skai.gr