Τη Δευτέρα η πρώτη σύνοδος Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ μετά το Brexit – Τι θα συζητηθεί

Λονδίνο, Γιάννης Χανιωτάκης

Πυρετώδεις είναι οι προετοιμασίες στο Λονδίνο για την πρώτη επίσημη σύνοδο κορυφής μετά το Brexit μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία σηματοδοτεί μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης και ενίσχυσης των διμερών σχέσεων.

Η βρετανική κυβέρνηση έχει τονίσει την επιθυμία της να «επανεκκινήσει» τις σχέσεις με την ΕΕ, ωστόσο δεν αναμένεται να επιτευχθούν όλα άμεσα.

Η σύνοδος αποτελεί περισσότερο ένα πρώτο βήμα και ένα τεστ για το αν οι θετικές δηλώσεις εκατέρωθεν μπορούν να μετατραπούν σε ουσιαστική συνεργασία.

Παράλληλα, η επιλογή της Ντάουνινγκ Στριτ ως τόπου διεξαγωγής ερμηνεύεται ως προσπάθεια να διατηρηθεί χαμηλό το προφίλ της συνόδου, περιορίζοντας πιθανές πολιτικές αντιδράσεις εντός Ηνωμένου Βασιλείου.

Η σύνοδος θα επικεντρωθεί σε τέσσερις βασικούς τομείς: 

• Άμυνα και Ασφάλεια
• Νεανική Κινητικότητα
• Αλιεία και Ενέργεια
• Οικονομική Συνεργασία

Ένα από τα βασικά αποτελέσματα της συνόδου αναμένεται να είναι η υπογραφή αμυντικής συμφωνίας, η οποία θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου σε ευρωπαϊκά προγράμματα αμυντικών προμηθειών. Η συμφωνία αυτή, αν και σημαντική, θα αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω διαπραγματεύσεων.

Η συμφωνία θα προβλέπει τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου σε στρατιωτικές και πολιτικές αποστολές της ΕΕ, καθώς και τη δημιουργία μηχανισμών τακτικών επαφών για τον καλύτερο συντονισμό των δύο πλευρών.

Στο πλαίσιο της συνόδου θα αναλυθούν επίσης οι γεωπολιτικές εξελίξεις ενώ θα δοθεί έμφαση σε κοινές προτεραιότητες, όπως η στήριξη στην Ουκρανία και η δράση για την κλιματική αλλαγή. Ακόμη, ενδέχεται να τεθεί το ζήτημα συνέχισης της συνεργασίας σε θέματα ενέργειας και αλιείας, καθώς οι σχετικές συμφωνίες λήγουν το 2026. Η ΕΕ, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζει το ενδεχόμενο χρονικά περιορισμένων συμφωνιών ώστε να διατηρήσει διαπραγματευτική ισχύ.

Ένα από τα ελάχιστα βρετανικά αιτήματα που φαίνεται να βρίσκει απήχηση στην ΕΕ είναι η συμφωνία για πρότυπα υγείας και ασφάλειας για φυτικά και ζωικά προϊόντα. Παρόλο που η οικονομική επίπτωση εκτιμάται ως περιορισμένη (μόλις 0,1% αύξηση στο ΑΕΠ), η πολιτική του σημασία είναι μεγαλύτερη καθώς η κυβέρνηση των Εργατικών φαίνεται διατεθειμένη να παραχωρήσει ένα βαθμό ρυθμιστικής αυτονομίας προκειμένου να εξασφαλίσει βελτιωμένη πρόσβαση στην ενιαία αγορά.

Στο τραπέζι βρίσκεται και η πρόθεση για σύνδεση των ευρωπαϊκών και βρετανικών συστημάτων εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων. Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να μειώσει το κόστος της απανθρακοποίησης και να προστατεύσει το Ηνωμένο Βασίλειο από τους επερχόμενους «δασμούς άνθρακα» της ΕΕ που τίθενται σε ισχύ το 2026.

Στο θέμα της κινητικότητας των νέων ηλικίας 18-30 ετών οι διαπραγματεύσεις φαίνεται πως έχουν φτάσει σε αδιέξοδο. Η βρετανική κυβέρνηση δεν έχει υιοθετήσει ακόμη δημόσια στάση, φοβούμενη αντιδράσεις γύρω από την ελεύθερη μετακίνηση, με την ευρωπαϊκή πλευρά να εμφανίζεται ενοχλημένη θεωρώντας ότι το Λονδίνο ζητάει παραχωρήσεις χωρίς να προσφέρει τίποτα. Έντονες είναι οι διαφωνίες και στο θέμα των διδάκτρων των πανεπιστημίων. 

Οι κόκκινες γραμμές και των δύο πλευρών παραμένουν. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποκλείει την επιστροφή στην ενιαία αγορά ή την τελωνειακή ένωση, ενώ η ΕΕ απορρίπτει οποιαδήποτε “επιλεκτική” προσέγγιση που θα ωφελούσε το Λονδίνο χωρίς αντίστοιχες υποχρεώσεις. Τα όποια περιθώρια συνεργασίας εστιάζονται σε τεχνικές και στοχευμένες συμφωνίες όπου τα συμφέροντα των δύο πλευρών ευθυγραμμίζονται. Η πολιτική συγκυρία στο Ηνωμένο Βασίλειο, και ο φόβος απώλειας ψήφων προς το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα Reform UK, περιπλέκει τις συνομιλίες. 

Η σύνοδος της 19ης Μαΐου δεν θα αλλάξει ριζικά τη σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένου Βασιλείου, αποτελεί όμως ένα σημαντικό βήμα επαναπροσέγγισης. Το πραγματικό της νόημα βρίσκεται όχι μόνο στο περιεχόμενο των συμφωνιών, αλλά στο αν οι δύο πλευρές θα μπορέσουν να χτίσουν έναν σταθερό και εποικοδομητικό μηχανισμό συνεργασίας για το μέλλον.
 

Πηγή: skai.gr