Μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, υπήρχαν μεγάλες ελπίδες ότι οι σχέσεις Πεκίνου και Βρυξελλών θα μπορούσαν να είχαν εξομαλυνθεί. Η φετινή σύνοδος κορυφής ΕΕ–Κίνας, που σηματοδοτεί την 50ή επέτειο των διπλωματικών σχέσεων, είχε ως στόχο να αντικατοπτρίσει ακριβώς αυτό. Έξι μήνες όμως μετά, οι σχέσεις τους έχουν φτάσει σε νέο ναδίρ.
Ευρωπαίοι και Κινέζοι ηγέτες θα συναντηθούν στο Πεκίνο την Πέμπτη ενόψει της Συνόδου με τις προσδοκίες πως η συνάντηση θα εξελιχθεί σε κάτι καλό να είναι χαμηλότερες από ποτέ, σύμφωνα με το Politico.
«Η σχέση ΕΕ-Κίνας είναι ολοένα και πιο τεταμένη τα τελευταία έξι με επτά χρόνια και δεν βελτιώνεται καθόλου», δήλωσε ο Νόα Μπάρκιν, ανώτερος συνεργάτης στο think tank German Marshall Fund.
«Η σύνοδος κορυφής είναι πιθανό να υπογραμμίσει ότι τόσο όσον αφορά την οικονομική σχέση όσο και όσον αφορά την υποστήριξη της Κίνας προς τη Ρωσία, έχει σημειωθεί πολύ μικρή πρόοδος μεταξύ Βρυξελλών και Πεκίνου» πρόσθεσε.
Καθώς προσπαθεί να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Ουάσινγκτον, ο τόνος της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς το Πεκίνο έχει γίνει ολοένα και πιο επιθετικός. Απαντώντας, η Κίνα προειδοποίησε κατά της σύναψης οποιασδήποτε διατλαντικής εμπορικής συμφωνίας που θα έβλαπτε τα συμφέροντά της.
Κρίσιμο σημείο, εκτός από τις μακροχρόνιες εμπορικές διαμάχες αποτελεί και ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και, ακριβώς πριν από τη σύνοδο κορυφής, η ΕΕ συμπεριέλαβε δύο κινεζικές τράπεζες στις τελευταίες κυρώσεις της κατά της Ρωσίας, οδηγώντας το Πεκίνο να εκφράσει την «έντονη δυσαρέσκειά του και την αποφασιστική του αντίθεση» σε ένα βήμα που χαρακτήρισε «σκανδαλώδες».
Παρά τον πιο σκληρό τόνο, ο Ολλανδός βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μπαρτ Γκρούτχουις εξακολουθεί να πιστεύει ότι «η ΕΕ χειρίζεται την Κίνα πολύ προσεκτικά». Η καταστολή των εξαγωγών κρίσιμων πρώτων υλών από την Κίνα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, δήλωσε στο Politico, και απαιτεί μια σκληρή απάντηση: «Θα πρέπει να ανταποδώσετε με την πρόσβαση στην αγορά», δήλωσε ο Γκρούτχουις, ο οποίος συμμετέχει στην επιτροπή εμπορίου του Κοινοβουλίου.
Ωστόσο, υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που δυσχεραίνουν τη σχέση ΕΕ- Πεκίνου. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, το Πεκίνο απαγόρευσε τις δημόσιες παραγγελίες ιατρικών συσκευών από ευρωπαϊκές εταιρείες, ως αντίποινα για την επιβολή κανόνων από τις Βρυξέλλες για τον κινεζικό ιατρικό εξοπλισμό. Αυτό έρχεται να προστεθεί σε μια παρατεταμένη διαμάχη σχετικά με την επιβολή δασμών από την ΕΕ στα ηλεκτρικά οχήματα κινεζικής κατασκευής πέρυσι και τους δασμούς του Πεκίνου στα ευρωπαϊκά ποτά στο πλαίσιο επίσης αντιποίνων.
Η Σύνοδος Κορυφής αντικατοπτρίζει πόσο τεταμένες είναι οι σχέσεις μεταξύ των δύο οικονομικών υπερδυνάμεων. Πρώτον, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αγνόησε την φον ντερ Λάιεν και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα νωρίτερα φέτος, αρνούμενος την πρόσκληση να μεταβεί στις Βρυξέλλες. Στη συνέχεια, η σύνοδος κορυφής – η οποία αρχικά είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει δύο ημέρες – συντομεύτηκε σε μία μόνο ημέρα.
Τώρα, η φον ντερ Λάιεν και ο Κόστα αναμένεται να συναντηθούν με τον Σι Τζινπίνγκ για μια γενικότερη συζήτηση σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας το πρωί, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ. Οι ηγέτες θα συζητήσουν γεωπολιτικά ζητήματα κατά τη διάρκεια του γεύματος, ενώ η συνάντηση με τον πρωθυπουργό Li Qiang θα επικεντρωθεί σε οικονομικά και εμπορικά ζητήματα.
Όπως και σε προηγούμενες συνόδους κορυφής, δεν θα υπάρξει κοινή δήλωση. Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε επίσημα την παρουσία του Σι μόλις τη Δευτέρα.
Νωρίτερα φέτος, η φον ντερ Λάιεν είχε υιοθετήσει έναν ασυνήθιστα συμφιλιωτικό τόνο απέναντι στο Πεκίνο, προκαλώντας επιφυλακτικές ελπίδες για μια διπλωματική επαναφορά των σχέσεων τους. Σε ομιλία της προς τους πρέσβεις της ΕΕ τον Φεβρουάριο, είπε ότι η ΕΕ χρειάζεται να «συνεργαστεί εποικοδομητικά με την Κίνα», προσθέτοντας ότι «μπορούμε να βρούμε συμφωνίες που θα μπορούσαν ακόμη και να επεκτείνουν τους εμπορικούς και επενδυτικούς μας δεσμούς».
Αυτή η στάση έγινε δεκτή με ικανοποίηση από το Πεκίνο, το οποίο προσπάθησε να οικοδομήσει δεσμούς με την Ευρώπη όταν ο Τραμπ αργότερα αύξησε τους δασμούς στο 145%. Όταν η Κίνα αντέδρασε επιβάλλοντας αυστηρούς ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, η Ευρώπη βρέθηκε σε διασταυρούμενα πυρά.
Παρόλο που ο επικεφαλής εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφτσοβιτς, διαπραγματεύτηκε ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης, το Πεκίνο αρνήθηκε να άρει τους ελέγχους για τις εταιρείες της ΕΕ — οι οποίες συνεχίζουν να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για διαταραχές σε κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού της βιομηχανίας.
«Γιατί δεν προμηθευόμαστε γάλλιο στην Ευρώπη, αν ο στόχος είναι να φτάσουμε στις ΗΠΑ;» ρώτησε ο Γκρούτχουις. Το γάλλιο χρησιμοποιείται σε στρατιωτικές εφαρμογές και σε πολλά άλλα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Είπε ότι οι κινεζικές αρχές υποβάλλουν τις εταιρείες της ΕΕ που ζητούν άδεια να αγοράσουν γάλλιο και άλλα υλικά σε έντονες ερωτήσεις: «Πόσο γάλλιο χρησιμοποιείται σε ποιο προϊόν; Ποιος είναι ο πελάτης σας; Πόσα αποθέματα έχετε; Απλώς χαρτογραφούν πού μπορούν να μας πιέσουν στο μέλλον».
Ο Γκρούτχουις, μέλος του Renew, κάλεσε στο Κοινοβούλιο την ΕΕ να «πιέσει τα δικά της μέτρα» όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά, τις βίζες, τα ζητήματα μετανάστευσης και τις δημόσιες συμβάσεις.
«Η Κίνα έχει ελάχιστα κίνητρα να προσφέρει οτιδήποτε στην ΕΕ πέρα από τις συνήθεις εύκολες νίκες καταβάλλοντας ελάχιστη προσπάθεια», δήλωσε η Φραντσέσκα Γκιρέτι, διευθύντρια της Πρωτοβουλίας Κίνας-Ευρώπης στο think tank RAND.
«Το Πεκίνο πιστεύει ότι βρίσκεται σε θέση ισχύος, έχοντας εξασφαλίσει μια προσωρινή εκεχειρία με τις ΗΠΑ πιο γρήγορα και εύκολα από ό,τι αναμενόταν, ενώ η ΕΕ παραμένει εμπλεκόμενη σε δύσκολες διαπραγματεύσεις».
Πριν κατευθυνθούν στο Πεκίνο, η φον ντερ Λάιεν και ο Κόστα θα προσγειωθούν στο Τόκιο για την επίσημη έναρξη μιας συμμαχίας ΕΕ-Ιαπωνίας που θα συνδέει στενότερα τη βιομηχανική πολιτική των δύο οικονομιών ενόψει της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας της Κίνας και των αμερικανικών δασμών – ένα σήμα που οι Βρυξέλλες ελπίζουν ότι το Πεκίνο δεν θα χάσει.
Πηγή: skai.gr
